Behawioryzm jest jednym z kierunków psychologii. Zakłada, że w naszym życiu niezwykle ważne są dostrzegalne zachowania, które wynikają z bodźców warunkujących reakcję. Obecnie jest to jeden z najbardziej znanych kierunków psychologii.Behawioryzm powstał w XX wieku, a największym zainteresowaniem cieszył się w Stanach Zjednoczonych. Behawioryści, badając zachowania zarówno zwierząt, jak i ludzi, wyodrębnili odruchy warunkowe i bezwarunkowe. Dziś techniki psychoterapii behawioralnej są bardzo często stosowane i przynoszą duże rezultaty.
Problemy natury psychologicznej
Źródło: Dzień Dobry TVNJak wyleczyć złamane serce?
Czy wybaczać sobie małe grzeszki?
Nauka 4 dni w tygodniu – rewolucja w kreatywności?
Rodzicu, bądź obecny w życiu dziecka
Jak wspierać osoby w kryzysie psychicznym?
Jak radzić sobie z lękiem i stresem?
Nastoletnia depresja - niewidzialny wróg
Mistrzyni olimpijska o walce z depresją
Zaburzenia psychiczne u dzieci
Psychoefekty - codziennie wpływają na nasze życie
Internet na ratunek psychologii
Jak znaleźć psychoterapeutę dla siebie?
Jak pomóc dziecku radzić sobie z emocjami?
Depresja poporodowa - czym różni się od "baby bluesa"?
Anna Jędrzejowska wspiera budowę Centrum Psychiatrii Dzieci i Młodzieży
Agnieszka Więdłocha o psychiatrii dziecięcej w Polsce. "Szprycuje się je lekami ogłupiającymi"
Epidemia zaburzeń odżywiania w dobie pandemii
Julia Wróblewska w obszernym wywiadzie o zaburzeniach osobowości. "Moje problemy zaczęły się po rozwodzie rodziców"
Zespół Otella, czyli urojenie bycia zdradzanym
Błędna diagnoza. Jak leczyć zaburzenia borderline
Behawioryzm, definicja i teoria behawioralna
Co to jest behawioryzm? Behawioryzm (z ang. oznacza "zachowanie") to filozofia nauki, która bada zachowania ludzi oraz zwierząt. Behawioryzm został zapoczątkowany przez Johna Broadusa Watsona, który skupił się wyłącznie na przewidywaniu oraz kontrolowaniu zachowań. Można wyróżnić kilka rodzajów behawioryzmu – od klasycznego, poprzez metodologiczny, aż po behawioryzm radykalny. Pierwszy z nich zakładał, że źródłem wiedzy są wyłącznie zachowania, gdyż tylko je można ocenić obiektywnie. W behawioryzmie metodologicznym dopuszczano badanie stanów wewnętrznych, tak jednak, żeby można było je w sposób obiektywny zmierzyć. Behawioryzm radykalny mówi natomiast, że zarówno zachowania, jak i stany wewnętrzne mają dokładnie ten sam charakter.
Jednym z najbardziej znanych eksperymentów behawioralnych jest ten przeprowadzony przez Iwana Pawłowa na psach. Badacz zaobserwował, że gruczoły zwierząt wydzielają znacznie więcej śliny, kiedy nadchodzi pora podawania pokarmu. Postanowił zatem wprowadzić dodatkowy bodziec – dzwonienie dzwonkiem podczas karmienia. Okazało się, że po pewnym czasie wystarczył już sam dźwięk dzwonka, aby pies zaczął produkować więcej śliny. Dzięki temu wyodrębniono dwa odruchy:
- odruch bezwarunkowy, na który nie mamy żadnego wpływu,
- odruch warunkowy, który może zostać wyuczony przez odbieranie konkretnych bodźców.
Dzięki obserwacji znane są dziś takie pojęcia, jak behawioryzm psów czy behawioryzm kotów, które pozwalają na dość szybkie nauczenie zwierzęcia pożądanych zachowań.
