Aftowe zapalenie jamy ustnej to powszechna dolegliwość, która zdarza się niemal każdemu. Niesprzyjającym faktem jest to, że schorzenie zwykle ma tendencję do nawracania. Choć afty goją się samoistnie, to jednak proces ten może trwać nawet do 14. dni. W tym czasie nadżerki powodują ból, pieczenie, a w przypadku większych aft - nawet powiększenie węzłów chłonnych czy trudności z jedzeniem.1 Jakie są przyczyny powstawania aft? W jaki sposób łagodzić owrzodzenia błony śluzowej jamy ustnej? Które domowe sposoby warto przetestować? Sprawdź!
Afty w jamie ustnej - skąd się biorą? Przyczyny owrzodzeń
Nawracające afty mogą mieć różne przyczyny, choć nie zawsze możliwe jest ustalenie dokładnego źródła dolegliwości. Afty mogą powstawać na skutek czynników takich jak2:
- urazy mechaniczne w obrębie jamy ustnej, powstające np. na skutek zbyt intensywnego szczotkowania zębów czy źle dopasowanego uzupełnienia protetycznego;
- niedobory niektórych składników odżywczych, takich jak kwas foliowy czy witamina B12;
- infekcje bakteryjne, wirusowe lub grzybicze.
Obecności nadżerek sprzyja także przewlekły stres, nieprawidłowe funkcjonowanie gospodarki hormonalnej czy okres obniżonej odporności organizmu1. Dużym problemem w przypadku aft jest również zaniedbanie higieny jamy ustnej. Jest to przestrzeń zapewniająca patogenom idealne warunki do rozwoju - panuje w niej odpowiednia wilgoć i poziom ciepła. Oprócz tego, w jamie ustnej skupiska bakterii znajdują dla siebie źródło pożywienia, co dodatkowo wspomaga ich w rozwoju i namnażaniu się. 3 Z kolei obecność patogenów może sprzyjać występowaniu aft.
Domowe sposoby na afty - skuteczna walka z nadżerką
W tym, jak pozbyć się afty oraz złagodzić ból w jamie ustnej, pomocne mogą okazać się poniższe sposoby.
- Płukanie jamy ustnej ziołowymi naparami - Płukanie jamy ustnej ziołowymi naparami może przynieść ukojenie dla bolesnych nadżerek i wspomóc ich proces gojenia. Warto pamiętać, aby zrezygnować z gorących płynów na rzecz letnich lub przestudzonych. Do płukania jamy ustnej najlepiej sprawdzi się rumianek bądź szałwia. Można przygotować także słony roztwór na bazie soli kuchennej4.
- Smarowanie nadżerki olejkiem o działaniu odkażającym - Innym, domowym sposobem pomagającym zmniejszyć stan zapalny i złagodzić ból jest stosowanie olejków odkażających, takich jak np. olejek herbaciany lub goździkowy. Olejek należy bezpośrednio zaaplikować na aftę.4
- Aloes na afty - Aloes jest rośliną słynąca ze swych kojących, łagodzących i nawilżających właściwości. Oprócz tego ma działanie przyspieszające gojenie ran i przynosi ulgę w podrażnieniach. Dlatego też wyciąg z tej rośliny świetnie sprawdzi się dla złagodzenia bólu występującego w jamie ustnej oraz wsparcia procesów gojenia się nadżerki. Można pić gotowe napoje aloesowe lub wcierać bezpośrednio żel aloesowy w nadżerkę. Warto tu zwrócić uwagę na fakt, że powinien to być żel naturalny, 4 a więc pozyskany bezpośrednio z liści rośliny.
- Uzupełnienie niedoborów witamin i składników mineralnych - Choć punkt ten nie wpłynie na natychmiastowe złagodzenie bólu to odpowiednie leczenie aft musi uwzględniać także właściwy poziom wszystkich witamin i składników mineralnych. Inaczej pojawia się ryzyko powstawania i nawracania nadżerek. Warto przede wszystkim zadbać o to, aby wprowadzić do jadłospisu produkty bogate w witaminy (szczególnie witaminę B12) oraz żelazo i kwas foliowy.4
- Leki na afty dostępne bez recepty - W leczeniu aft warto zastosować preparaty dostępne w aptece bez recepty, takie jak np. żel stomatologiczny Sachol. Preparat wykazuje działanie przeciwzapalne, a dzięki składnikom takim jak salicylan choliny i chlorek cetalkoniowy, jednocześnie może łagodzić ból spowodowany aftami i przyspieszyć ich gojenie. Żel Sachol pomaga przynieść szybką ulgę w bólu oraz tworzy warstwę ochronną na nadżerce. Jego stosowanie jest bardzo proste – wystarczy odpowiednią ilość żelu nałożyć na palec lub patyczek kosmetyczny i wmasować bezpośrednio w nadżerkę. Po aplikacji nie wolno pić ani jeść przez ok. 30 minut.5
Bibliografia:
- 1. Antoniv, R., Lipska, W. i inni. “Afty nawracające – przegląd piśmiennictwa”, Nowa Stomatologia, 2014, 3
- 2. Nowak, M., Górska, R. “Współczesne poglądy na etiopatogenezę aft nawracających (RAS)”, Nowa Stomatologia, 2011, 1.
- 3. Abranches, J., Zeng, L. i inni. “Biology of Oral Streptococci”, Microbiology Spectrum, 2018,6
- 4. Kuźnik, M. "Afty - przyczyny i leczenie", Medycyna Praktyczna, 2022, dostęp: 21.06.2022
- 5. Charakterystyka Produktu Leczniczego Żel stomatologiczny Sachol, dostęp: 21.06.2022
Źródło zdjęcia głównego: mat. prasowe