- Obłoki srebrzyste powstają aż 100 km nad Ziemią, blisko granicy kosmosu, w ekstremalnie zimnej warstwie atmosfery.
- Najlepiej obserwować je tuż po zmroku, patrząc na północny horyzont.
- Ich źródłem mogą być nie tylko cząstki z kosmosu, ale też ślady po rakietach.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Obłoki srebrzyste - czym są? Jak wyglądają?
Obłoki srebrzyste to jedno z najbardziej niezwykłych zjawisk atmosferycznych, jakie można zaobserwować z Ziemi. Wyglądają jak delikatne, świetliste smugi, które pojawiają się tuż po zmroku nisko nad północnym horyzontem. Choć przypominają zwykłe chmury, w rzeczywistości są czymś znacznie bardziej wyjątkowym - powstają na wysokości nawet do 100 kilometrów nad powierzchnią Ziemi.
- Właściwie są zawieszone w przestrzeni kosmicznej, albo bardzo blisko granicy kosmosu, głównie w tak zwanej mezopauzie. To warstwa o bardzo niskiej temperaturze, sięgającej nawet minus 100 stopni Celsjusza - wyjaśnia w rozmowie z TVN24 Damian Jabłeka, wicedyrektor Planetarium Śląskiego w Chorzowie i autor bloga "Dotknij Nieba".
Kiedy można obserwować obłoki srebrzyste w Polsce?
Choć obłoki srebrzyste mogą tworzyć się przez cały rok, najlepiej widoczne są w letnie miesiące - właśnie teraz, w czerwcu i lipcu, mamy najlepszą okazję, by je wypatrzyć. Zjawisko zachodzi wtedy, gdy Słońce znajduje się już pod horyzontem, ale jego promienie nadal muskają najwyższe warstwy atmosfery.
- Słońce muska atmosferę, a kryształki lodu rozpraszają nam to światło słoneczne i powodują, że widzimy błyszczące, świecące jasno obłoki - tłumaczy Jabłeka.
Obserwacje warto prowadzić z miejsc oddalonych od miejskich świateł, patrząc w kierunku północnym. Co ciekawe, z południa Polski można obserwować obłoki tworzące się nawet tysiąc kilometrów dalej, np. nad Bałtykiem.
Lodowe chmury, których pochodzenie wciąż jest zagadką
Jedną z najbardziej intrygujących cech obłoków srebrzystych jest ich skład i pochodzenie. Tworzą się z mikroskopijnych kryształków lodu, ale naukowcy do dziś nie wiedzą dokładnie, skąd na tak dużych wysokościach bierze się para wodna. Wśród hipotez wymienia się pyły z meteoroidów, wulkaniczne cząstki czy lodowe mikrokomety. Coraz częściej jednak mówi się też o wpływie człowieka.
- Mnie najbardziej podoba się teoria, która mówi o tym, że to nasze loty kosmiczne mają wpływ na tworzenie się obłoków srebrzystych. Rakiety swoimi spalinami rozrzucają jądra kondensacji, wokół których te kryształki lodu mogą się wytworzyć. Właśnie wtedy tworzą się obłoki srebrzyste. To wydaje się już dosyć dobrze udowodniona teoria. Jeżeli lotów jest więcej, to obłoki srebrzyste są widoczne w większej ilości. Być może, gdy Sławosz Uznański-Wiśniewski poleci w czerwcu w kosmos, to śladem po jego rakiecie też będą obłoki srebrzyste. Nie wiadomo czy tak będzie, ale byłoby to zapewne piękne zjawisko - wskazuje Damian Jabłeka.
Obłoki srebrzyste są nie tylko fascynujące, ale i niezwykle fotogeniczne. Ich barwy - od srebrzystych, przez niebieskie, aż po czerwone - układają się w odwrotnej kolejności niż przy klasycznym zachodzie Słońca: czerwony pojawia się wyżej, a niebieski niżej, bliżej horyzontu. Ich widok przypomina czasem zorze polarne - równie tajemnicze i ulotne.
Pomóż nam ulepszyć serwis. Weź udział w krótkiej ankiecie
Zachęcamy do wypełniania ankiety do 9 czerwca 2025.
Zobacz także:
- Wały szkwałowe na niebie. Niepokojący widok w niektórych częściach Polski
- Czy słońce opala przez chmury? Obalamy mity
- To tajfun, orkan, cyklon czy huragan? Co właściwie oznaczają te nazwy? Wyjaśniamy
Autor: Regina Łukasiewicz, jzb
Źródło: TVN Meteo
Źródło zdjęcia głównego: Orbs/GettyImages