- W Polsce rodzi się coraz mniej dzieci.
- Szacuje się, że populacja Polski do 2100 r. zmniejszy się do ok. 19 mln.
- Spadek liczby urodzeń to problem, z którym zmaga się nie tylko nasz kraj.
Dalsza część tekstu znajduje się poniżej.
Coraz mniej Polaków
Światowy Dzień Ludności obchodzony jest 11 lipca. Według Głównego Urzędu Statystycznego, Polska wkroczyła w okres kryzysu demograficznego, a w kwietniu liczba ludności wyniosła ponad 37,4 mln. Z prognoz wynika, że do 2060 r. spadnie o 6,7 mln i wyniesie 30,9 mln, a połowa mieszkańców naszego kraju będzie miała ponad 50 lat. Z kolei ONZ przewiduje, że populacja Polski do 2100 r. zmniejszy się do ok. 19 mln.
Według eksperta demografii prof. Piotra Szukalskiego z Uniwersytetu Łódzkiego, prognozy - niezależnie od tego, kto je robi - wskazują na to, że ludność Polski będzie się zmniejszać. Zaznaczył jednak, że żadne dane nie są w stu procentach wiarygodne. Jego zdaniem nie wiemy bowiem, ile dokładnie ludzi mieszka w Polsce. Jak wskazał, ponad 2 miliony naszych rodaków - formalnie mieszkańców Polski - przebywa za granicą. Ze względu na zameldowanie w Polsce należy ich jednak oficjalnie liczyć do populacji kraju.
Drugą kwestią jest liczba migrantów. Wielu z nich może być niezarejestrowanych w systemie, a same szacunki mówią o tym, że mieszka ich w Polsce od 2 do 3 milionów.
- W zasadzie można uzasadnić każdą liczbę ludności dla Polski z przedziału od 36 do 40 milionów - stwierdził prof. Szukalski. Dodał, że zmian populacji nie da się przewidzieć również ze względu na zdarzenia losowe. Jednym z przykładów była pandemia COVID-19, która nieoczekiwanie wpłynęła na wzrost umieralności.
Polska się wyludnia. Jak można odwrócić ten trend?
Ekspert demografii zapytany o to, co można zrobić, aby odwrócić te statystyki, odparł: "otwórzmy granice i będzie nas 60, 70 milionów".
- Zapominamy, że dla znaczącej części świata jesteśmy zamożnym krajem. Dla 20-30 proc. najuboższej ludności świata żyjemy w raju, gdzie nie tylko nie ma problemów ze znalezieniem pracy, ale jeśli ktoś pracuje legalnie, to ma m.in. zasiłki, dostęp do bezpłatnej opieki medycznej, a jego dzieci chodzą za darmo do szkół - tłumaczył.
- Natomiast jeśli nie migracja, to na dzisiaj - powiedzmy sobie to szczerze - nie ma innej możliwości powstrzymania procesu wyludniania się naszego kraju - ocenił.
Jego zdaniem dorastające obecnie pokolenie Z (osoby urodzone w i po 1995 roku) zupełnie inaczej definiuje sukces życiowy, nie wiążąc go z sukcesem rodzinnym - młodzi ludzie za wszelką cenę starają się unikać porażek, dlatego mniej pewnie decydują się na poświęcenia, takie jak zakładanie rodzin. Według danych GUS współczynnik dzietności, czyli średnia liczby dzieci, które urodziłaby przeciętnie kobieta w ciągu całego okresu rozrodczego, wynosi obecnie około 1,1.
- Oznacza to, że pokolenie dzieci zastępuje pokolenie rodziców w 53-54 procentach - wyjaśnił.
Dlaczego rodzi się coraz mniej dzieci?
Naukowiec zauważył, że cały "rozwinięty" świat od kilku lat mierzy się z wyraźnym spadkiem dzietności. Nie tylko w Polsce, ale w całej Europie współczynniki dzietności są znacząco niższe niż te odnotowane 5 lat temu. Wyludnianie szczególnie widać w małych miejscowościach.
- Sytuacja wygląda w miarę dobrze na terenach otaczających średnie miasta, choć same miasta też tracą mieszkańców. Generalnie można powiedzieć, że Polska peryferyjna jest skazana na "tragedię demograficzną" - mówił. W ostatnim ćwierćwieczu w osiemnastu powiatach liczba ludności spadła przynajmniej o 20 procent. Są to oficjalne dane, nieuwzględniające niezarejestrowanych migracji.
- W Bytomiu liczba ludności spadła o 28 proc., praktycznie tyle samo w powiecie hajnowskim, w krasnostawskim o 27,6 proc. - wyliczał.
Problem wyludniania mniejszych miejscowości na szeroką skalę dotknął Polskę relatywnie późno, Francja, Hiszpania, Wielka Brytania czy Niemcy zetknęły się z nim dużo wcześniej. W tych krajach zaczęto m.in. opracowywać rozwiązania powiązane ze świadomym godzeniem się na zanik części infrastruktury.
- Inwestycje w infrastrukturę planowane są tam tak, aby można było na przykład zmienić funkcję budynków za 10-20 lat, kiedy okaże się, że popyt nie jest aż tak duży. Niektóre buduje się w taki sposób, aby część można było w przyszłości bezproblemowo wyburzyć - zauważył prof. Piotr Szukalski.
Zobacz także:
- O ile przez rok zmniejszyła się liczba ludności Polski? "Jest kryzys demograficzny"
- Wyginięcie ludzkości jest bliżej, niż nam się wydaje? Niespodziewane wyniki badań
- Nowa aplikacja randkowa w walce ze spadkiem dzietności. Oparta jest na sztucznej inteligencji
Autor: kblu/ mark/ lm/Katarzyna Oleksik
Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Galina Zhigalova/Getty Images