Najlepsza muzyka arabska to taka, która rozpala namiętności i pozwala na wzruszenie. Efekt ten przypisywany jest muzyce arabskiej (podobnie jak żydowskiej) nie bez powodu – gwarantuje to często używana, przynajmniej w tradycyjnej muzyce arabskiej, skala frygijska. Współcześnie jednak wśród wykonawców muzyki arabskiej znajdziemy zespoły reprezentujące bodajże każdy typ muzyki.
Historia i źródła muzyki arabskiej – skąd się wywodzi i czerpie wzorce?
Tradycyjna muzyka arabska to muzyka powstała na terenie państw arabskich, jednakże trudno jest jednoznacznie ją sklasyfikować. Ze względu na olbrzymią różnorodność muzyki arabskiej nie klasyfikuje się jej pod względem przynależności twórców do konkretnej grupy etnicznej, a pojęcie „muzyka arabska” jest tym samym stosunkowo ogólne. Dla uproszczenia przyjęło się jednak, że muzyka arabska jest wytworem specyficznej kultury arabskiej reprezentowanej współcześnie przez 22 państwa obszaru bliskiego wschodu i Afryki Północnej, Subsaharyjskiej.
Piękna muzyka arabska jest wynikiem dojrzewania i mieszania się różnych wpływów kulturowych. Nie należy utożsamiać muzyki arabskiej z kulturą islamską, gdyż początki kształtowania się specyficznych dla tych regionów rytmów muzycznych miały miejsce w okresie przedislamskim (przypomnijmy, że prorok Mahomet urodził się w 632 roku n.e.). Muzyka arabska nie oznacza także takiej muzyki, w której partie wokalne śpiewane są wyłącznie w języku arabskim, choć faktycznie jest to język dominujący. Na kształtowanie się muzyki arabskiej wywierały wpływ kultury turecka, indyjska, perska, marokańska, egipska, grecka, a także bizantyjska. Pod względem historycznym muzyka arabska kształtowała się zresztą także w Europie, między innymi na obszarze Półwyspu Iberyjskiego od czasów inwazji arabsko-berberyjskiej (VIII wiek n.e.), a także w środkowo-południowej Europie za sprawą ekspansji Imperium Osmańskiego. Z kolei w zakresie teorii muzyki wykonawcy muzyki arabskiej znacznie posiłkowali się dorobkiem antycznych Greków, zapożyczając z ich kultury i języka terminy muzyczne.
Zasadniczo w obrębie szeroko rozumianej muzyki arabskiej można wyróżnić dwa główne nurty – wschodni (ukształtowany w obrębie Bliskiego Wschodu) i zachodni (powstały w północno-zachodniej części Afryki). Pierwszy nurt powstawał pod silnym wpływem starożytnej muzyki perskiej, drugi zaś z wzajemnością przenikał na zachód Europy, czerpiąc z tradycji m.in. muzyki katalońskiej. Co ciekawe, tworzenie muzyki w kręgu kultury arabskiej początkowo było domeną kurtyzan i poetów używających do tworzenia muzyki arabskich instrumentów – bębnów (ar. daff ) oraz lutni (ar. kiran ). Badacze uznają, że przyczyniło się to do negatywnego odbioru muzyki rozrywkowej przez Arabów. Dotyczyło to jednak czasów przedislamskich. Wbrew niektórym teoriom islam nie zabrania słuchania ani uprawiania muzyki rozrywkowej z wyjątkiem piosenek, które poprzez daną treść nawołują lub chwalą rzeczy albo czynności, które są niezgodne z nauczaniem mahometańskim.
Najlepsza muzyka arabska – czego warto posłuchać?
Od końca XX wieku muzyka arabska przeżywa znaczący rozkwit. Poniekąd wiąże się to z liberalizacją i stopniową kulturową amerykanizacją sposobu życia w niektórych państwach arabskich, czemu sprzyja między innymi globalizacja i rozwój internetu. Muzyka arabska charakteryzuje się dynamiką, a jednocześnie subtelnością, co często wyrażane jest przez delikatne wokale damskie. Podobnie jak muzyka żydowska, powszechnie wykorzystuje ona skalę frygijską oraz tzw. mikrotony. Do tradycyjnych instrumentów muzyki arabskiej zalicza się np. flet Ney, lirę Simsimiyya czy elementy perkusyjne takie jak Manjur. Współczesne zespoły wykorzystują jednak różne instrumentaria, niekiedy niczym nieróżniące się od instrumentów zespołów z innych kultur, np. europejskich.
Najlepsza muzyka arabska to przede wszystkim taka, która "chwyta za duszę". Nie bez powodu więc popularnością cieszy się nowoczesny przykład muzyki arabskiej – piosenka Habibi wykonywana w różnych wariacjach przez różnych wykonawców. Hitem muzyki arabskiej, w tym wypadku marokańskiej, jest np. utwór rozrywkowy Lm3allem wykonawcy Saad Lamjarred. Szukając klasyki, warto poznać twórczość legendarnego już wykonawcy muzyki arabskiej, algierskiego multiinstrumentalisty o pseudonimie Khaled. Entuzjaści muzyki pop powinni z kolei poznać dorobek artystyczny Amra Diaba.
Zobacz także:
- Christina Aguilera powraca z nową płytą. "To jest dziewczyna, która potrafi podbijać listy przebojów"
- Mrozu na planie teledysku "Galácticos". Wokalista wspomina przeszłość
- Céline Dion odwołuje koncerty. Artystka poinformowała fanów o złym stanie zdrowia. "Jestem załamana"
Zobacz wideo: W Dubaju otwiera się pierwsze muzeum figur woskowych Madame Tussauds
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: zeynep boğoçlu/Getty Images