Rudzik z wyglądu przypomina wróbla, ale jest od niego nieco mniejszy. Tym, co wyróżnia tego ptaka jest jego charakterystyczne upierzenie – pierś i gardło są w rdzawym kolorze. Po bokach ma on pas piór w szarym kolorze.
Rudzik – opis ogólny gatunku
Rudzik ( Erithacus rubecula ) to niewielki ptak z rodziny muchołówkowatych. Do niedawna zaliczany był jeszcze do drozdów. Obie płci ptaka są tej samej wielkości i mają to samo ubarwienie. Ptak rudzik jest ptakiem lęgowym. Występuje w Europie i w części Azji. Zimuje przede wszystkim w południowej Europie oraz Afryce. W Polsce populacja tego gatunku jest dość liczna. Zamieszkuje on zagajniki, parki i ogrody, a także zarośla gęstych lasów. Często żeruje na ziemi. Okres lęgowy ptaka przypada w Polsce na maj i czerwiec.
Ptak zwany rudzikiem
Rudzik jest jednym z ptaków, które pierwotnie zostały opisane w przyrodniczym kompendium wiedzy, jakim była Systema Naturae Karola Linneusza. Przyrodnik określił go mianem Motacilla rubecula . Z pierwotnej nazwy przerwał jedynie epitet gatunkowy, czyli rubecula, oznaczający kolor czerwony i nawiązujący z pewnością do ubarwienia przedniej części ciała ptaka. Binominalną nazwę Erithacus nadał rudzikowi Georges Cuvier w 1800 roku.
Rudzik – popularny ptak w Europie i nie tylko
Rudzik jest bardzo rozpowszechnionym na terenie Europy gatunkiem. Wyróżnia się co najmniej kilka jego odmian, charakterystycznych dla określonych rejonów:
- Erithacus rubecula melophilus – rudzik zamieszkujący Wyspy Brytyjskie,
- Erithacus rubecula rubecula – ptak zamieszkujący kontynentalną Europę aż do Uralu,
- Erithacus rubecula witherby – popularny ptak w północnej Algierii i północnej Tunezji,
- Erithacus rubecula valens – ptak występujący w południowym Krymie,
- Erithacus rubecula caucasicus – ptak zamieszkujący wschodnią Turcję i Kaukaz,
- Erithacus rubecula hyrcanus – rudzik gnieżdżący się w południowo-wschodnim Azerbejdżanie i północnym Iranie,
- Erithacus rubecula tataricus – ptak zamieszkujący góry Ural i południowo-zachodnią Syberię,
- rudzik kanaryjski ( Erithacus rubecula superbus ).
W większości przypadków rudzik jest ptakiem wędrownym, który przylatuje w okresie od marca do kwietnia, a odlatuje we wrześniu i październiku. Rudzik brytyjski jest natomiast gatunkiem osiadłym. Podobnie zachowują się niektóre rudziki zimujące w Polsce.
Charakterystyczne upierzenie rudzika
Rudzik zwyczajny wyróżnia się dwiema cechami – kolorem piór oraz głosem. Pierś, gardło oraz boki ciała ptaka mają rdzawy kolor, często właściwie rudy. Wokół tego rudawego upierzenia biegnie pas piór koloru popielatego. Wierzch ciała ma odcień oliwkowozielony, od spodu białawy. Pisklęta rudzika są brązowawe z jasnymi plamkami przypominającym łuski.
Rudzik – śpiew, którego nie sposób zapomnieć
Głos rudzika jest bardzo charakterystyczny. Ptak wydaje z siebie serie dźwięków brzmiących jak ostre "tik" oraz ciche "siii". W efekcie śpiew rudzika to bardzo zróżnicowany świergot. Charakteryzuje go zmienne tempo, opadające frazy oraz perliste trele i gwizdy.
Ptaszek rudzik śpiewa właściwie cały rok, choć jego śpiew jest najgłośniejszy i najładniejszy wiosną, w pierwszym okresie lęgowym. Co ciekawe, rudzik w parku lub lesie potrafi wydawać z siebie dźwięki cały dzień, co zdarza się wśród ptaków bardzo rzadko.
Czy budka lęgowa to dobre rozwiązanie dla rudzika?
Budka dla rudzika nie zawsze się sprawdza. W okresie lęgowym ten ptak jest bardzo skryty. Zakłada swoje gniazda przede wszystkim na ziemi, ukryte w gąszczu krzewów, między korzeniami drzew. Tak się dzieje przede wszystkim w przypadku rudzika żyjącego w parku lub w lesie. Ptak ten gniazdo zakłada w najróżniejszych szczelinach, skarpach, zbutwiały pniach. W przypadku osobników mieszkających w pobliżu ogrodów i siedlisk ludzkich, ptaki korzystają także z szop, gzymsów, werand, dziur w ścianach, murach. Gniazdo rudzika naprawdę trudno odnaleźć, z reguły jest ono bardzo dobrze ukryte pod mchem lub korzeniami. Budowane jest zazwyczaj z gnijących liści, mchu. Przypomina płytką czarkę wyściełaną włosiem i piórami. Budka lęgowa dla rudzika najczęściej wykonana jest z wydrążonego pnia z zachowaną korą. Daje ona ptakowi poczucie bezpieczeństwa i ukrycia, może go więc skłonić do założenia gniazda właśnie w niej.
Znikające polskie ptaki. Zobacz wideo:
Zobacz także:
Odwiedziliśmy słynnego myszojelenia z łódzkiego zoo. Jakie zwierzęta pojawią się jeszcze w ogrodzie?
Bocianie love story z Przygodzic. "Za chwilę będziemy cieszyć się z pierwszych piskląt"
Terapeutyczna rola ptaków. "Ich obserwacja ma pozytywny wpływ na zdrowie psychiczne"
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Moment RF