Hipermobilność stawów – jak się objawia i jak ją leczyć?

Zobacz film: Jak wzmocnić kości i stawy? Źródło: Dzień Dobry TVN
Hipermobilność konstytucjonalna zaliczana jest do chorób wrodzonych. Związana jest z dziedzicznymi zaburzeniami tkanki łącznej. Badacze przypuszczają, że hipermobilność to skutek nieprawidłowości genetycznej kolagenu tej tkanki. Nie udało się jednak odnaleźć genu odpowiedzialnego za to zaburzenie.

Hipermobilność to choroba, na którą zdecydowanie częściej cierpią kobiety niż mężczyźni. W Polsce schorzenie to diagnozuje się u 12–24 proc. dorosłych.

Czym jest hipermobilność?

Hipermobilność, czyli inaczej nadruchomość, to zjawisko związane z nadmierną, nieuzasadnioną ruchomością stawów (hipermobilność stawów) lub segmentów kręgowych (hipermobilność kręgosłupa). Może ona dotyczyć wszystkich lub pojedynczych stawów. Jej przyczyną są dziedziczone zaburzenia w strukturze tkanki łącznej całego organizmu. W przypadku hipermobilności konsytucjonalnej przejawiają się one nieprawidłowymi proporcjami kolagenu w tkance, co prowadzi do zaburzeń ruchomości.

Hipermobilność polega na wyraźnym zwiększeniu zakresu ruchów w stawach lub kręgosłupie. W przypadku osób cierpiących na to schorzenie zakres ruchu wykracza zdecydowanie poza przyjęte normy. Wiąże się to z tym, że schorzenie prowadzi do rozluźnienia torebek stawowych i wydłużenia się więzadeł. W efekcie stawy wykazują zdecydowanie większą mobilność, która niejednokrotnie zbliża się do tzw. bariery anatomicznej konkretnego stawu, co jest zjawiskiem bardzo niebezpiecznym.

Zwiększenie zakresu ruchu w stawach lub zwiększenie gibkości kręgosłupa prowadzi do osłabienia mięśni stabilizujących stawy, co prowadzi do problemów z koordynacją.

Rodzaje hipermobilności

Hipermobilność konsytucjonalna, czyli łagodny zespół hipermobilności stawów, to najczęstsza diagnozowana odmiana hipermobilności. Często określana jest także jako tzw. wiotkość stawów. Jej bezpośrednią przyczyną jest zaburzenie proporcji kolagenu w tkance łącznej, co prowadzi do jej nadmiernej elastyczności. Nie jest to jednak jedyna forma, jaką może przyjmować hipermobilność. Wyróżnia się przede wszystkim:

  • patologiczną hipermobilność miejscową, czyli rozluźnienie pojedynczego stawu,
  • patologiczną hipermobilność uogólnioną, czyli chorobę wrodzoną dziedzicznych zaburzeń tkanki łącznej, które prowadzą do upośledzenia rozciągliwości i kurczliwości białek włóknistych.

W przypadku hipermobilności miejscowej wyróżnia się postać pierwotną, czyli sytuację, kiedy rozluźnienie aparatu więzadłowo-torebkowego „równoważy” usztywnienie sąsiadujących stawów. Możliwa jest także postać wtórna tego schorzenia, pojawiająca się w wyniku powikłań po uszkodzeniu któregoś ze stawów.

Patologiczna hipermobilność uogólniona przyjmuje następujące postaci:

  • zespół Marfana,
  • zespół Ehlersa – Danlosa,
  • wrodzona łamliwość kości.

Hipermobilność stawów i kręgosłupa – objawy

Hipermobilność objawia się przede wszystkim zwiększoną, przekraczającą dopuszczalne normy ruchomością stawów. Cierpiące na nią osoby z pozoru mogą wydawać się wyjątkowo rozciągnięte, elastyczność ich mięśni nie jest jednak efektem pracy nad własnym ciałem, tylko poważnych zaburzeń w strukturze tkanki. Hipermobilność objawia się przede wszystkim:

  • wiotkością aparatu torebkowo-więzadłowego odpowiedzialnego za stabilizację stawów,
  • przekraczającą dopuszczalne normy ruchomością stawów,
  • problemami z koordynacją ciała,
  • brakiem pewności i stabilizacji stawów kończyn,
  • brakiem płynności ruchu,
  • „przeskakiwaniem”, „strzelaniem” segmentów kręgosłupa,
  • skłonnością do zwichnięć i skręceń stawów,
  • problemami ze staniem w jednym miejscu,
  • koniecznością częstej zmiany pozycji,
  • koślawością stawów łokciowych,
  • nieosiowością stawu śródręczno-paliczkowego kciuka i śródstopno-paliczkowego palucha stopy,
  • płaskostopiem,
  • wadami stawów kolanowych.

Hipermobilności stawowej oraz kręgosłupowej może towarzyszyć wiele objawów związanych z układami i organami, w których występuje tkanka łączna. Zdarza się więc często, że osoby cierpiące na hipermobilność mają skłonność do powstawania żylaków, przepuklin brzusznych i pachwinowych. Bywa, że hipermobilności towarzyszy obniżenie lub wypadanie narządu rodnego lub odbytu. Częstym objawem towarzyszącym są także rozstępy w okolicach lędźwi i tendencja do powstawania szerokich blizn.

Hipermobilność u dzieci

Hipermobilność może pojawić się już u niemowląt, a także u starszych dzieci w okresie dojrzewania. Hipermobilność stawów u dzieci często uznawana jest za atut, ponieważ przyczynia się do sukcesów w sporcie. Jest na przykład bardzo pożądana u akrobatów. Z czasem jednak niezwykłej mobilności zaczyna towarzyszyć ból i niepokojące objawy, dlatego też od samego początku nie wolno lekceważyć tego schorzenia i zadbać o dobrą opiekę medyczną dla dziecka.

Hipermobilność stawów – leczenie

Leczenie hipermobilności stawów opiera się przede wszystkim na fizjoterapii i na ćwiczeniach wzmacniających siłę mięśniową i propriocepcję okolicy chorego stawu. Przy hipermobilności ćwiczenia rozciągające zostają zastąpione tymi, które pozwalają ustabilizować stawy. Leczenie przyczynowe jest w tym przypadku niemożliwie.

>>> Zobacz też:

>>> Czytaj na zdrowie.tvn.pl: 5 sposobów na jesienna grypę

Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN

podziel się:

Pozostałe wiadomości