Warto wiedzieć, że Systema nie jest sztuką walki, lecz systemem walki, którego cechuje pragmatyzm i efektywność, a nie efektowność. Podstawowym celem nabytych umiejętności jest szybkie wyeliminowanie przeciwnika. W tym celu osoby trenujące Systemę poznają specyficzną technikę, opartą na maksymalnej kontroli oddechu i wyuczonych reakcjach intuicyjnych. W ramach cywilnej wersji rosyjskiej Systemy ćwiczone są różne aspekty samoobrony wraz z obroną przed atakiem nożem, tępym narzędziem lub bronią palną.
Systema – rosyjski system walki militarnej
Systema (ros. Система) jest systemem walki wywodzącym się z sambo i w niektórych klasyfikacjach określana jest jako sambo militarne. Choć faktycznie Systema czerpie wiele elementów z samba, jest to jednak zupełnie odrębny system walki.
Systema zrodziła się w Rosji jako system walki dla najbardziej wymagających oddziałów Specnazu – rosyjskich sił specjalnych (pełna nazwa to Wojska Specjalnego Przeznaczenia Federacji Rosyjskiej). Trenowanie Systemy jest niezwykle trudne, ponieważ wymaga bardzo dużego poświęcenia fizycznego i psychicznego. Głównym celem tego systemu walki jest natychmiastowe wyeliminowanie (ogłuszenie, powalenie, a w przypadku Systemy wykorzystywanej przez Specnaz – również zabicie) przeciwnika. Osoba dobrze wyszkolona w Systemie jest w stanie obalić przeciwnika w niecałą sekundę.
Rosyjska Systema opiera się nie tylko na sile mięśni i świetnej kondycji fizycznej, lecz przede wszystkim na specjalistycznej technice, wykorzystującej wiedzę z zakresu anatomii człowieka. Mechanika walki zorientowana jest na wykorzystaniu słabych punktów przeciwnika lub przeciwników. Aby to uczynić, potrzebna jest wiedza o budowie różnych układów ludzkiego ciała – krwionośnego, limfatycznego, a zwłaszcza – nerwowego. Istotną rolę odgrywa również psychika – zarówno osoby trenującej Systemę, jak i jej przeciwnika. Podczas treningów Systemy adeptów uczy się również wykorzystywania elementów otoczenia.
Ta sztuka walki powstała przede wszystkim na użytek rosyjskiego wojska. Z tym związany jest jej ofensywny charakter, a także wykorzystywanie broni palnej. Jednak wraz ze wzrostem popularności tego systemu walki powstała odmiana cywilna, która nastawiona jest na samoobronę i charakteryzuje się mniejszą brutalnością. Obecnie Systema trenowana jest w wielu miejscach świata, także w Polsce. Systema cieszy się dużą popularnością również ze względu na atrakcyjny rodowód – powstała jako technika walki Specnazu i wykorzystywana jest przez jej jednostki do dziś.
Najważniejsze elementy rosyjskiej Systemy – kontrola oddechu i nauka odruchu
Niezwykle istotną częścią Systemy jest kontrola oddechu, która pozwala na opanowanie stanu psychicznego, napięć mięśniowych i wydajności całego ciała. Ćwiczenia oddechowe pełnią również istotną funkcję w przypadku obrony. Doświadczeni instruktorzy potrafią przyjmować silne ciosy na nieosłoniętą przeponę. Chociaż siła fizyczna jest również istotna, ćwiczenia zorientowane są na prawidłowej technice. Umożliwia to obezwładnienie napastnika bez używania specjalnej siły mięśniowej.
W ramach Systemy trenuje się także elastyczność i giętkość ciała. Charakterystyczne jest wykorzystywanie w Systemie barków do obrony, uników, parowania, a nawet atakowania przeciwników. To system walki, w którym wykorzystuje się potencjał całego ciała. Siłować się można zarówno w pozycji stojącej, jak i leżącej. Dobrze wytrenowana elastyczność umożliwia skuteczną obronę opartą na unikach i bloku. Ciągłe zachowanie ruchu powoduje, że osoba posługująca się Systemą jest bardzo trudnym przeciwnikiem. Co więcej, podobnie jak w przypadku izraelskiej krav magi i polskiego systemu Combat 56, trenujący Systemę adepci uczą się reakcji instynktownych (poprzez wielokrotne naśladownictwo tych samych reakcji defensywnych lub defensywno-ofensywnych). W rezultacie w przypadku zagrożenia umysł nie przeprowadza analizy, co należy zrobić lub jaki cios wyprowadzić w ramach tzw. kontry – zamiast tego ciało reaguje od razu. Co więcej, dzięki temu osoba wyspecjalizowana w Systemie nie pozwala przeciwnikowi na kontynuację przeprowadzanego ataku. Jeżeli jednak przeciwnik wyprowadza cios, adept Systemy szybko dokona bloku poprzez przejęcie siły ciosu napastnika wzdłuż zamierzonej trajektorii.
Zobacz także:
- Z kamerą za kulisami Rolanda Garrosa. "Podczas turnieju pracuje tu 10 tysięcy osób"
- Jedna podnosi 132 kg, druga - 110. Poznajcie siostry, którym siły zazdrości niejeden mężczyzna
- Rosa to 10-latka, która pokochała deski. "Trudno jest pogodzić naukę w szkole z uprawianiem sportu"
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Nicola Tree/Getty Images