Zjawiskowo ubarwiony, z charakterystycznym hełmem na głowie – kameleon jemeński jest jednym z najpopularniejszych gatunków jaszczurek wśród hodowców. Długość życia kameleona jemeńskiego w odpowiednich warunkach wynosi ok. 7 lat.
Kameleon jemeński – charakterystyka gatunku
Kameleon jemeński to popularny gatunek jaszczurki. Cechą charakterystyczną jego wyglądu jest wypukłość na czubku czaszki, zwana hełmem lub kaskiem. Jego wysokość waha się od 6 do 11 cm (mierząc od kącika pyska). Nie jest do końca jasne, dlaczego gatunek ten wykształcił hełm tak dużych rozmiarów. Według jednej z teorii ma to związek z tropikalnymi warunkami klimatycznymi panującymi w Jemenie. Kameleon jemeński ma bardzo jaskrawe ubarwienie – barwą dominującą jest zieleń, występują także takie odcienie ubarwienia jak niebieski, złoty, pomarańczowy, czerwony, brązowy i czarny.
Intensywność i różnorodność barw jest większa u męskich przedstawicieli gatunku. Samice są zazwyczaj zielono–brązowo–pomarańczowe. Kameleon jemeński zmienia kolor w okresie godowym, w ciąży i w trakcie walki z innym dorosłym osobnikiem. Nie ma natomiast zdolności do przybierania barwy otoczenia, czyli przyjmowania tzw. kamuflażu obronnego. Rozmiary kameleona jemeńskiego są imponujące – dorosłe samce osiągają zazwyczaj od 50 do 60 cm długości (w tym długość ogona ok. 20–30 cm), zaś samice od 25 do 33 cm (ogon ok. 15–18 cm), zdarzają się także większe osobniki. Waga samca waha się od 90 do 180 g, a samicy od 90 do 120 g. Specyficznym przystosowaniem kameleona jemeńskiego do trudnych warunków klimatycznych są gruczoły nosowe, przez które jaszczurki te pozbywają się nadmiaru soli z organizmu, nie tracąc przy tym wody.
Kameleon jemeński – hodowla w domu
Po raz pierwszy kameleon jemeński trafił do hodowli w Czechosłowacji w 1987 r. i był rozmnażany przez Petra Necasa. Przyczyny dużej popularności tego gatunku kameleona to m.in.:
- duża reprodukcja;
- imponujące rozmiary;
- ciekawe ubarwienie;
- łatwość karmienia;
- możliwość określenia płci tuż po narodzeniu.
Obecnie kameleon jemeński jest jednym z najczęściej wybieranych gatunków jaszczurek do hodowli w domu. Nie poleca się go jednak osobom niedoświadczonym, ponieważ kameleony te są wrażliwe na warunki panujące w otoczeniu i utrzymanie ich w dobrej kondycji wymaga wiedzy oraz doświadczenia. Kameleon jemeński łatwo zapada na choroby . O jego złym stanie zdrowia mogą świadczyć:
- wyblakłe kolory;
- osowiałość;
- brak apetytu;
- brak wylinki;
- przymrużone oczy.
Istotne dla dobrego samopoczucia tej jaszczurki jest odpowiednie terrarium oraz zachowanie właściwych parametrów temperatury, oświetlenia i nawodnienia. Kameleon jemeński może zacząć rozmnażanie po ukończeniu roku. Samica jest zdolna wcześniej zajść w ciążę, ale to zbyt duże ryzyko dla jej zdrowia i życia. Do rozmnażania należy wybrać zdrowe, dorosłe osobniki. Bardzo ważne jest zapewnienie odpowiednich warunków i izolacja ciężarnej samicy od innych kameleonów.
