Współczesne kulbaki wzorowane na siodłach historycznych są chętnie wybierane przez doświadczonych jeźdźców do turystyki konnej. Konstrukcja kulbaki sprawia, że są wygodne zarówno dla jeźdźca, jak i zwierzęcia nawet podczas długotrwałej jazdy.
Co to jest kulbaka?
Kulbakami określano dawniej tatarskie siodła z drewna. W tej formie były używane przez Węgrów, Kozaków i na terenie Rzeczypospolitej. Od XVII wieku kulbaki pokrywano już skórą. Kulbaki wykorzystywane przez wojskowych jeźdźców umożliwiały wygodne pokonywanie długich dystansów. Dawne siodła kulbaki można jeszcze znaleźć w muzeach, zaś obecnie produkowane kulbaki wojskowe są odwzorowaniem historycznych siodeł wojskowych używanych przez oficerów i żołnierzy z czasów międzywojnia. Z tego względu możemy spotkać: kulbakę żołnierską ze wzoru z 1936 r., kulbakę oficerską ze wzoru z 1925. i kawaleryjską ze wzoru z 1936 r. Niektórzy również do typów kulbaki zaliczają siodła westernowe używane głównie w Stanach Zjednoczonych.
Kulbaka wojskowa – budowa i przeznaczenie
Każdy jeździec wie, że siodło powinno być dobierane do sposobu jazdy konnej. Kulbaka wojskowa jest chętnie wybierana przez jeźdźców ze względu na wygodę jazdy. Siodło to świetnie nadaje się do turystyki konnej. Wielogodzinna podróż w kulbace jest komfortowa zarówno dla konia, jak i dla jeźdźca. Wynika to z charakterystycznej konstrukcji kulbak przypominającej ławkę. Ciężar jeźdźca rozkłada się na większej powierzchni. Zwierzę nie jest przez to bardzo obciążone, nie czuje ciężaru nawet podczas długiego dystansu. Grzbiet konia w kulbace dodatkowo zabezpiecza przed otarciami gruby filcowy czaprak. Stabilność i dobre przyleganie kulbaki gwarantują też szeroko rozstawione przystuły. Kulbaki te są uniwersalne i pasują na wiele koni. Komfort jazdy dla jeźdźca jest większy w tej, która składa się z terlicy obciągniętej zwykłą twardą skórą, niż w miękkich, przypominających poduszki siodłach. Zwyczajnie twarde siedzisko znacznie lepiej sprawdza się podczas wielogodzinnych wędrówek. Do tego dzięki wysokim łękom przednim i tylnym siodło wojskowe umożliwia pewny, głęboki i stabilny dosiad, który jest bardzo ważny np. przy niespodziewanych podskokach konia. Jej zaletą jest również możliwość przytroczenia sakw na wodę i pożywienie, które należy mieć ze sobą podczas dłuższych wycieczek.
Kulbaka wojskowa – siodło ułańskie
Kulbaka wojskowa zwana jest też kulbaką żołnierską lub siodłem ułańskim . Ten typ tworzy się obecnie ze wzoru oryginalnego siodła ułańskiego z 1936 r. W kulbace żołnierskiej siedzisko jest oparte na drewnianych ławkach wykończonych skórą (zazwyczaj bydlęcą) i filcem, co sprawia, że siedzenie jest bardzo wygodne. Pozwala na dobrą wentylację i nie podrażnia ani nie odparza grzbietu konia nawet przy wielogodzinnych rajdach. Siodło ułańskie wybierane jest najczęściej na długie dystanse, rekreacyjną jazdę w terenie i pokonywanie niewielkich przeszkód. Dzięki głębokiemu siedzisku jeździec siedzi w nim pewnie i stabilnie, a przez to, że ciało jeźdźca jest rozłożone równomiernie, koń mniej się męczy.
Kulbaka oficerska
Kulbaki oficerskie tworzone są obecnie na wzór oryginalnych siodeł oficerskich z 1925 r. Ich terlicę wykonuje się z żywic poliestrowych. Przednia część jest wzmocniona stalą. Siedzisko mocuje się na pasach polipropylenowych. Zazwyczaj wykończone jest skórą bydlęcą i filcem. Kulbaka oficerska w nowoczesnym wydaniu przeznaczona jest do długich rajdów w terenie.
Kulbaka kawaleryjska
Tworzone współcześnie kulbaki kawaleryjskie wzorowane są na siodłach używanych w 1936 r. przez Reprezentacyjny Szwadron Kawalerii Wojska Polskiego. Drewniana terlica, którą posiadała oryginalna kulbaka kawaleryjska , bywa obecnie zastępowana przez terlicę z żywic poliestrowych i włókien szklanych. Dawniej do troczenia sakw z bagażem czy pożywieniem służyły rzemienne ucha na stopach ławek, współcześnie używa się bardziej wytrzymałych – wykonanych ze stali nierdzewnej. Jak wszystkie modele kulbak, również i ten zapewniał kawalerzystom wygodną wędrówkę, dlatego obecnie ten typ siodła jest też wykorzystywany w turystyce konnej.
Kulbaka – siodło westernowe
Siodło westernowe jest bardzo wygodne, duże i wykonane ze skóry. Dobrze przylega do końskich grzbietów i ma szeroki rozstaw ławek. Jego konstrukcja nie powoduje odparzeń ani otarć grzbietu konia i ma za zadanie umożliwić jeźdźcowi swobodną pracę na farmie oraz używanie lassa. Z tego względu siodła westernowe wykorzystywane są głównie w USA do jazdy westernowej i wielogodzinnych wędrówek. Dobrze sprawdzają się podczas jazdy po niełatwej powierzchni oraz przy pokonywaniu wzniesień, trudnych podejść pod górę i kamienistych, leśnych dróg.
Zobacz film: Zawody jeździeckie z najlepszymi światowymi zawodnikami
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN