Powstanie w getcie warszawskim
Największy zbrojny zryw Żydów podczas II wojny światowej i pierwsze powstanie miejskie w okupowanej Europie. 19 kwietnia 1943 roku wybuchło powstanie w getcie warszawskim. Bezpośrednią przyczyną jego rozpoczęcia była decyzja o likwidacji getta. Likwidacji, a więc eksterminacji ludności żydowskiej. Nierówna walka trwała do 16 maja. W powstaniu brali udział nie tylko mężczyźni. Razem z nim walczyły dzielne kobiety.
Żydówki w czasie powstania kolportowały nielegalną prasę, zajmowały się rannymi, były łączniczkami oraz walczyły z bronią w ręku, zarówno w samym getcie, jak i poza jego murami
- mówi Żaneta Czyżniewska z Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.
Żonkile 2021
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN jak co roku organizuje akcję "Żonkile" Dlaczego żonkile? Marek Edelman, który przeżył likwidację getta, przez lata dbał o to, żeby pamięć o wydarzeniach z 1943 roku była żywa. W rocznicę powstania, do końca swojego życia, przychodził pod Pomnik Bohaterów Getta, by oddać im hołd. Zawsze przynosił ze sobą żółte żonkile. A za nim – inni ludzie. Pomnik Bohaterów Getta to także pomnik Bohaterek.
- Po raz pierwszy akcja Żonkile ma motyw przewodni – to kobiety aktywne w czasie powstania w getcie warszawskim. Dlaczego wybraliśmy taki właśnie motyw? Chcemy przede wszystkim pokazać, że dzieje powstania w getcie warszawskim to nie tylko historia walczących w nim mężczyzn. Historie kobiet aktywnych w powstaniu w getcie warszawskim są często bardzo przejmujące i wiele z nich nadawałoby się nawet na scenariusze filmowe. Poprzez bogaty program obchodów 78. rocznicy powstania w getcie chcemy pokazać, kim były kobiety zaangażowane w walkę, jak zmieniały się podczas powstania, co stało się z tymi, które przeżyły wojnę, jaki był stosunek mężczyzn bojowców do walczących koleżanek, czym różnią się wspomnienia walczących kobiet od wspomnień walczących mężczyzn. Dowiemy się, dlaczego Rachela Zylberberg została nazwana "polską Joanną D’Arc"; kogo uratowała Szoszana Kossower; co robiła po wojnie Władka Meed; dlaczego za niewinnie wyglądającą Niutą Tajtelbaum rozesłano list gończy oraz co się stało z Mirą Fuchrer – dziewczyną Mordechaja Anielewicza, która w czasie wojny jeździła do innych gett jako łączniczka – zapowiada Żaneta Czyżniewska.
Żydówki, które stanęły do powstania były postaciami, o których powinno mówić się na lekcjach historii.
- Od tych postaci możemy nauczyć się bardzo wiele. To lekcja odwagi, nieustępliwości, ale i siostrzeństwa – dodaje Żaneta Czyżniewska z Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.
Akcja Żonkile 2021 - plan obchodów
Plan obchodów, o którym opowiedziała Żaneta Czyżniewska z Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN zamieszczamy poniżej.
Niedziela, 18 kwietnia
- 18:00 Jakby wybuchło, to razem ze mną i tyle. Dyskusja o kobietach walczących w getcie warszawskim z Sylwią Chutnik, Zuzanną Hertzberg i Karoliną Szymaniak – LIVE na profilu Muzeum POLIN na Facebooku.
Poniedziałek, 19 kwietnia
- 8:00 dla najmłodszych uczniów i uczennic klas 1-3 szkół podstawowych opowiadania Pamięć drobinek Zofii Staneckiej oraz Historia z pewnej ulicy Justyny Bednarek, audiobooki na kanale YouTube Muzeum POLIN.
- 9:30 Będę pisać – premiera filmu edukacyjnego dla klas 4-6 na Facebooku Centrum Edukacyjnego Muzeum POLIN.
- 11:30 Muranów – Dzielnica Północna – premiera filmu edukacyjnego dla klas 7-8 i szkół ponadpodstawowych na Facebooku Centrum Edukacyjnego Muzeum POLIN.
- 12:00 Transmisja na żywo sprzed pomnika Bohaterów Getta w Warszawie na Facebooku Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.
- 15:00 W sukience i mundurze – spacer online poprowadzi edukatorka i przewodniczka Katarzyna Jankowska – premiera na Facebooku Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.
- 18:00 Stawiam pomnik tym, którzy zginęli – rozmowa Mikołaja Grynberga z ocalałą z getta warszawskiego Krystyną Budnicką – na żywo na Facebooku Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.
- 20:30 Córki, matki, robotnice – koncert online dedykowany kobietom w wykonaniu Pawła Szamburskiego i Joanny Halszki Sokołowskiej – premiera na Facebooku Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.
77. Rocznica Powstania w Getcie Warszawskim. Zobacz rozmowę z Aleksandrem Edelmanem:
Zobacz też:
"Kto napisze naszą historię" Niesamowity film o warszawskim getcie
Rodzina Etgara Kereta żyła w warszawskim getcie
Autor: Anna Korytowska