Behawioryzm w psychologii
Behawioryzm w psychologii jest bardzo popularny. Terapia poznawczo-behawioralna stosowana jest przede wszystkim w pracy z pacjentami cierpiącymi na fobie, nerwice, lęki, zaburzenia odżywiania. Terapia behawioralna opiera się o prawa uczenia oraz warunkowania. Każdy z nas posiada pewne mechanizmy, które umożliwiają naukę umiejętności, jednak nie jest to oddzielone od środowiska, w którym jesteśmy wychowani. Dlatego pewne schematy działania mogą się zmieniać, są uzależnione od warunkowania instrumentalnego. Zadaniem terapii behawioralnej jest oduczenie niepoprawnych zachowań i zastąpienie ich zachowaniami pożądanymi. Podczas rozmów oraz różnorodnych działań pacjent może przekonać się, w jaki sposób działał w określonych sytuacjach, stara się zrozumieć, dlaczego reagował w ten sposób i że reakcja taka nie jest dla niego pozytywna. Terapia pomaga również w wypracowaniu dobrych zachowań.
Terapia behawioralna skierowana jest przede wszystkim do tych osób, które walczą z aspołecznymi zachowaniami, np. są bardzo nieśmiałe, mają różnego rodzaju lęki i fobie utrudniające codzienne funkcjonowanie albo mają problem z uzależnieniami, w tym z chorobą alkoholową.
Behawioryzm w literaturze
Behawioryzm jest obecny również w literaturze (zarówno światowej, jak i polskiej). Behawioryzm dostrzegalny jest przede wszystkim w twórczości Johna Steinbecka oraz Ernesta Hemingwaya. Starali się oni dogłębnie zbadać psychikę swoich bohaterów. W ich powieściach nie znajdziemy klasycznej charakterystyki postaci, tylko charakterystykę psychologiczną. W polskiej literaturze behawioryzm łączy się przede wszystkim z literaturą traktującą o obozach i wojnie. Tendencja ta jest widoczna w twórczości Zofii Nałkowskiej oraz Tadeusza Borowskiego. Behawioryzm w literaturze był i jest często wykorzystywany. Jeżeli chodzi o pisarzy współczesnych, można dostrzec go m.in. w dziełach Cormaca McCarthy'ego.
Behawioryzm znalazł zastosowanie w naprawdę różnych dziedzinach – w filozofii, pedagogice, literaturze czy psychologii. Pozwala on zrozumieć zachowania nie tylko ludzi, ale również zwierząt. Z technik behawioralnych korzystają pacjenci w różnym wieku, nawet dzieci cierpiące na autyzm lub charakteryzujące się zachowaniami specyficznymi dla autyzmu.
Zobacz także:
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Westend61/Getty Images
Pozostałe wiadomości
GwiazdyWojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"
ParentingKobiety hejtowane za wielodzietność. "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"
GwiazdyZjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?
Styl życiaSiostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"
GwiazdyMarta Krupa o trudnym związku i powrocie do show-biznesu. "Byłam poniżana"
GwiazdyNowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał
Przepisy kulinarneSerowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
Styl życiaTradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?
Przepisy kulinarne"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić
Przepisy kulinarneWyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
Zdrowe odżywianieIle jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości
GwiazdyKsiężna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"
Podróże10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
GwiazdyKlaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?
Zdrowe odżywianieTen składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
HoroskopWiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania
PsychologiaCzy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"
Styl życiaPolska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu
Parenting"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom
Przepisy kulinarnePotrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
GwiazdyMarcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"
GwiazdyObejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki
Sposób na wnętrzeSposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
GwiazdySarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka
GwiazdyWyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"
GwiazdyNazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?
Pielęgnacja twarzy i ciałaDbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
Parenting"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia
DomSposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić
Gwiazdy"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie
Pielęgnacja twarzy i ciałaZatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
NewsyPlatforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"
Aranżacje wnętrzWiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje
LongFormBrak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
NewsyCo i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?
ZwierzętaNie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas
Styl życiaTo najczęstszy błąd w podawaniu żurku
HoroskopWybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4
GwiazdyMateusz Hładki poprowadzi nowy program
Przepisy kulinarneSprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?
NewsyE-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
Zdrowe odżywianieIle cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"
Styl życiaPaulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie
ParentingWielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"
GwiazdySanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?
Przepisy kulinarne9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy
ŚwiatWakacje w maju – gdzie warto pojechać?
GwiazdyOla Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą
Nasze akcje#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas
Styl życiaJak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"
GwiazdyGrupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę
GwiazdyBeata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów
Styl życiaNauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"