Opieka nad kameleonem jemeńskim – hodowla
Kameleon jemeński wymaga dużego terrarium . Jako że są to zwierzęta żyjące w naturze na drzewach, muszą mieć możliwość wspinania się. Terrarium dla jednego dorosłego samca powinno być wysokie, odpowiednie wymiary to 90×60×120 cm, a dla jednej samicy: 60×60×120 cm. Ponieważ dla kameleona jemeńskiego bardzo ważna jest wentylacja przestrzeni, co najmniej jedna ściana terrarium musi być wykonana z materiału przepuszczającego powietrze, np. blachy perforowanej lub siatki. Należy pamiętać, że kameleony nie są zwierzętami stadnymi, dlatego jeśli mamy zamiar przetrzymywać w terrarium więcej niż jednego kameleona jemeńskiego, wymiary klatki muszą być większe, aby każde zwierzę miało swoją przestrzeń. Samce są terytorialne, więc nie powinno się ich trzymać razem, bo będzie dochodziło do walk między nimi. Najważniejsze czynniki decydujące o dobrobycie tego gatunku to odpowiednie oświetlenie i ogrzewanie. Kameleony jemeńskie są ciepłolubne. Do ogrzewania terrarium należy stosować żarówkę skupiającą światło, np. 100 W, w bezpiecznej oprawce, aby zwierzę się nie poparzyło. Światło powinno się świecić przez 10–12 godzin. Jeśli nocą temperatura w pomieszczeniu może spaść poniżej 19°C, należy zapewnić także ogrzewanie nocne. Konieczne jest także wyposażenie terrarium w żarówkę emitującą światło UVB. Podłoże w klatce powinno być niepylące, bezzapachowe i naturalne, np. z kokosa. Nie jest polecany piach, ponieważ uszkadza przewód pokarmowy i zapycha jelita jaszczurki. Karmienie kameleona jemeńskiego powinno się odbywać 1–2 razy w tygodniu – można podawać owady (świerszcze, szarańcze, pasikoniki), liście roślin i słodkie owoce, np. starte jabłko. Kameleon jemeński musi mieć stały dostęp do lejącej się, świeżej wody – w tym celu montuje się w terrarium wodospad, ponieważ jaszczurki te nie piją wody z miski. Należy też pamiętać o regularnym zraszaniu wodą terrarium – co najmniej raz dziennie.
Cena kameleona jemeńskiego wynosi od 100 do 200 zł. Trzeba jednak pamiętać, że koszt terrarium i jego odpowiedniego wyposażenia może sięgać 1000 zł, a sama opieka nad kameleonem jemeńskim wymaga zaangażowania i wiedzy.
Terrarium dla kameleona jemeńskiego – wymiary
Kameleony jemeńskie są bardzo duże – samce mogą osiągnąć nawet do 60 cm długości. Nie lubią ponadto zaduchu i uwielbiają się wspinać. W związku z tym potrzebują sporej przestrzeni życiowej. Zamykanie ich w niewielkich klatkach jest krzywdzące i negatywnie odbija się na ich zdrowiu. Optymalne wymiary terrarium dla kameleona jemeńskiego to:
- długość: 100 cm;
- szerokość: 60 cm;
- wysokość: 120 cm.
Oczywiście obowiązuje zasada – im większe i wyższe terrarium, tym lepiej dla podopiecznego. Jeśli chcemy w nim przechowywać kilka kameleonów, musi być ono na tyle duże, aby każdy osobnik miał swoją przestrzeń. Kameleon musi mieć przewiewne terrarium ze stałym dostępem świeżego powietrza. Dlatego też dwie przeciwległe ściany powinny być wykonane z ażurowej, metalowej siatki bądź blachy perforowanej. Trzymanie kameleona w akwarium jest błędem.
Jak urządzić terrarium dla kameleona jemeńskiego?
Terraria dla kameleona jemeńskiego muszą mieć wodospad, ponieważ zwierzę to lubi tylko świeżą, napowietrzoną wodę i nie pije z miski. Kolejnym koniecznym elementem jest roślina do wspinania się – może to być konar z gałęźmi lub same gałęzie, ewentualnie naturalny bądź sztuczny masywny krzew.
Decydując się na żywe rośliny do terrarium dla kameleona, trzeba się liczyć z tym, że jaszczurki lubią obgryzać liście, dlatego takie ozdoby należy co jakiś czas wymieniać. Roślina do wspinania może być sztuczna, ale kameleon powinien mieć dostęp także do gałęzi ze świeżymi liśćmi – właśnie, aby je obgryzać. Podłoże w terrarium dla kameleona jemeńskiego powinno być przygotowane z naturalnego materiału bezzapachowego i niepylącego się. Dobrze się sprawdzają wyroby z kokosa i drewna z drzew liściastych (np. torf, wiórki, zrębki).
