Ławnicy wybierani są w wyniku wyborów odbywających się co cztery lata. Wśród wymagań stawianych ławnikom wyróżnia się kilka oczekiwań formalnych. Spore znaczenie ma również opinia na temat danego kandydata, panująca w społeczeństwie.
Jak zostać ławnikiem: wymagania
Ławnik sądowy to osoba, która reprezentuje przedstawicieli społeczeństwa w trakcie rozpraw sądowych oraz wydawania wyroków. Ławnicy nazywani są także sędziami społecznymi i w sądzie mają takie same prawa jak asesorzy. Każdy, kto chce zostać ławnikiem, musi spełnić następujące wymagania:
- wiek powyżej 30. roku życia, ale poniżej 70.,
- posiadanie obywatelstwa polskiego,
- bycie osobą zatrudnioną lub prowadzenie działalności gospodarczej, lub mieszkanie w miejscu zgłoszenia od minimum roku,
- odpowiedni stan zdrowia do pełnienia obowiązków,
- brak kartoteki kryminalnej,
- posiadanie minimum średniego wykształcenia.
Należy jednocześnie zaznaczyć, że ławnikiem nie może być osoba, która jest zatrudniona w sądzie, jednostkach policji czy służbie więziennej. Nie mogą to też być radni, duchowni, żołnierze, a także aplikanci radcowscy. Osoba, która chce zostać ławnikiem, musi być gotowa do orzekania, jednak liczba dni, w których bierze się udział w rozprawach, wynosi maksymalnie 12 w roku. Oznacza to, że ławnik nie otrzymuje zbyt dużego wynagrodzenia, ponieważ za jedno posiedzenie zwykle otrzymuje około 60 złotych. Warto zaznaczyć, że aby zostać ławnikiem, nie wystarczy po prostu się zgłosić tak jak w przypadku innych miejsc pracy. Konieczne jest zdobycie poparcia 50 osób z czynnym prawem wyborczym, które zgłoszą kandydata. Innym sposobem jest zgłoszenie się za pośrednictwem organizacji lub stowarzyszenia. Wśród dokumentów, które musi dostarczyć kandydat na ławnika, można wyróżnić:
- informację z Krajowego Rejestru Karnego o tym, że osoba nie była karana,
- oświadczenie dotyczące między innymi tego, że wobec kandydata nie było nigdy prowadzone postępowanie ani nie została mu odebrana władza rodzicielska,
- 2 aktualne zdjęcia,
- zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia,
- takie informacje, jak: imię, nazwisko, adres, PESEL.
Kandydat na ławnika musi przejść przez cały proces biurokratyczny, co wymaga sporo samozaparcia i wytrwałości. Do roli ławnika powinny zgłaszać się tylko osoby obiektywne i rzetelne, którym zależy na sprawiedliwym wydawaniu wyroków. Niedopuszczalne jest traktowanie takiego stanowiska jako możliwości dorobienia sobie lub zdobycia większego prestiżu społecznego, ponieważ należy mieć na uwadze dobro osób w sądzie. Właśnie dlatego ławnik sądowy nie powinien być bierny. Ważne jest, aby aktywnie uczestniczył w rozprawach i zadawał pytania.
Jak zostać ławnikiem sądowym i czy warto?
Osoby, które zdecydują się na to, aby kandydować, powinny zgłosić się za pośrednictwem obywateli lub organizacji w określonym terminie, ponieważ wybory na ławników sądowych odbywają się co cztery lata, w październiku. Wyboru dokonuje rada gminy, która sprawdza dokumenty wszystkich kandydatów, a także opinie społeczne na ich temat. Policja może także odwiedzać sąsiadów kandydata, aby zapytać o nieposzlakowaną opinię. Pod koniec października prezes sądu doręcza ławnikom zawiadomienie i daje legitymacje służbowe. Należy się zastanowić, dlaczego warto zostać ławnikiem sądowym. Przede wszystkim ta funkcja pozwala na branie udziału w rozprawach i podejmowanie ważnych decyzji.
Należy zaznaczyć, że rola ławnika nie może być traktowana jako zawód, tylko raczej jako funkcja reprezentacyjna. Plusem może być także dodatkowy zarobek, zwłaszcza w przypadku osób bezrobotnych lub emerytów. Warto zaznaczyć, że osoby zatrudnione otrzymują zarobek w ramach rekompensaty, jednak i tak muszą wziąć bezpłatny urlop w miejscu zatrudnienia, co oznacza, że są w pewnym sensie stratne, ponieważ nawet w przypadku pensji minimalnej wynagrodzenie za jeden dzień pracy jest wyższe niż kwota, którą otrzymuje ławnik. Osoby z powołaniem społecznym, które czują, że ich misją jest decydowanie o losach innych ludzi, mogą jednak zgłosić się jako ławnicy, ponieważ w ten sposób będą mogli wydawać sprawiedliwe sądy, a także pomagać innym. Sędziowie doceniają ławników, ponieważ często nieprawnicze wykształcenie lub doświadczenie życiowe pomagają w podjęciu właściwej decyzji i wydaniu sprawiedliwego, niekrzywdzącego sądu.
Zobacz też:
Zobacz wideo: Brytyjski sąd nie zezwolił na ekstradycję J. Assange’a. Zdecydował czynnik zdrowotny
Autor: Adrian Adamczyk