Szczepienia noworodków dla wszystkich dzieci są takie same. Jeszcze w szpitalu (do 24 godzin po porodzie, a najpóźniej w dniu wypisu ze szpitala) obowiązkowo szczepi się noworodki przeciw gruźlicy i wirusowemu zapaleniu wątroby typu B. W niektórych przypadkach (np. u wcześniaków) szczepienie może przebiegać nieco inaczej niż zazwyczaj, ale w większości wypadków obie szczepionki zostają dziecku podane. Są kluczowe dla zdrowia i życia dzieci, ponieważ chronią przed bardzo poważnymi zakażeniami.
Więcej:
- Szczepienia ratują afrykańskim dzieciom życie
- Czy szczepienie przeciwko grypie jest w ciąży bezpieczne?
Pierwsze szczepienie noworodka na WZW typu B
Szczepienia noworodka po porodzie obejmują tak zwaną szczepionkę nieżywą, a więc taką, która zawiera wyłącznie fragment wirusa (antygen powierzchniowy HBsAg). Klasyczny cykl tego szczepienia przebiega następująco:
- pierwsze szczepienie w ciągu 24 (najlepiej 12) godzin od porodu (razem ze szczepionką przeciw gruźlicy);
- drugie szczepienie po 4-6 tygodniach wraz ze szczepionką DTP;
- trzecie szczepienie po 6 miesiącach od podania pierwszej dawki, a więc około 6. miesiąca życia.
Jakie szczepienia dla noworodka wcześniaka?
Pierwsze szczepienie na WZW typu B noworodka z masą urodzeniową poniżej 2000 g wygląda tak samo jak u innych dzieci, natomiast nie zalicza się go do szczepień podstawowych, co oznacza, że muszą zostać wykonane jeszcze 3 szczepienia niemowląt urodzonych przedwcześnie:
- pierwsze podstawowe – po 1. miesiącu życia;
- drugie – po 2. miesiącu życia;
- trzecie – po 6. miesiącu życia.
Zalecana jest jeszcze czwarta dawka, ale nie jest już ona refundowana w ramach bezpłatnego pakietu szczepień. Noworodek, u którego matki stwierdzono obecność antygenu Hbs we krwi, powinien z kolei przyjąć jednorazowo po porodzie udodpornienie czynno-bierne (szczepionka i gotowe przeciwciała anty-HBs).
Zobacz także: Wojciech Cejrowski krytykuje szczepienia. Dlaczego?
Badania wskazują, że przy zastosowaniu pełnego szczepienia poziom ochrony dzieci i dorosłych przed zakażeniem WZW typu B wynosi aż 90–95% .
Szczepienia noworodka po porodzie przeciw gruźlicy
Szczepionka na gruźlicę u noworodka jest obowiązkowa, podobnie jak szczepionka przeciw WZW typu B. Podaje się ją razem ze szczepionką przeciw WZW lub najwyżej 12 godzin później. Noworodki szczepi się szczepionką BCG zawierającą żywy, ale pozbawiony zjadliwości szczep prątka gruźlicy. Przeciwwskazaniem do szczepienia jest waga urodzeniowa poniżej 2000 g , a także wrodzone lub nabyte zaburzenia odporności. Dzieci ze zbyt małą wagą szczepi się, gdy tylko przekroczy ona 2000 g. Jeżeli matka dziecka jest zarażona wirusem HIV, konieczna jest konsultacja ze specjalistą neonatologiem w sprawie podania szczepionki.
Zobacz także: Czy wszyscy mogą się szczepić?
Objawy poszczepienne u niemowlaka
Szczepienie noworodka BCG wykonuje się podskórnie. Podaje się je w lewe ramię. Po szczepieniu zostaje bąbel o średnicy 7–10 mm. Znika on szybko, ale po kilku dniach na jego miejscu tworzy się kolejny pęcherzyk, który po kilku następnych dobach wysycha i tworzy się strupek. Po 2–4 tygodniach pojawia się naciek, na którego szczycie tworzy się krosta, a następnie owrzodzenie. Dwa-trzy miesiące po szczepieniu wszystko znika i powstaje blizna o średnicy ok. 3 mm. Cały ten proces jest zupełnie normalny i prawidłowy. Nie powinien wzbudzać niepokoju u rodziców.
Powikłania poszczepienne u niemowląt mogą jednak obejmować także :
- zaczerwienienie o średnicy powyżej 2 cm;
- owrzodzenie skóry w miejscu podania szczepionki;
- powiększenie węzłów chłonnych w lewym dole pachwowym.
Powikłania te koniecznie należy jak najszybciej zgłosić lekarzowi.
Na co szczepić noworodka?
Pakiet szczepień dla noworodk a obejmuje wyłącznie szczepienie przeciw gruźlicy i WZW typu B. W Programie Szczepień Ochronnych na ten czas nie zostały przewidziane żadne dodatkowe, zalecane szczepienia. O szczepienie noworodka w szpitalu zadba lekarz prowadzący, a dopiero po 1. miesiącu życia rodzice będą podejmowali decyzję dotyczącą skorzystania z płatnych szczepionek dla niemowląt. Drugie szczepienie niemowlaka może bowiem uwzględniać nie tylko DTP (przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi), lecz także szczepionkę przeciwko meningokokom lub rotawirusom . To, jakie szczepienie wybrać dla niemowlaka, w dużej mierze zależy od warunków środowiskowych, narażenia na kontakt z meningokokami czy rotawirusami, odporności dziecka, a także sytuacji finansowej rodziców.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN