Odpowiedzi będą pojawiały się poniżej.
Moja mama jest po pobycie w szpitalu po ciężkiej chorobie po operacji jamy brzusznej. Bardzo słabo je i szybko się męczy. Jak powinna wyglądać dieta po hospitalizacji, aby pomóc jej szybciej odzyskać siły i uniknąć niedożywienia?
dr hab. n. med. Dorota Mańkowska-Wierzbicka: Dieta po hospitalizacji powinna być szczególnie dostosowana do potrzeb mamy, tzn. powinna spożywać odpowiednią ilość energii i białka. Najlepiej obliczyć to zapotrzebowanie, przeliczając aktualną masę ciała mamy na energię - czyli mnożąc razy 30-33 kcal na 1 kg masy ciała, a podaż białka powinna wynosić 1,2-1,5 g białka na 1 kg masy ciała. Powinna spożywać od 4 do 5 posiłków dziennie. W sytuacji, kiedy nie jest w stanie pokryć swojego zapotrzebowania typową dietą doustną, powinna ona być fortyfikowana - wzmocniona doustnymi preparatami odżywczymi, czyli tzn. ONS-ami, które są dostępne w aptece w formie proszków lub płynów. Standardowo zaleca się od 1-2 takich ONS-ów dziennie między posiłkami, czyli jako tzw. przekąska lub może być dodawana do przygotowanych pokarmów. Ponadto należy zrobić wszystko, aby mamę aktywować pod względem ruchu. Powinna ruszać się co najmniej 20 minut dziennie i starać się zwiększać tę aktywność do 30-40 min. Ruch i odpowiednia podaż białka jest niezbędne w procesie regeneracji do 6 miesięcy po leczeniu szpitalnym.
Dzień dobry mój tata ma raka prostaty. Będzie niedługo naświetlany, co należy jeść w trakcie lub po naświetlaniu?
dr hab. n. med. Dorota Mańkowska-Wierzbicka: w związku z rozpoznaniem onkologicznym i planowaną terapią zaleca się zwiększenie spożycia białka do 1,5 g na 1 kg masy ciała oraz odpowiedniej ilości energii pochodzącej z tłuszczy i węglowodanów w ilości od 30 do 35 kcal na 1 kg masy ciała. Można to uzyskać dzięki dodatkowemu spożywaniu doustnych preparatów odżywczych, określanych jako ONS dostępnych w aptekach. Jest to żywność medyczna dostarczająca w niewielkiej objętości około 18 g białka i 300-400 kcal. Można podawać je pod postacią przekąsek, czyli pomiędzy posiłkami, zaleca się ich przyjmowanie powoli, niekiedy można również rozłożyć na cały dzień. Najważniejsze, żeby zostały przyjęte. ONS-y występują takie w formie sproszkowanej, co ułatwia ich dodanie do przygotowywanych normalnych potraw, dzięki temu finalnie uzyskamy danie wzbogacone o białko i energię, czyli bardziej wartościowe i treściwe. W trakcie leczenia onkologicznego zaleca się spożywanie od 1 do 2 ONS-ów dziennie i utrzymanie aktywności fizycznej - ćwiczenia aerobowe, np. spacery 30-60 min dziennie i 2x w tygodniu ćwiczenia oporowe z ciężarkami lub gumami oporowymi. Utrzymanie sprawności fizycznej i masy mięśniowej jest niezbędne w procesie leczenia onkologicznego.
Dzień dobry. Zaczynam chemioterapię i proszę mi powiedzieć czy nutridrink jest dobry i jak go używać?
dr hab. n. med. Dorota Mańkowska-Wierzbicka: tak, nutridrink jest jednym z przykładów dostępnych na rynku ONS-ów - doustnych preparatów odżywczych, które dostarczają odpowiednią ilość białka i energii, przypadającą na 1 posiłek bądź przekąskę. W trakcie chemioterapii bardzo istotne jest utrzymanie odpowiedniej podaży tych podstawowych składników odżywczych w ilości 1-2 dziennie. Chemioterapia może modyfikować poczucie smaku, dlatego ważne jest, by skorzystać z szerokiego portfolio dostępnych na rynku ONS-ów (są różne smaki, formy - płynne, sproszkowane - neutralne, dodawane bezpośrednio do potraw, nie zmieniając tym samym ich konsystencji i smaku, a dodając energii i białka). Dodatkowe wspieranie się ONS-sami w dniu chemioterapii czy też następnego dnia, może być utrudnione ze względu na naturalną odpowiedź organizmu na zastosowane leczenie. Natomiast bardzo ważne jest, aby stosować je w okresie pomiędzy chemioterapią. Proszę również pamiętać o aktywności fizycznej codziennej, regularnej, trwającej 30-60 min. Jest ona niezbędna do utrzymania masy mięśniowej, która w procesie leczenia onkologicznego jest niezbędna.
Moja żona od wczoraj ma żywienie pozajelitowe. Na szkoleniu dowiedziałem się, że worki żywieniowe muszą leżeć w lodówce w pojemnikach idealnie płasko. Od kilku dni szukam - nie ma lodówek o odpowiednio dużych półkach. Kupiłem chłodziarkę skrzyniową, otwieraną do góry. Ale pytanie - czy to, że worki nie mogą być pozaginane w pojemnikach, to jest krytyczne? Czy czasowo, zanim otrzymam tę chłodziarkę, mogę trzymać worki w mniejszych pojemnikach?
dr hab. n. med. Dorota Mańkowska-Wierzbicka: mieszanina żywieniowa zawarta w workach powinna być przechowywana dla utrzymania stabilności w lodówkach. Rozumiem, że w aktualnej sytuacji nie ma Pan innej możliwości na spełnienie wszelkich niezbędnych kryteriów zalecanych przez producenta. Myślę, że do czasu dostawy odpowiedniej lodówki taka forma przechowywania worków do TPN wydaje się dozwolona. Po wyciągnięciu worka z lodówki przed podłączeniem go do linii żylnej ważne jest, aby równomiernie rozłożyć go tak, aby zniwelować zagięcia, które mogłyby wpływać na nierównomierne rozłożenie składników mieszaniny.
Witam, wczoraj moja mama w wieku 56 lat przeszła operację usunięcia ostrego zapalenia wyrostka. Dziś jadę do szpitala i zastanawiam się, co mogę jej wziąć na poprawę zdrowia. Proszę o informację pozdrawiam
dr hab. n. med. Dorota Mańkowska-Wierzbicka: operacja usunięcia wyrostka robaczkowego jest zabiegiem na szczęście mało inwazyjnym, jeśli mama przed operacją zachowała się dobrym stanem odżywienia - to jej powrót do zdrowia powinien nastąpić w ciągu najbliższych dni i specjalna modyfikacja jej nawyków żywieniowych na ten krótki okres czasu nie jest niezbędna. Ważne jednak jest, żeby po powrocie do domu wzbogacić jej dietę w podaż białka 1,2-1,5 g na 1 kg masy ciała i aktywować mamę do aktywności fizycznej codziennej 30-60 min. W przypadku nieprawidłowego stanu odżywienia mamy i współistniejącej wielochorobowości - bardzo istotne jest zadbanie o odpowiednią podaż białka i energii tuż po zabiegu operacyjnym. Służą do tego doustne preparaty odżywcze, które powinny znajdować się w aptece szpitalnej i powinny być dostępne dla pacjenta leżącego w szpitalu. W przypadku ich braku można je zakupić w aptece w postaci płynnej, sproszkowanej. Na rynku polskim mamy szerokie portfolio ONS-ów różnych smaków, konsystencji, gęstości - tak, aby każdy pacjent mógł znaleźć produkt dla siebie.
Dzień dobry, jak odżywiać się po wykryciu anemii?
dr hab. n. med. Dorota Mańkowska-Wierzbicka: anemia jest objawem wynikającym albo z choroby, albo z nieprawidłowej podaży, bądź zaburzonego wchłaniania żelaza, dlatego sama informacja o wykryciu anemii jest niewystarczająca do przekazania zaleceń. Można oczywiście wzbogacić dietę w produkty naturalnie bogate w żelazo (wołowina, jajka, wątroba). Można zasugerować suplementację żelaza.
Mój syn jest po operacji metodą nussa. Ma 15 lat i niestety nie chce jeść, jest dwa miesiące po i bardzo spadła mu waga.
dr hab. n. med. Dorota Mańkowska-Wierzbicka: po leczeniu operacyjnym utrata masy ciała jest rzeczywiście niepokojącym objawem, za którym idzie gorsza regeneracja, odbudowa i rehabilitacja. Przewód pokarmowy syna funkcjonuje i dlatego powinniśmy zrobić wszystko, aby go wykorzystać. Zalecam modyfikację diety, być może konsultację z dietetykiem klinicznym oraz wzmocnienie przygotowywanych przez Panią potraw doustnymi preparatami odżywczymi, czyli tzw. ONS-ami, które mogą być w formie sproszkowanej, dodawanie bezpośrednio do dań, bądź podawane w formie płynnej pomiędzy posiłkami. Podaż jednego ONS-a dostarczy synowi około 18 g białka i 330 kcal. W takiej mało obciążającej formie pod względem objętości powinien stosować 1-3 ONS-ów dziennie i przyjmować początkowo małymi łykami. Tak, aby uniknąć zbyt dużego obciążenia. W przypadku zastosowania 2 ONS-ów dziennie dostarczy mu Pani około 800 kcal i 36 g białka, co jako dodatek do przygotowanych potraw może poprawić jego rokowania. Jeżeli mimo wszystko syn nie będzie chciał jeść, należy zgłosić się do poradni leczenia żywieniowego, gdzie podjęta zostanie decyzja o założeniu sztucznego dostępu do przewodu pokarmowego. Może założenie zgłębnika nosowo-żołądkowego (bardzo cienkiej, elastycznej rurki) na krótko okres czasu 4-6 tygodni umożliwi dostarczenie niezbędnych składników odżywczych. Może również w przypadku ciężkiego niedożywienia zostanie zaproponowane założenie przetoki odżywczej do żołądka, które po uzyskaniu odpowiedniego stanu odżywienia, zostanie usunięcie. Operacja nussa jest zabiegiem psychicznie traumatyzującym, dlatego rozważyłabym konsultację psychologiczną lub psychoterapeutyczną. Ponadto bardzo ważna jest aktywność fizyczna, którą w miarę możliwości powinien wprowadzać jako niezbędny element terapeutyczny. Ruch, praca mięśni również przekładać się będzie na poprawę stanu emocjonalnego.
Dzień dobry. Mam takie pytanie: moja córka lat 14 nie była i nie jest chora, ale jest w spectrum z zespołem Aspergera, występuje u niej bardzo duża wybiórczość pokarmowa, dosłownie na palcach można policzyć rzeczy, które zjada. Im jest starsza to lista rzeczy, które je zmniejsza się. Praktycznie nie je nic gotowanego. Proszę o jakąś poradę, czy takie żywienie może być też dla niej?
dr hab. n. med. Dorota Mańkowska-Wierzbicka: żywienie medyczne w postaci fortyfikacji pokarmów ONS-ami (doustne preparaty odżywcze) mogą być opcją poprawiającą spożycie białka, energii, witamin i minerałów dla Pani córki. Formy OMS-ów są bardzo zróżnicowane - płynne, w plastikowych butelkach po 200 ml, dostarczające średnio 18 g białka 300-400 kcal w zależności od preparatu). Nadające się do bezpośredniego wypicia lub do dodania do przygotowanego przez Panią koktajlu, galaretki, kisielu. W postaci proszkowanej może Pani dodawać bezpośrednio do potraw, które zaakceptowała (nie zmienią ich smaku i nie zostają przez nią zauważone) lub możemy je wykorzystać do przygotowania koktajli owocowych. Portfolio dostępnych ONS-ów jest bardzo szerokie - smakach, konsystencjach, formach - batonach, jogurtach, które bardzo chętnie są przez takich pacjentów spożywane.
Moja mama po operacji raka piersi przez 6 lat pije codziennie nutridrinki czy powinna zrobić przerwę?
dr hab. n. med. Dorota Mańkowska-Wierzbicka: nie ma przeciwwskazań do codziennego stosowania nutridrinków. Jest to doskonała forma do podaży wszystkich niezbędnych składników odżywczych - białka, tłuszcze, węglowodany, witaminy. Jeśli mama je toleruje, to może bezpiecznie kontynuować ich spożywanie.
Dzień dobry, dlaczego nie można pić nutridrinków podczas karmienia piersią. Bardzo szybko chudnę i chciałam się tym wspomóc.
dr hab. n. med. Dorota Mańkowska-Wierzbicka: stosowanie nutridrinków czy innych ONS-ów w okresie karmienia piersią nie zostało dostatecznie przebadane, by w sposób jednoznaczny wskazać na bezpieczeństwo ich stosowania. Doustne preparaty odżywcze zawierają składniki odżywcze takie same jak w naturalnych produktach. Są one jednak skoncentrowane i medycznie zbilansowane. Pozbawione są w większości alergenów, jednak większość z nich oparta jest o białko mleka - kazeinę, serwatkę, które w przypadku alergii na białko mleka mogą być niekorzystne. Jest to jednak wyjątkowa sytuacja, dlatego zaleca się konsultację z lekarzem.
Mój mąż ma nowotwór trzustki i właśnie jest w trakcie operacji. Kupowaliśmy nutridrinki, niestety mąż dodatkowo ma cukrzycę i po wypiciu każdego z nich (nawet innej firmy dla diabetyków) mocno wzrasta poziom cukru we krwi. Jak pomóc mu w rekonwalescencji po operacji?
dr hab. n. med. Dorota Mańkowska-Wierzbicka: dla pacjentów z cukrzycą są dedykowane specjalne nutridrinki - ONS-y, które zawierają specjalną formę węglowodanów, która nie wpływa istotnie na wzrost poziomu glikemii. Ponadto są wzbogacone w odpowiednie minerały i witaminy, które są niezbędne w leczeniu cukrzycy.
Dzień dobry, jaką dietę stosować i jakich produktów unikać w pierwszych tygodniach po operacji resekcji krętniczo kątniczej oraz resekcji odcinka jelita krętego?
dr hab. n. med. Dorota Mańkowska-Wierzbicka: na podstawie przedstawionych informacji mogę przypuszczać, że operacja była związana z powikłaniami choroby Leśniowskiego-Crohna. Brakuje mi informacji na temat Pani stanu odżywienia, czy wykazuje Pani jakieś cechy niedożywienia. Po operacji zaleca się dietę bogatobiałkową, o odpowiedniej wartości energetycznej. Należy unikać w początkowym okresie pooperacyjnym laktozy, błonnika pokarmowego (ziarna, nasiona), produktów wysokoprzetworzonych. Po kilku tygodniach powinna Pani powracać do normalnej, dobrze zbilansowanej, zdrowej diety - najcześciej rekomendowaną jest dieta śródziemnomorska. Bardzo korzystną opcją jest również, szczególnie w okresie zaostrzenia choroby, dieta CDED.
Dzień dobry. Moja mama ma zaawansowane objawy zespołu otępiennego z elementami choroby Alzheimera. Coraz trudniej przyjmuje od nas posiłki, nawet te, które poprzedniego dnia udało się podać jak np. starte jabłko. Czy może to wynikać np. z zaniku odczuwania smaku jedzenia? Ten sam problem jest z podaniem napojów. Jak można pomóc takiej osobie, żeby dostarczyć niezbędne składniki pokarmowe?
dr hab. n. med. Dorota Mańkowska-Wierzbicka: mama powinna zostać skierowana do poradni leczenia żywieniowego, w której powinna zostać podjęta decyzja o sztucznym dostępie do przewodu pokarmowego.
Zobacz także:
- "To było życie na włosku". Jak lekarze z Katowic pomogli małemu Leosiowi?
- Dorota Wellman szczerze o problemach z sercem. "Zwlekałam prawie 2 lata"
- W tym szpitalu przeprowadza się pionierskie operacje serca. "To jest rewolucja"
Źródło zdjęcia głównego: Getty Images