Obowiązujące zasady opisane zostały w ustawie z dnia 9 sierpnia 2019 r. "O narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2021 r." Ustawa definiuje spis jako „proces planowania, zbierania, łączenia, oceny, rozpowszechniania i analizy danych demograficznych, społecznych, ekonomicznych oraz o zasobach mieszkaniowych (…) w odniesieniu do osób fizycznych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej”.
Zgodnie z ustawą o statystyce powszechnej, udział w spisie jest obowiązkowy. Obejmuje wszystkie osoby zamieszkujące w Polsce – zarówno na stałe, jak i czasowo. Dotyczy także mieszkań, budynków, obiektów zbiorowego zakwaterowania i innych zamieszkanych pomieszczeń, niebędących mieszkaniami.
Spis przeprowadzany będzie od 1 kwietnia do 30 czerwca 2021 r. Za odmowę udziału grozi kara grzywny do 5 tys. zł - "co jest ujęte w art. 57 ustawy o statystyce publicznej" - podaje strona GUS. Kara grzywny może zostać nałożona przez sąd.
Jak wziąć udział w Narodowym Spisie Powszechnym?
Aby tego dokonać, nie trzeba wychodzić z domu. Wszystko można załatwić metodą samospisu internetowego, za pośrednictwem strony spis.gov.pl o dowolnej porze, przez 7 dni w tygodniu. Strona zawiera interaktywną aplikację przeznaczoną do samodzielnego uzupełnienia wpisu. Formularze można wypełnić w językach: polskim, angielskim, rosyjskim i ukraińskim.
Jeśli jednak samospis internetowy sprawi komuś trudność, spisu można dokonać drogą telefoniczną lub udzielając wywiadu bezpośrednio u rachmistrza. W przypadku braku dostępu do internetu czy komputera, urzędy mają obowiązek udostępnić stanowiska do dokonania wpisu.
Co musimy podać w spisie?
Zakres gromadzonych informacji obejmuje:
- charakterystykę demograficzną
- charakterystykę etniczno-kulturową - np. przynależność narodową
- poziom wykształcenia
- aktywność zawodową
- migracje - np. okres zamieszkiwania w aktualnej miejscowości
- zasoby mieszkaniowe - np. status własności nieruchomości, w której mieszkamy, czym jest ogrzewana, itd.
Wbrew pozorom, nie będziemy pytani o zarobki czy aktualną sytuację majątkową. W przypadku pytań dotyczących wyznania, możemy zrezygnować z udzielenia odpowiedzi.
Nie wszyscy jednak otrzymają dokładnie te same pytania. Na stronie spisu wyjaśniono dlaczego: "Formularz do samospisu zaprojektowany został w taki sposób, aby przejście do kolejnego pytania zależało od odpowiedzi udzielonej na pytanie poprzednie. Tym samym nie należy utożsamiać liczby pytań w przedstawionym na stronie wykazie pytań z liczbą wszystkich pytań, na które dana osoba będzie udzielała odpowiedzi, ponieważ będzie to wynikało z indywidualnej sytuacji respondenta (np. wieku, jego historii migracyjnej, statusu na rynku pracy, bycia osobą z niepełnosprawnościami itp.)".
Ruszył spis powszechny. Radzimy, jak odróżnić rachmistrza od oszusta
Nowe zasady dotyczące kwarantanny po powrocie do Polski. Kogo nie będzie obowiązywała?
Zobacz wideo: Od 1 kwietnia musisz się spisać. Jakie dane będę zbierane przez GUS?
Autor: Diana Ryściuk
Źródło zdjęcia głównego: E+