Gujana Brytyjska – historia kolonii

Tepui położony na granicy Wenezueli i Gujany
Gujana Brytyjska
Źródło: Roberts_J/GettyImages
Dawna Gujana Brytyjska jest obecnie niezależnym państwem o nazwie Gujana. W przeszłości obszar ten był zajęty przez Wielką Brytanię i pozostawał w jej posiadaniu w XIX i XX wieku. Jaka jest historia tej byłej kolonii brytyjskiej?

Historia Gujany Brytyjskiej

Gujana oznacza "Kraj Wielu Wód" i faktycznie koresponduje z bogactwem jezior, wodospadów i rzek obecnych na tym terenie. Europejczycy trafili do wybrzeży Ameryki Południowej, gdzie dziś znajduje się Gujana w XVI wieku. Podbój kolonialny tej malowniczej krainy rozpoczął się w 1595 roku od podróży Waltera Raleigha do Ameryki Południowej. Po tej wyprawie na Starym Kontynencie pojawiły się pogłoski o rzekomym mieście złota, El Dorado, które miało się znajdować na terenie dzisiejszej Gujany. Jako pierwsi gujańską ziemię podbili Holendrzy – założyli tu osadę, która była jednocześnie punktem handlowym pomiędzy nimi a rdzennymi mieszkańcami. W tamtym czasie tereny te zamieszkiwali południowoamerykańscy Indianie z plemion Karaibów i Arawak. Następnie Gujanę w 1718 roku zajęli Brytyjczycy i w 1831 utworzyli tu swoją kolonię, łącząc Berbice z Demerara-Essequibo. Gujana Brytyjska graniczyła z Gujaną Holenderską (obecnie Surinam) i Gujaną Francuską.

Ówcześni mieszkańcy Gujany zajmowali się przede wszystkim rolnictwem, do pracy na plantacjach trzciny cukrowej kolonizatorzy sprowadzali niewolników z Afryki. Po zniesieniu niewolnictwa w 1834 roku zaczęto sprowadzać pracowników fizycznych z Chin, Indii i Portugalii. Do dzisiaj Gujana jest wieloetnicznym społeczeństwem posługującym się różnymi językami. Oficjalnymi językami są kreolski i angielski.

Jak Gujana uzyskała niepodległość?

Po I wojnie światowej w Gujanie zaczęły ożywiać się ruchy robotnicze i narodowowyzwoleńcze. Robotnicy domagali się uzyskania praw ekonomicznych, a aktywiści chcieli zerwania kontaktów z Wielką Brytanią. Kraj uzyskał większą autonomię w 1943 roku w ramach Korony. W 1951 roku powstał oficjalny ruch dążący do niepodległości – Ludowa Partia Postępowa. Po zwycięskich wyborach interweniowały wojska brytyjskie, które odsunęły partię od władzy i wprowadziły stan wyjątkowy. Do więzienia trafiło wielu aktywistów i polityków popierających ideę niepodległościową. Następnie partia podzieliła się na dwie frakcje, jedna z nich, Partia Postępowa, wygrała kolejne wybory w 1957 roku i nieustannie dążyła do uzyskania przez Gujanę niepodległości. Ostatecznie kraj uzyskał niepodległość w 1966 roku, a w 1970 stał się republiką, której oficjalna nazwa brzmi Kooperacyjna Republika Gujany. Gujana nie zerwała jednak wszystkich więzów z Wielką Brytanią, ponieważ pozostała członkiem brytyjskiej Wspólnoty Narodów.

Gujana współcześnie

Powierzchnia obecnej Gujany odpowiada ⅔ powierzchni Polski. Graniczy z Wenezuelą, Surinam i Brazylią. Linia brzegowa nad Oceanem Atlantyckim wynosi 459 kilometrów. Kraj ten zamieszkuje około 770 tysięcy mieszkańców. Państwo jest wieloetniczne, mieszkają tu przodkowie niewolników z Afryki i robotników z Indii, Chin oraz krajów europejskich. W Gujanie mieszkają też rdzenni mieszkańcy, Indianie z kilku plemion. Gospodarka kraju opiera się przede wszystkim na rolnictwie (uprawia się tu głównie ryż i trzcinę cukrową) i bogatych surowcach naturalnych – złocie, boksycie i drewnie.

Z powodu wielokulturowości mieszkańców w Gujanie jest obecnych wiele religii, języków, świąt czy potraw, które nierzadko mieszają się ze sobą, tworząc barwną mozaikę. Z powodu kolonizatorów pochodzących z różnych europejskich krajów w Gujanie działa wiele kościołów, m.in. Holenderski Kościół Reformowany, Kościół Anglikański, Kościół Metodystów czy Kościół Wolnych Chrześcijan. Hindusi obchodzą Diwali (Święto Światła) i Holi (Święto Wiosny), chrześcijanie Święta Bożego Narodzenia i Wielkanoc, a muzułmanie Eid ul-Fitr (zakończenie Ramadanu) i Youman Nabi (Urodziny Proroka). Indianie z niektórych plemion stworzyli Hallelujah – gujańską religię, która łączy w sobie tradycyjne indiańskie wierzenia z obyczajami i elementami chrześcijaństwa. Święto narodowe, które łączy wszystkie grupy etniczne Gujany, to Mashrami. Podczas świętowania nie brakuje parad, koncertów i degustacji kulinarnych.

Zobacz także:

Zobacz wideo: Do zobaczenia w krainie 44 wysp

Do zobaczenia w krainie 44 wysp
Źródło: Dzień Dobry TVN

Autor: Adrian Adamczyk

Źródło zdjęcia głównego: Roberts_J/GettyImages

podziel się:

Pozostałe wiadomości

Serowe arcydzieła na talerzu Andrzeja Polana
Materiał promocyjny

Serowe arcydzieła na talerzu Andrzeja Polana