Klimat w terrarium dla kameleona jemeńskiego
W terrarium dla kameleona jemeńskiego bardzo ważną kwestią jest utrzymanie właściwych warunków cieplnych i oświetleniowych. Klimat musi być jak najbardziej zbliżony do naturalnego miejsca bytowania. Optymalna temperatura to 27–28℃ w dzień oraz ok. 35℃ pod lampą grzewczą, a nocą – powyżej 20℃.
W ciągu dnia oświetlenie powinno być włączone przez 10 do 12 godzin wraz z żarówką grzewczą. Aby światło się automatycznie włączało i wyłączało o określonych porach, można podłączyć żarówki pod programatory czasowe. Będzie to spore ułatwienie dla opiekuna kameleona, a jemu samemu zapewni stały podział doby. Jeśli w pomieszczeniu, gdzie stoi terrarium kameleona, w nocy jest poniżej 20 stopni, należy zapewnić ogrzewanie za pomocą czerwonej żarówki nocnej.
Dodatkowo w oświetleniu dziennym konieczne jest zainstalowanie żarówki emitującej promienie UVB o mocy 13 lub 26 W. Aby uzyskać odpowiednią temperaturę, należy wybrać właściwe moce żarówek – im wyższe terrarium, tym mocniejsze żarówki będą potrzebne. Trzeba to wyregulować jeszcze przed wpuszczeniem lokatora do terrarium. Do utrzymania prawidłowej temperatury potrzebny jest termostat, a do jej kontrolowania termometr.
Bardzo ważne jest to, aby żarówki znajdowały się na właściwej wysokości, by kameleon, który bytuje przeważnie w górnych partiach terrarium, nie poparzył się. Należy je dodatkowo zabezpieczyć porcelanowymi oprawkami. Dotyczy to głównie żarówek grzewczych, w których żarnik mocno się rozgrzewa. Kompletnie nie sprawdzą się w tym przypadku oprawy plastikowe. Jeśli dojdzie do ich stopienia się, zwierzę może ulec zatruciu niebezpiecznymi oparami. W terrarium trzeba utrzymywać wilgotność na poziomie 50–60%. W tym celu stawiamy w klatce miskę z wodą.
Wyposażenie terrarium dla kameleona jemeńskiego
Obowiązkowe wyposażenie terrarium dla kameleona jemeńskiego obejmuje:
- wodospad;
- rośliny;
- miskę na pokarm z wysokim rantem – podajemy w niej mączniaki, drewnojady i karaluchy;
- karmnik na żywe owady;
- miskę z wodą.
Są to elementy niezbędne do dobrego samopoczucia tej jaszczurki. Dodatkowo do podawania żywego pokarmu przydaje się pęseta.
Terrarium dla kameleona jemeńskiego – cena
Zakup odpowiednio dużego i przewiewnego terrarium dla kameleona jemeńskiego jest kosztowny. Do tego dochodzi cena wyposażenia: żarówek oświetleniowych, grzewczych UVB, oprawek, kabli, termostatu, termometru i ewentualnie programatorów czasowych, a także podłoża, roślin, wodospadu, misek i karmnika.
Wszystko to sprawia, że cena terrarium dla kameleona jemeńskiego wraz z wyposażeniem może zdecydowanie przekroczyć 1000 zł – w zależności od wybranych materiałów i rozwiązań. Do kosztów utrzymania trzeba doliczyć zużycie prądu.
Zobacz także:
- W soleckim "Azylu dla jeży" pojawiły się dziesięcioraczki. "To jest nieszczęśliwy czas dla maluchów jeżowych"
- Piesek preriowy w domu – jakie ma wymagania w hodowli, co je i jak się zachowuje nieświszczuk?
- Podłoże do akwarium roślinnego – jakie wybrać i co warto o nim wiedzieć?
Zobacz wideo: Kameleony z poznańskiego zoo
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Istvan Kadar Photography/Getty Images