Zobacz też: Amisze w Polsce – jak żyją i gdzie mieszkają? >>>
Choć historia amiszów sięga końcówki XVII wieku, to wspólnota ta, a także zasady, jakimi kierują się w życiu, trwają do dnia dzisiejszego. Obecnie amisze zamieszkują głównie USA, a najwięcej mieszka ich w Pensylwanii. Amisze w Polsce praktycznie nie istnieją, choć w historii naszego kraju odnotowano próbę utworzenia tej wspólnoty.
Amisze – kim są?
Kim są amisze ? Jest to wspólnota religijna, która wywodzi się ze Szwajcarii. Obecnie na świecie jest ich około 120 tysięcy. Wspólnota amiszów to odłam anabaptystów, protestanckiej wspólnoty chrześcijańskiej. Amisze zamieszkują głównie USA, a najliczniej w stanie Pensylwania. Po świecie krążą różne mniej lub bardziej prawdziwe ciekawostki związane z amiszami , które dotyczą np. tego, ile żon mają amisze, czy żyją w poligamii, czy częściej niż inni ludzie cierpią na choroby genetyczne itp.
Zobacz też: Istria – malowniczy półwysep północnej Chorwacji >>>
Założenie pierwszej wspólnoty amiszów
Założycielem pierwszej wspólnoty amiszów był Jakub Amman, biskup mennonicki, który w roku 1693 odłączył się ze swoimi zwolennikami od społeczności szwajcarskich mennonitów żyjących w Alzacji na emigracji. Nazwa wspólnoty mennonickiej pochodzi od postaci Menno Simmonsa, jednego z czołowych przedstawicieli anabaptyzmu, odrzucającego chrzest dzieci, przedmioty kultu religijnego, kościelnych hierarchów i co ważne – służbę wojskową. Do swojego nowego wyznania Amman zapożyczył surowe zasady określone właśnie przez Menno Simensa. Po śmierci założyciela wspólnoty wielu amiszów wyemigrowało do Ameryki Północnej.
Zobacz też: Tunezja – afrykański raj dla turystów >>>
Amisze w Polsce
W Polsce mieszka obecnie jedna rodzina amiszów. W 1993 roku trafiła tu ze Stanów Zjednoczonych. Dla dwóch innych rodzin pobyt w naszym kraju okazał się nietrafiony. Wróciły do USA, a w Polsce w małej miejscowości Cezarów koło Mińska Mazowieckiego pozostali tylko Martinowie – jedyna w tej chwili rodzina amisz ów w Polsce . Małżeństwo państwa Martinów ma sześcioro dzieci i jest dumne z tego, że żyje blisko natury. To właśnie dlatego z okolic Mińska Mazowieckiego przeprowadzili się do województwa lubelskiego, szukając więcej przestrzeni. Polscy amisze korzystają jednak ze zdobyczy nauki i techniki (prądu, internetu, telewizora). Udzielają też z chęcią wywiadów. Pojawili się nawet w jednym z telewizyjnych show.
Zobacz też: Co warto zobaczyć na Cyprze Północnym? Najważniejsze atrakcje, pogoda >>>
Współcześni amisze w USA – ciekawostki
- Około 63% całej wspólnoty amiszów zamieszkuje stan Pensylwania. Amisze mieszkają i pracują na roli także w stanach Iowa, Missouri, Ohio i Indiana. Poza USA amisze mieszkają też w Kanadzie (prowincja Ontario) i w Ameryce Środkowej. W hrabstwie Lancaster w Pensylwanii mieszka około 20 tysięcy amiszów – potomków 200 osadników przybyłych tu ze Szwajcarii. Głównymi zajęciami amiszów jest uprawa roli i rzemiosło.
- Amisze żyją według zbioru zasad określanych jako „Ordnung" . Nie są one nigdzie spisane, ale wymagane jest stosowanie się do nich. Zasady te regulują takie kwestie jak technikę, jakiej można używać w codziennym, życiu, kolory, w jakich mogą być szyte ubrania, szczegółowo definiują też wymagania dotyczące np. fryzur kobiet.
- W przypadku mężczyzn do czasu ślubu wymagane jest golenie zarostu na twarzy, z kolei od dnia zaślubin mężczyźni zobligowani są do zapuszczania długich bród. Zapuszczanie wąsów jest z kolei zakazane, gdyż kojarzy się z przynależnością do armii.
- Amisze są zwolennikami pacyfizmu, z czego w przeszłości wynikało wiele konfliktów z władzami w Stanach Zjednoczonych.
- Amisz nie może poślubić kobiety spoza wspólnoty. Pociąga to za sobą dość poważne następstwa, gdyż zwiększa prawdopodobieństwo zachorowań amiszów na choroby genetyczne (od 12 pokoleń małżeństwa zawierane są w dość ograniczonym gronie).
- Najbardziej radykalna grupa amiszów nie korzystają z prądu ani zdobyczy techniki (jak telewizory, samochody, aparaty fotograficzne).
- Dla amiszów ich zasady „Ordnung” są ważniejsze od prawa, co bywa powodem sporów i konfliktów zarówno w skali lokalnej, jak też z instytucjami rządowymi np. z powodu odmawiania służby wojskowej. Konfliktogenny był nawet obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i w latach 50. XX wieku – amisze odmówili ich opłacania. Jednak amisze nie pobierają żadnej formy pomocy społecznej od państwa – w razie potrzeby organizują wewnętrzne zbiórki. Nie posyłają dzieci do szkół publicznych, bo wg nich wystarczy kształcenie do 14. roku życia, co też powoduje konflikt z prawem, gdyż obowiązek szkolny w USA przewiduje kształcenie do 16. roku życia. Natomiast wykształcenie wyższe nie jest amiszom potrzebne do funkcjonowania.
- Amisze niekiedy są myleni z Mormonami , którzy żyją w poligamii , więc ten, kto zakłada, że amisz ma wiele żon , jest w błędzie.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN
Źródło: Dzień Dobry TVN
