Na wypiętrzony krajobraz Wyżyny Gujańskiej składają się liczne tzw. stoliwa, czyli góry o płaskich szczytach typowe na obszarach o budowie płytowej. W Polsce przykłady stoliw górskich znaleźć można w Górach Stołowych. Na Wyżynie Gujańskiej, wraz z licznymi rzekami, wodospadami i roślinnością, tworzą one wyjątkową scenerię, którą trudno znaleźć w innych zakątkach świata.
Podróże po świecie
Klimat Wyżyny Gujańskiej
Klimat Wyżyny Gujańskiej to wilgotny klimat podrównikowy z przewagą klimatu suchego w jej części zachodniej. Występuje tu tzw. pora sucha i pora deszczowa. Podobnie jest np. na Wyżynie Brazylijskiej. Klimat tego typu wykształcił na tych terenach ogromne lasy równikowe (w górach) oraz sawannę w zachodniej części Wyżyny, a także lasy galeriowe, często spotykane w dolinach tutejszych rzek. Tereny takie charakteryzują się także dość dużymi amplitudami rocznymi oraz dobowymi temperatury i zróżnicowanym, nierównym rozkładem opadów deszczu. Ma to wpływ na nawodnienie tego wielkiego obszaru. Wyżyna Gujańska jest poprzecinana licznymi rzekami. Wymienić tu można np. rzeki Caroní, Maroni, Essequibo czy Corantijn. Charakterystyczne dla obszarów, gdzie występują wspomniane wcześniej stoliwa, są liczne progi na rzekach, które przy takim właśnie ukształtowaniu terenu determinują występowanie bardzo licznych, miejscami wysokich wodospadów, w tym wodospadu Salto Angel o rekordowej wysokości.
Wodospad Salto Angel na Wyżynie Gujańskiej – najwyższy wodospad na świecie
Salto Angel to wodospad kaskadowy (uskok) leżący w granicach Wenezueli. Zasilany jest wodami rzeki Rio Gauja. Najwyższa, tzw. pojedyncza struga, jaką tu zmierzono, ma 807 metrów długości (inaczej mówiąc, z tej wysokości opada woda, nie natrafiając po drodze na żadne przeszkody czy progi). Łączna wysokość wodospadu wynosi 979 m i dla zobrazowania skali wystarczy wspomnieć, że pod względem wysokości przewyższa on dziewiętnastokrotnie słynny Wodospad Niagara.
Wodospad Salto Angel wypływa od północnej strony Płaskowyżu Auyantepui. Płaskowyż ten to najczęściej zwiedzany, słynny „tepui” (inaczej stoliwo) w Wenezueli. Jego powierzchnia wynosi aż 700 km². W języku miejscowej ludności nazwę płaskowyżu przetłumaczyć można jako „dom diabła”. Co ciekawe, mimo tak ogromnej wysokości, wodospad został odkryty dopiero w 1933 roku przez Jimmiego Angela – pilota szukającego w okolicach złóż złota. To właśnie na jego cześć w nazwie wodospadu wykorzystano jego nazwisko – Angel.
Park Narodowy Canaima – atrakcja Wyżyny Gujańskiej i obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Miejsce, w którym mieści się m.in. wspomniany najwyższy wodospad świata, to Park Narodowy Canaima. Formalnie utworzono go w 1962 roku. Zlokalizowany jest w południowo-wschodniej Wenezueli, niedaleko granicy z Brazylią i Gujaną. Od 1994 roku znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Park ten mieści się na wysokim płaskowyżu od północnej strony Wyżyny Gujańskiej (wysokość płaskowyżu waha się w granicach od 1500 do 2000 m n.p.m.). Powierzchnia parku liczy „jedynie” 30 110 km².
Poza rekordowo wysokim wodospadem Salto Angel , na terenie parku dużym powodzeniem turystów cieszy się też wodospad Salto Sapo, czyli „Wodospad Żab”. Popularność zyskał dzięki ścieżce ukrytej niejako pod kaskadami spadającej wody. Prowadzi ona na jego drugą stronę.
Najpopularniejsza góra-stoliwo na Wyżynie Gujańskiej
Roraima to najwyższa góra-stoliwo Wyżyny Gujańskiej. Ma wysokość 2810 m n.p.m. Znajduje się w paśmie gór Pacaraima . Roraima także zlokalizowana jest na terenie Parku Narodowego Canaima. W południowo-wschodniej części góry mieści się jej najwyżej położony punkt – Maverick Stone (nazywany też Maverick Rock ). 80% powierzchni góry mieści się po stronie Wenezueli. Powierzchnia szczytu ma 30 km². Na górę można wejść także z terytorium Gujany i Brazylii. Szacuje się, że skały osadowe, z których zbudowana jest góra, liczą dwa miliardy lat.
Z pierwszym w historii wejściem na jej szczyt związana jest pewna ciekawa historia. W 1884 roku na górę jako pierwszy w historii wszedł Everard im Thurm – brytyjski autor, odkrywca, botanik, fotograf i administrator kolonialny (gubernator Fidżi w latach 1904-1910). Wyprawę na szczyt zasponsorowało wówczas Królewskie Towarzystwo Geograficzne. Warto w tym miejscu dodać, że szczyt góry zamieszkują liczne tzw. gatunki endemiczne (czyli takie, których występowania nie stwierdzono nigdzie indziej na świecie).
Relację Thurma po zdobyciu szczytu Roraima poznał m.in. pisarz Arthur Conan Doyle, który zainspirowany tym, co usłyszał, napisał swoją wielokrotnie ekranizowana w późniejszych czasach powieść „Zaginiony świat”.
Obecnie na górę Roraima można wejść z przewodnikiem. Wyprawa tego typu trwa około 5 dni i rozpoczyna się w Wenezueli, gdyż podejścia od strony Brazylii i Gujany są bardziej wymagające.
Zobacz także:
- "Styl na wagę złota". Perły z lumpeksu. Mateusz podpowiada, jak je znaleźć i dać im drugie życie
- Co nie powinno trafić do wielkanocnego koszyczka?
- Joanna Jędrzejczyk wraca do walki. "Znowu się szykuję na ciężki bój"
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Richard Lautens/Getty Images