Dorsz atlantycki a dorsz bałtycki. A może norweski? Czym się różnią?
Dorsz atlantycki to ryba, która występuje jako podgatunek m.in. w Morzu Bałtyckim - wtedy nazywamy go dorszem bałtyckim. Dorsz norweski czy bałtycki? Norweskie dorsze są większe niż bałtyckie. Nawet nad polskim morzem możemy mieć problem z kupieniem dorsza bałtyckiego. A to dlatego, że czas wakacji to okres tarła. Świeżego dorsza bałtyckiego dostaniemy poza lipcem i sierpniem.
Istnieją podobne ryby nazywane dorszem: czarniak (właściwości ma te same, nieco intensywniejszy smak i ciemniejsze mięso), łupacz czy rdzawiec. Należą do rodziny dorszowatych.
Dorsz - biały, szary czy żółtawy?
Jak wybrać świeżą rybę:
- zapach dorsza może być intensywny, ale świeża ryba nie pachnie nieprzyjemnie;
- wygląd dorsza: skóra nie może być uszkodzona, krew powinna być jasnoczerwona, nie brązowa, mięso zwarte i jędrne w kolorze białym - szare lub żółtawe mięso dorsza oznacza, że ryba jest nieświeża;
- smak dorsza - o tym, czy ryba była nieświeża możemy się zorientować dopiero po przygotowaniu - kwaskowaty smak oznacza, że nie jest pierwszej świeżości.
Jeśli kupujemy świeżego dorsza, warto go ścisnąć - jeśli był mrożony, wyleje się z niego woda. Świeżo złowiony dorsz może być pokryty śluzem. Czy dorsz jest hodowlany? Tak, istnieją hodowle dorsza w Norwegii, Islandii i Wielkiej Brytanii.
Zdrowa dieta
Sposób na mrożonego dorsza
Dania z dorsza mrożonego nie są złym pomysłem, gdyż proces mrożenia eliminuje drobnoustroje z ryby. Skutecznym trikiem, aby mięso mrożonej ryby smakowało zupełnie jak świeże jest powolne rozmrażanie. Robimy to w ten sposób, że z zamrażarki przekładamy zamrożonego dorsza do lodówki i trzymamy tam dwa dni. Dopiero potem przyrządzamy.
Nigdy nie mrozimy raz rozmrożonej ryby. Trzeba jednak uważać przy zakupie, aby waga glazury (czyli zamrożonej wody) nie zawyżyła ceny dorsza.
Dorsz pieczony w piekarniku
Filet z dorsza to sposób na szybki obiad. Przyrządzenie dorsza trwa chwilkę, bo gotowa, wyfiletowana ryba jest szybka w obróbce, a pieczony dorsz to jeden ze zdrowszych pomysłów na obiad.
Jak przygotować dorsza w piekarniku :
- nacieramy rybę oliwą z przyprawami, np. wyciśniętym czosnkiem, słodką papryką i solą;
- układamy rybę na blaszce wyłożonej papierem lub folią do pieczenia.
Jak długo piec filet z dorsza? Przy niewielkich filetach wystarczy 10-20 minut w 200 st. C. Pieczony dorsz (tusza) wymaga z kolei 40 minut. Warto sprawdzać rybę widelcem jeszcze przed czasem, bo wiele zależy od grubości fileta czy tuszy. Dorsz z piekarnika dobrze smakuje z pieczonymi ziemniakami i koperkiem.
Dorsz smażony - przepis
Jak usmażyć dorsza? Przepis na dorsza w panierce to klasyka - pokrywamy rybę jajkiem i bułką tartą i wrzucamy na patelnię. Ale jest też zdrowszy przepis na dorsza smażonego, wystarczy wrzucić go na patelnię pełną sosu - np. pomidorowego (łyżka oliwy, cebula, puszka pomidorów, łyżeczka cukru i sos sojowy). Ryba ugotuje się w ok. 10-15 minut. Doprawiamy solą, pieprzem, tymiankiem. Może w tym roku to będzie zdrowy i pyszny dorsz na wigilię?
Jak przygotować dorsza na parze?
Jak najlepiej przyrządzić dorsza? Najzdrowszą opcją jest dorsz na parze. Warto go wcześniej zamarynować przez 2 godziny w lodówce, np. w przyprawie do ryb. Co do dorsza ugotowanego na parze? Dobrym dodatkiem będzie koperek i cytryna. Do dorsza na parze pasuje np. fasolka szparagowa, ziemniaki, ryż. To przepis na dorsza dietetycznego, odpowiedniego także dla osób z nadciśnieniem czy kobiet w ciąży.
Zobacz wideo: Karp koi - przyjaciel na całe życie
Dorsz - czy jest zdrowy? Właściwości i wartości odżywcze
Czy dorsz jest zdrowy? Oczywiście, i to nawet bardziej niż wiele ryb. Dorsz atlantycki - wartości odżywcze:
- aż 18 proc. białka (rzadkość u ryb);
- bardzo mało, bo tylko 3 proc., tłuszczu;
- wysoka zawartość jodu, wapnia, fosforu, selenu;
- witaminy: B3, B6, B12, D3 i A;
- w 100 g dorsza jest zaledwie 82 kcal.
Właściwości dorsza i składniki odżywcze w nim zawarte czynią z niego rybę dietetyczną i dobrą dla sportowców. Dorsz to jedna z ryb zalecanych dla kobiet w ciąży i planujących dziecko.
Dorsz wędzony - czy jest zdrowy?
Tak jak w przypadku każdej intensywnej obróbki termicznej, dorsz wędzony jest pozbawiany 40-60 proc. składników odżywczych, w tym cennych kwasów tłuszczowych. W porównaniu z dorszem na parze czy z piekarnika dorsz wędzony jest mniej zdrowy. Ale np. smażenie dorsza na oleju słonecznikowym pozbawia go wszystkich kwasów omega-3. Wtedy dorsz wędzony będzie lepszym wyborem.
Dorsz wędzony elektrycznie będzie zdrowszy niż wędzony naturalnie, a to ze względu na obecność substancji smolistych i rakotwórczego benzo(a)pirenu w tym drugim. Wędzenie zimnym dymem oznacza, że mniej szkodliwych substancji dostaje się do mięsa.
Bibliografia:
- Zuzanna Płończak "Dorsz dorszowi nierówny, czyli jak kupić i zjeść dobrą rybę nad Bałtykiem" [w:] "Gazeta Wyborcza Trójmiasto";
- Ewa Tomkowska "Czy wędzone ryby są zdrowe" [w:] "Gazeta Wyborcza. Tylko Zdrowie";
- "Normy żywienia dla populacji Polski", red. prof. dr hab. n. med. Mirosław Jarosz.
Zobacz także:
- Co zrobić, aby warzywa zachowały świeżość?
- Czy warto stosować post przerywany? Sprawdź, jakie są jego zalety i wady
- Dietetyczka zachęca, by w szkołach była zdrowa żywność. Dlaczego rodzice reagują na to agresją?
Autor: Adrian Adamczyk
Źródło zdjęcia głównego: Anna Kurzaeva/Getty Images