Skład mleka skondensowanego, a także ilość kalorii w nim zawartych, różnią się w zależności od typu produktu. Który z jego rodzajów najlepiej sprawdzi się w kuchni i do czego zastosować mleko zagęszczone?
Rodzaje mleka zagęszczonego – skład i kalorie
Mleko zagęszczone powstaje w wyniku obróbki termicznej tradycyjnego mleka prowadzącej do odparowania z niego części wody. Najczęściej proces ten odbywa się w temperaturze 55–60℃. Następnie kierowane jest ono do wirówki w celu oczyszczenia i odtłuszczenia produktu. Potem, w ok. 70℃, mleko poddawane jest pasteryzacji, po czym chłodzone w temperaturze ok. 4℃. Na sam koniec rozlewane jest do opakowań, głównie puszek lub tubek oraz sterylizowane. W skład mleka zagęszczonego zazwyczaj wchodzi ok. 24–25 proc. suchej masy oraz od 7,5 do 9,5 proc. tłuszczu. Wyjątek stanowi tu mleko skondensowane light, w którym zawartość tłuszczu nie powinna przekraczać 4 proc.
Właściwości mleka skondensowanego zależą w dużej mierze od rodzaju wybranego produktu. Na sklepowych półkach zwykle można spotkać:
- mleko zagęszczone słodzone – w jego skład wchodzi odpowiednio przygotowane mleko oraz sacharoza, przy czym na 100 ml mleka przypada jej aż 9 g. Jego zaletą jest prostota i brak sztucznych dodatków. Wadą może być kaloryczność, zawiera ono niemal 320 kcal na 100 ml produktu;
- mleko zagęszczone niesłodzone – ten rodzaj zwykle wzbogacany jest o regulatory kwasowości oraz emulgatory w celu zachowania jego odpowiedniej trwałości i konsystencji. W 100 ml produktu znajduje się ok. 132 kcal;
- mleko zagęszczone w tubce – na rynku można znaleźć je w wersji smakowej lub zwykłej. Charakterystyczna dla niego jest wysoka zawartość cukru, zwykle w proporcji 1:1, dlatego mleko słodzone zagęszczone w tubce jest szczególnie lubiane przez dzieci. Należy jednak pamiętać, że tak przygotowany produkt jest bardzo kaloryczny, w 100 g znajduje się bowiem ok. 325 kcal. Takie mleko zawiera najczęściej ok. 45 proc. cukru;
- mleko zagęszczone light – niekiedy wzbogacone o magnez lub inne składniki odżywcze, których procent w składzie jest jednak dość znikomy. Może być odpowiednie dla osób dbających o linię, w 100 g produktu znajduje się bowiem ok. 105 kcal. Minusem jest natomiast obecność w jego składzie regulatorów kwasowości i emulgatorów.
Przepisy z mlekiem zagęszczonym – do czego można je wykorzystać?
Mleko skondensowane można dodawać nie tylko do kawy. Jest ono bowiem składnikiem rozmaitych przepisów, np. na domowe słodycze oraz dania obiadowe. Najprostszym przepisem z użyciem mleka zagęszczonego słodzonego jest ten na masę krówkową.
Składniki (na 400–500 g):
- puszka zagęszczonego słodzonego mleka.
Przygotowanie:
1. Włóż puszkę z mlekiem do garnka i wlej do niego ilość wody, która zakryje ją w całości.
2. Zagotuj wodę.
3. Puszkę z mlekiem pozostaw w gotującej się na małym gazie wodzie przez 2,5 godziny (przy 400 g mleka) lub 3 godziny (przy 500 g produktu).
4. Wyjmij puszkę mleka z wody i pozwól jej ostygnąć.
Podczas gotowania należy dbać o to, aby puszka z mlekiem zagęszczonym przez cały czas była całkowicie zanurzona, dolewając do niej wrzątek w razie potrzeby. Tak przygotowaną masę można dodawać do tortów i ciast lub np. przekładać nią wafle.
Innym pomysłem na domowe wypieki z zastosowaniem mleka zagęszczonego słodzonego jest przepis na kruche ciasteczka. Składniki (na 6 porcji):
- 1/3 szklanki mleka skondensowanego;
- szklanka mąki;
- pół kostki masła.
Przygotowanie:
1. Masło ogrzej do temperatury pokojowej.
2. Mleko, masło i mąkę połącz w misce i dokładnie zagnieć.
3. Uformuj niewielkie ciastka według uznania.
4. Piecz przez 15 minut w temperaturze 180℃.
Mleko zagęszczone niesłodzone można zastosować w przepisie na kurczaka w sosie curry.
Składniki (na 2 porcje):
- 2 piersi z kurczaka;
- 2 czerwone cebule;
- czerwona papryka;
- 2 marchewki;
- szklanka mleka zagęszczonego;
- 3 łyżki przyprawy curry;
- 2 łyżki oregano;
- łyżka sosu sojowego;
- łyżka ulubionej przyprawy do kurczaka;
- pieprz do smaku.
Przygotowanie:
1. Umyte mięso kurczaka pokrój na drobne kawałki.
2. Do piersi dodaj wybraną przyprawę, sos sojowy i pieprz, po czym włóż do lodówki.
3. Cebulę posiekaj i zeszklij na patelni.
4. Pokrój paprykę w kostkę i dodaj na patelnię do cebuli.
5. Marchewkę zetrzyj na tarce, wymieszaj ze schłodzonym kurczakiem, po czym dodaj składniki na patelnię na ok. 5 minut.
6. Na patelnię wlej mleko skondensowane, dosyp curry i duś całość przez ok. 20 minut.
7. Dodaj oregano i pieprz.
Również przepis na to, jak samemu przygotować słodzone mleko skondensowane, nie jest trudny:
Składniki (na ok. 750 ml):
- 3 szklanki mleka;
- szklanka cukru.
Przygotowanie:
1. Rozpuść cukier w mleku i przelej do garnka.
2. Zagotuj mleko, co jakiś czas mieszając.
3. Pozostaw garnek na małym gazie jeszcze przez ok. 30–40 minut, mieszając od czasu do czasu.
Domowe mleko skondensowane będzie gotowe, gdy zmieni kolor na lekko karmelowy.
Mleko skondensowane, choć nie zawsze może zastąpić to pełne, z pewnością ma wiele zalet. Warto wypróbować przepisy z jego dodatkiem i pokochać wyjątkowy smak przyrządzonych z nim potraw.
Zobacz także:
- Produkty bogate w białko zwierzęce - w czym się znajduje i jak je zastąpić?
- Czy opakowanie wpływa na smak mleka? Specjalistka rozwiewa wątpliwości
- Soczewica, czyli bogate w białko superfood. Jakie jeszcze ma właściwości?
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: AtlasStudio/Getty Images