Leczenie opryszczki wargowej najlepiej rozpocząć z chwilą pojawienia się pierwszych objawów, tj. swędzenia, pieczenia i zaczerwienienia. Opryszczka na ustach może być leczona przy użyciu żeli, kremów, plastrów na skórę lub tabletek doustnych. Podstawą leczenia opryszczki wargowej są leki o działaniu przeciwwirusowym.
Od czego robi się opryszczka? Przyczyny opryszczki
Za zakażenia skóry i błon śluzowych w obrębie twarzy odpowiedzialny jest wirus opryszczki pospolitej typu 1 (Herpes simplex virus, HSV-1), dla którego człowiek jest naturalnym gospodarzem. Wirus opryszczki pospolitej rozprzestrzenia się drogą kropelkową lub przez bezpośredni kontakt. Do zakażenia dochodzi najczęściej w młodym wieku. Narażone na zakażenie są już dzieci w wieku niemowlęcym. Choć zachorowanie w tej grupie wiekowej jest bardzo niebezpieczne w porównaniu z dziećmi starszymi czy dorosłymi, na szczęście należy do rzadkości. Wirus po wniknięciu do organizmu namnaża się w komórkach nabłonkowych i przedostaje się do zakończeń neuronów czuciowych. W komórkach nerwowych zakażonego organizmu pozostaje w stanie uśpienia (tzw. latencja wirusów). Ulega aktywacji pod wpływem różnych czynników. Opryszczka u dwulatka czy opryszczka na wardze u dorosłego może pojawić się przy obniżonej odporności, w czasie przeziębienia, osłabienia organizmu bądź stresu.
Jak wygląda opryszczka na ustach? Objawy
Do pierwszych objawów opryszczki wargowej należy miejscowe napięcie, swędzenie, mrowienie i pieczenie skóry. W miejscu zaczerwienienia tworzy się niewielka grudka. W kolejnym stadium powstają bolesne pęcherzyki, wypełnione płynem surowiczym, które po pewnym czasie pękają i tworzą strupki. Od momentu pojawienia się pierwszych objawów, opryszczka ust zwykle znika po około 10 dniach. Nieleczona opryszczka warg może być źródłem powikłań, np. zapalenia rogówki. Opryszczka w ciąży na ustach może być przyczyną zakażenia okołoporodowego dziecka.
Nawracająca opryszczka - leczenie
W leczeniu częstej opryszczki wargowej , czyli w zakażeniach skóry i błon śluzowych, wywołanych przez wirusa opryszczki pospolitej, najczęściej stosuje się acyklowir, dokozanol i denotivir - jako leki przeciwwirusowe, hydrokortyzon - jako lek przeciwzapalny oraz pranobeks inozyny - jako środek immunostymulujący i przeciwwirusowy. Leki przeciwwirusowe dostępne są w postaci kremów, żeli, płynów i plastrów do stosowania na skórę, a także maści, sztyftów do ust oraz doustnych tabletek. W nawracającej opryszczce wargowej należy zwrócić szczególną uwagę na właściwą higienę ciała, zwłaszcza rąk.
Acyklowir to najpopularniejszy lek przeciwwirusowy, stosowany w pierwotnych i nawracających zakażeniach wirusem opryszczki pospolitej . Acyklowir hamuje syntezę wirusowego DNA, zapobiegając namnażaniu się wirusów. Jest dostępny w postaci żelu (Hascovir Lipożel pro), kremów na skórę (Hascovir, Herpex, Antivir, Virolex, Zovirax Intensive) i maści ocznych (Viru-POS, Virolex, Zovirax, Cusiviral), a także w postaci tabletek doustnych (Heviran, Acyclovir Stada) oraz roztworów do infuzji (Acix 500, Aciclovir Jelfa).
Mechanizm przeciwwirusowego działania dokozanolu oraz denotiviru jest niejasny. Przyjmuje się, że dokozanol hamuje łączenie się wirusów opryszczki pospolitej z błoną komórkową, a wskutek tego hamuje przenikanie wirusa do wnętrza komórki i jego namnażanie. Dokozanol jest dostępny w postaci kremu na skórę (Erazaban) i jest wskazany do stosowania we wczesnych objawach nawracającej opryszczki wargowej u osób z prawidłową odpornością. Denotivir zwiększa aktywność przeciwwirusową układu immunologicznego. Jest stosowany w leczeniu opryszczki warg i twarzy w postaci kremu na skórę (Vratizolin).
Przykładem złożonego leku stosowanego w miejscowym leczeniu wczesnych objawów nawracającej opryszczki ust jest krem Zovirax Duo. Preparat zawiera acyklowir i hydrokortyzon , i jest stosowany w celu zmniejszenia ryzyka przejścia epizodów opryszczki wargowej w zmiany wrzodziejące. Obecność hydrokortyzonu zapewnia działanie przeciwzapalne.
Opryszczka u dziecka. Czym smarować?
W przypadku nawracającej opryszczki na ustach u dziecka należy unikać używania wspólnych sztućców, naczyń czy szczoteczek do zębów. Polecane są ochronne plastry na opryszczkę wargową , które działają jak tarcza antywirusowa, zmniejszając ryzyko zakażenia. Do innych preparatów stosowanych wspomagająco w leczeniu opryszczki wargowej należą:
· Krem ENDVIR Simplex z laktoferyną, tworzy mechaniczną barierę uniemożliwiającą przenikanie i rozprzestrzenianie się wirusa w organizmie;
· Tonisan H , żel kwasu krzemowego, który skutecznie łagodzi uczucie pieczenia i swędzenia oraz przyspiesza proces gojenia pęcherzyków opryszczki ust;
· Preparaty pochodzenia naturalnego, np. miód, czosnek, melisa lekarska, olejek z drzewa herbacianego .
Opryszczka w ciąży. Co stosować?
Nawracająca opryszczka to istotny problem u kobiet w ciąży. Wymaga stosowania odpowiedniej profilaktyki, a w razie potrzeby także leczenia farmakologicznego. Bezpieczne dla kobiet w ciąży i w czasie karmienia piersią są preparaty zawierające dokozanol. Aby zminimalizować ryzyko zakażenia niemowląt, należy regularnie myć ręce, unikać brania do ust smoczków. Polecane są ochronne plastry na opryszczkę wargową oraz produkty pochodzenia naturalnego. Opryszczka u noworodka czy opryszczka u niemowlaka może stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia i życia.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN