Ministerstwo Zdrowia wprowadziło program "Moje zdrowie", który ma pomóc osobom dorosłym kontrolować kondycję fizyczną oraz psychiczną. Kto może z niego skorzystać? Jakie badania zostały w nim uwzględnione? Sprawdź, co warto wiedzieć o nowym bilansie zdrowia.
Dalsza część tekstu poniżej.
"Moje zdrowie" - nowy program profilaktyczny
W poniedziałek, 5 maja weszło w życie rozporządzenie Ministerstwa Zdrowia. Program profilaktyczny "Moje zdrowie" zastąpił "Profilaktykę 40 Plus". Ministra zdrowia Izabela Leszczyna podkreśliła, że bilans zdrowia ma wyrobić dobry nawyk regularnych badań i dbania o swoją kondycję zdrowotną.
- Od dziesięcioleci jesteśmy przyzwyczajeni do okresowych profilaktycznych badań dzieci i młodzieży. W ten sposób rodzice dbają o to, czy ich dziecko rozwija się prawidłowo, czy nie pojawiły się wady rozwojowe lub choroby. Bardzo często jednak dorośli zapominają, aby taką samą troską otoczyć samych siebie. Dlatego dzisiaj wprowadzamy taki bilans zdrowia również dla osoby dorosłej - powiedziała cytowana w komunikacie resortu zdrowia.
Osoby w wieku od 20 do 49 lat będą mogły zrobić badania w ramach nowego bilansu "Moje zdrowie" nie częściej niż raz na 5 lat, a osoby powyżej 49. roku życia nie częściej niż co 3 lata. Bilans zdrowia będzie można zrobić po upływie co najmniej 12 miesięcy od ostatniego badania w ramach programu "Profilaktyka 40 Plus", który zakończył się 30 kwietnia.
Badania w ramach programu "Moje zdrowie"
Na początku lekarz, pielęgniarka, położna lub profilaktyk przeprowadzi w obecności pacjenta ankietę (kwestionariusz bilansu zdrowia). Będzie można ją wypełnić także samodzielnie przez Internetowe Konto Pacjenta (IKP). W założeniu jest to pogłębiony wywiad dotyczący stylu życia, czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, chorób onkologicznych, z uwzględnieniem wywiadu rodzinnego, stanu zdrowia psychicznego, wykształcenia i środowiska życia. Taki kwestionariusz po zatwierdzeniu będzie podstawą do wygenerowania zlecenia na badania.
Mowa o podstawowych badaniach profilaktycznych: morfologia krwi, stężenie glukozy we krwi, poziom kreatyniny we krwi wraz z oszacowaną wartością eGFR (parametr dotyczący nerek), lipidogram uwzględniający cholesterol całkowity, LDL, HDL, cholesterol nie-HDL oraz triglicerydy, hormon tyreotropowy (TSH - wykrywa zaburzenia czynności tarczycy), badanie ogólne moczu.
Rozszerzone badania diagnostyczne będą zlecane w zależności od wieku pacjenta i wyniku ankiety. Mogą to być: aminotransferaza alaninowa (ALAT), aminotransferaza asparaginianowa (ASPAT), gamma glutamylotranspeptydaza (GGTP), PSA całkowity (wskaźnik przerostu prostaty) u mężczyzn powyżej 50. roku życia, anty-HCV (wirusowe zapalenie wątroby typu C), lipoproteina A – wykonywana w ramach bilansu raz w życiu między 20. a 40. rokiem życia (ocena ryzyka zachorowania na choroby sercowo-naczyniowe).
Wizyta podsumowująca odbędzie się w gabinecie lekarza, pielęgniarki lub położnej. Pacjent będzie miał mierzone ciśnienie tętnicze, tętno, wagę, wzrost, obwód talii, obwód bioder i wyliczone BMI (masa ciała do wzrostu) oraz WHR (obwód talii do obwodu bioder).
Podczas wizyty podsumowującej ocenione zostanie "globalne ryzyko sercowo-naczyniowe". Osoby od 60. roku życia będą mogły zbadać swoje funkcje poznawcze (z wykorzystaniem skali mini-COG, która pozwala na podjęcie decyzji o pogłębieniu diagnostyki w kierunku otępienia). Pacjent otrzyma analizę wyników badań laboratoryjnych i wyników ankiety, a także Indywidualny Plan Zdrowotny (IPZ). Znajdą się w nim: informacja o czynnikach ryzyka, które zostały zidentyfikowane podczas bilansu, zalecenia dotyczące zdrowego stylu życia. Pacjent dostanie także indywidualny kalendarz zalecanych szczepień i listę zalecanych interwencji prozdrowotnych np. porad edukacyjnych, a w przypadku pacjentów powyżej 50. roku życia - test na krew utajoną w kale (FIT-OC).
Porad edukacyjnych w zależności od potrzeb będzie mógł udzielić lekarz, pielęgniarka, położna, profilaktyk, dietetyk.
"Moje zdrowie" - cel i założenia programu profilaktycznego
Bilans dorosłych "Moje zdrowie" ma m.in. poprawić wczesną wykrywalność chorób układu krążenia i cukrzycy, chorób nerek, zaburzeń funkcji tarczycy, wybranych chorób onkologicznych, wybranych chorób infekcyjnych (HCV - wirus zapalenia wątroby typu C), zaburzeń psychicznych i poznawczych. Celem jest też zwiększenie odsetka osób zaszczepionych (szczepienia zalecane).
Choroby układu krążenia, nowotwory złośliwe, choroby układu nerwowego (w tym choroby otępienne), depresja to choroby priorytetowe dla zdrowia publicznego. Choroby układu krążenia w Polsce to najważniejsza przyczyna umieralności – w 2023 r. odpowiadały za blisko 37 proc. zgonów. Drugą przyczyną zgonów (w 2023 r. - 24 proc.) są nowotwory złośliwe. Z kolei występowanie otępienia zależy od wieku. U osób między 60. a 65. rokiem życia dotyczy ok. 1 proc. populacji, w grupie po 85. roku życia cechy otępienia wykazuje około 10–35 proc. osób.
Szacuje się, że w Polsce na depresję choruje ok. 1,2 mln osób. Dane NFZ wskazują, że w 2023 r. świadczenia z rozpoznaniem depresji (głównym lub współistniejącym) otrzymało 809 tys. pacjentów. Najczęściej udzielono ich osobom w wieku 65-74 lata.
Zobacz także:
- "Przepis na dobre życie". Poznaj 4 niezbędne elementy, by mieć zdrowe serce
- Gwałtowny wzrost zachorowań na krztusiec. "Ponad 26 tys. przypadków"
- Anja Rubik szczepi się przeciwko HPV. "To jest inwestycja w nasze zdrowie"
Autor: Berenika Olesińska
Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: nortonrsx/Getty Images