Mandala zdrowia przedstawia zdrowie człowieka wielopoziomowo, a więc bazuje na podejściu holistycznym. Sama mandala pochodzi ze sztuki buddyjskiej, a w jej tworzeniu wykorzystuje się koło oraz wpisany w nie kwadrat. Tylko jak to wszystko może przedstawiać stan, w jakim znajduje się zdrowie człowieka?
Mandala zdrowia - co to jest?
Sama mandala zdrowia, choć oparta jest na sztuce buddyjskiej i bazuje na pojęciu zdrowia według nauk Dalekiego Wschodu , opracowana została w latach 80. XX w. przez Hancocka i Perkinsa z Departamentu Zdrowia Publicznego w Toronto. Ten szczególny diagram to koło z wpisanym w nie kwadratem, który przedstawia wpływ różnych czynników na nasze ciało, umysł i ducha. Jego twórcy założyli bowiem, że nasze zdrowie zależy nie tylko od naszych własnych wyborów, lecz także od mnóstwa czynników, na które nie mamy wpływu albo nie zdajemy sobie sprawy z ich (negatywnego lub pozytywnego) wpływu na samopoczucie.
Mandala zdrowia - rysunek, który wiele Ci wyjaśni
W centrum mandali zdrowia stoi człowiek, przedstawiony jako powiązane ze sobą trzy segmenty - ciało, dusza i intelekt. Na ich stan wpływa wiele czynników przedstawionych na mandali zdrowia. Do tych najbliższych, związanych w dużej mierze z rodziną, a więc najwęższych i najbardziej bezpośrednich, zalicza się:
- środowisko psycho-społeczno-ekonomiczne - należeć do niego mogą m.in. poziom stresu w domu czy miejscu pracy, sytuacja materialna nasza lub osób z najbliższego otoczenia, albo poziom stresu o przyczynach zewnętrznych;
- środowisko fizyczne - w tym np. zanieczyszczenie środowiska, poziom hałasu i warunki mieszkaniowe;
- biologia człowieka - a więc np. uwarunkowania genetyczne i wrodzona skłonność do zapadania na niektóre choroby;
- zachowanie człowieka - nasze świadome wybory, czyli dieta, aktywność fizyczna i używki.
Wymienione powyżej elementy obecne w mandali zdrowia są jedynie tymi najbardziej bezpośrednio wpływającymi na nasz stan. Co jeszcze przyczynia się do jego pogorszenia lub poprawy?
Mandala zdrowia - model ekosystemu człowieka. Co jeszcze wpływa na nasze zdrowie?
Elementy mandali zdrowia wymienione powyżej wiążą się ze sobą, tworząc nieco inne czynniki związane ze środowiskiem, w którym żyjemy. Na diagramie widzimy zatem aspekty społeczne, takie jak:
- środowisko stworzone przez człowieka - wiele może zależeć od tego, na jakim obszarze żyjemy, np. w ogromnej aglomeracji miejskiej (bardziej zanieczyszczony teren) lub w spokojniejszej okolicy (mniej zanieczyszczony). Czasem mamy wpływ na ten czynnik, często jednak nie jest on od nas zależny;
- system opieki medycznej - nie każdy ma dostęp np. do wykwalifikowanych lekarzy specjalistów, a niektórzy wolą skorzystać z metod alternatywnych;
- styl życia - warunkują go zarówno nasze świadome wybory, jak i środowisko, w którym żyjemy. Kultura naszego otoczenia, ukazywana na mandali zdrowia, ma większe znaczenie, niż możemy sądzić;
- praca - a właściwie jej warunki. Stres w miejscu zatrudnienia, rodzaj wykonywanych czynności, długość czasu wykonywania obowiązków czy tzw. szkodliwe warunki pracy silnie na nas oddziaływują.
Wszystkie te aspekty mandali zdrowia znajdują odzwierciedlenie w naszym samopoczuciu oraz kondycji fizycznej i psychicznej. Jednak mandala zdrowia przedstawia jeszcze jeden, najszerszy krąg. Co się tam znajduje?
Mandala zdrowia - rysunek prawdę Ci powie
W najszerszych kręgach mandali zdrowia znajdziemy czynniki takie, jak biosfera i kultura. Pierwsza wydaje się dość zrozumiała, ponieważ zwykle jesteśmy świadomi, jak przyroda czy rozprzestrzeniające się wokół choroby mogą na nas wpłynąć. Jednak wielu z nas nie zwraca uwagi na to, jak bardzo nasze przekonania, świadomość naszych rodziców czy osób wokół nas i przyzwyczajenia ludzi obecnych w naszym środowisku, czy nawet tradycyjne dania, mogą wpływać na nasze życie i kondycję organizmu. Jeżeli wszyscy w naszym otoczeniu palą, a kulturowo nie jest to potępiane, prawdopodobnie my również wpadniemy w nałóg. Jeśli mama przygotowywała na obiad tradycyjne, tłuste dania, wielu z nas nie tylko nie zrezygnuje ze smaków dzieciństwa w dorosłym życiu, ale po prostu we własnej kuchni będzie bazować na znanych sobie przepisach.
Jak pokazuje mandala zdrowia, wielu rzeczy nie jesteśmy w stanie zmienić. Co nie oznacza, że jesteśmy zupełnie bezradni, ponieważ nad częścią z nich możemy zapanować, np. nad swoimi nawykami . Dlatego warto robić wszystko, co w naszej mocy, by cieszyć się dobrym zdrowiem.
Zobacz także:
- Uczestniczka "Top Model" zmagała się z jąkaniem. Znalazła sposób, by to przezwyciężyć
- Jak czytać innym w myślach? Ekspert wyjaśnia, czy to w ogóle możliwe
- Olej z wątroby rekina na wzmocnienie odporności. Czym się różni od tranu?
Zobacz wideo: Niezdrowe rzeczy są najtańsze?
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Kostikova/Getty Images