- Nowotwór piersi wykryty w początkowym stadium daje szansę na leczenie oszczędzające pierś i szybki powrót do zdrowia.
- Ministerstwo Zdrowia finansuje nowoczesne metody leczenia raka piersi.
- Kobiety w wieku 45–74 lat mogą wykonywać mammografię bezpłatnie, w ramach programu finansowanego przez Ministerstwo Zdrowia.
- Nie czekaj zapisz się już dziś przez centralna e- rejestrację - w całej Polsce są wolne miejsca.
Rak piersi najczęściej diagnozowanym nowotworem
Lato to czas, gdy wiele osób zwalnia tempo, odpoczywa i skupia się na sobie. Warto wtedy zadbać nie tylko o relaks, ale też o zdrowie. Rak piersi to choroba, która może dotknąć każdą kobietę. Jest najczęściej diagnozowanym nowotworem złośliwym u kobiet oraz jedną z głównych przyczyn zgonów onkologicznych w Polsce. Po 50. roku życia ryzyko zachorowania wyraźnie wzrasta, a najwięcej przypadków diagnozuje się u kobiet powyżej 60. roku życia.
Rak piersi to nie wyrok
Całe szczęście, dzięki profilaktyce, która obejmuje m.in. wizyty kontrolne, samobadanie - istnieje szansa na wczesne wykrycie nowotworu piersi i co za tym idzie, jego skuteczne leczenie. Nowotwór piersi przez długi czas rozwija się w sposób utajniony. Nie powoduje bólu, zazwyczaj nie daje też widocznych objawów. Dlatego u wielu kobiet zmiany nowotworowe rozwijają się przez miesiące, a nawet i lata, zanim zostaną wykryte.
Regularnie robiona mammografia może uratować życie. Jak potwierdzają wynika badań klinicznych, w grupie kobiet od 50 do 69 roku życia, które regularnie robiły mammografię, umieralność na raka piersi zmniejszyła się o 25-30 proc.
Jak dbać o piersi?
W Dzień Dobry Wakacje onkolożka kliniczna dr n. med. Aleksandra Konieczna opowiedziała widzom m.in. o tym, w jaki sposób kobiety powinny dbać o piersi i jak je samodzielnie zbadać.
Prostym sposobem na wczesne wykrycie zmian w obrębie piersi jest samobadanie. Polega ono na obejrzeniu piersi przed lustrem, sprawdzeniu, czy nie zmienił się ich wygląd oraz uciskaniu ich opuszkami palców, by upewnić się, że nie występują zgrubienia lub guzki.
- Jest to przede wszystkim darmowy sposób, wyjątkowo skuteczny, żeby samodzielnie wykryć jakieś podejrzane zmiany w piersi, jeżeli one są. Każda kobieta raz w miesiącu, parę dni po miesiączce powinna takie badanie wykonać, chyba że jest to pacjentka pomenopauzalna, to wyznacza sobie jeden stały dzień - tłumaczyła ekspertka w Dzień Dobry Wakacje.
- Samobadanie piersi rozpoczynamy od tego, że stajemy przed lustrem, oglądamy piersi, patrzymy czy nie zmieniła się symetria, kształt, jak wyglądają, a następnie delikatnie opuszkami palców po prostu dotykamy i staramy się sprawdzić, czy nie ma żadnych guzków, czy zgrubień - dodała.
Jeżeli badając piersi, dostrzeżemy na przykład wyczuwalne guzki, zgrubienia, zmiany w kształcie lub wielkości piersi, nietypową wydzielinę z brodawki, jej wciągnięcie czy zmiany skórne - powinniśmy jak najszybciej umówić się na wizytę u ginekologa.
Każda kobieta od 20. roku życia powinna regularnie, raz w miesiącu, wykonywać samobadanie piersi. Najlepiej robić je tego samego dnia - u kobiet miesiączkujących - po miesiączce, a u pozostałych w dowolnie wybranym dniu miesiąca.
Wczesne wykrycie zmian nowotworowych umożliwia mammografia. To badanie polega na wykonaniu zdjęć piersi przy użyciu bardzo małej dawki promieniowania rentgenowskiego. Podczas badania pierś umieszczana jest na specjalnym stoliku i delikatnie dociskana aparatem. Zazwyczaj nie jest to bolesne, choć może powodować dyskomfort. Całość trwa około 15 minut i nie wymaga specjalnego przygotowania. Warto zabrać ze sobą wyniki wcześniejszych badań, aby ułatwić ich porównanie.
Zapisz się na mammografię
W ramach profilaktyki raka piersi każda kobieta w wieku od 45 do 74 lat może skorzystać z bezpłatnego badania mammograficznego raz na dwa lata. Program ten finansowany jest przez Ministerstwo Zdrowia i a na badanie, nie trzeba mieć skierowania.
- Warto powiedzieć, że mammografia jest badaniem bardzo bezpiecznym. Wykorzystuje niewielką ilość promieniowania rentgenowskiego, bo to czasami budzi niepokój. W zdecydowanej większości przypadków jest to badanie bezbolesne, może pewien dyskomfort powodować, natomiast jest to badanie, które jako jedyne może wykryć raka piersi na bezobjawowym etapie - tłumaczyła w Dzień Dobry Wakacje dr n. med. Aleksandra Konieczna.
- Właśnie w tym przedziale wiekowym są one bezpłatne, natomiast jeżeli nie mamy gdzieś obok siebie mammobusa, to aktualnie jest ponad 80 tysięcy wolnych miejsc w całej Polsce na mammografię. Możemy się zapisać przez centralną rejestrację, czyli przez czy to konto moje.IKP, czy pacjent.gov.pl i myślę, że tak naprawdę albo z dnia na dzień, albo nawet czasami z godziny na godzinę takie badanie możemy wykonać - dodała onkolożka.
Na badanie można zarejestrować się nie wychodząc z domu przez centralną e-rejestrację korzystając z mojeIKP lub pacjent.gov.pl/e-rejestracja. W sierpniu 2025 r. w całej Polsce dostępnych było ponad 80 tysięcy wolnych terminów na to badanie. Nie czekaj zapisz się już dziś - tutaj.
Rak piersi w rodzinie
Kobiety, u których występuje obciążenie dziedziczne uwarunkowanym rakiem piersi, powinny być objęte opieką nad rodzinami wysokiego, dziedzicznie uwarunkowanego ryzyka zachorowania na raka piersi lub raka jajnika w poradni specjalistycznej. W takich przypadkach, na podstawie wyników badań genetycznych, zostanie zaplanowany indywidualny harmonogram badań profilaktycznych.
Wśród czynników rakotwórczych coraz częściej wskazuje się na uwarunkowania genetyczne – ok. 10 proc. przypadków raka piersi w Polsce występuje u kobiet z mutacją w obrębie genów, najczęściej w BRCA 1 lub BRCA 2.
- Takie pacjentki, o których wiemy, że mają obciążenia genetyczne czy obciążenia rodzinne, powinny zostać skierowane do odpowiedniej poradni specjalistycznej, żeby właśnie wykonać badania w kierunku obciążeń mutacji BRCA 1 lub BRCA 2. To badanie jest bezpłatne w ramach takiego porady specjalistycznej, ambulatoryjnie jest wykonywane, nie trzeba się hospitalizować, a jak wiemy, że pacjentka ma obciążenia genetyczne, możemy w sposób zindywidualizowany po prostu prowadzić u niej profilaktykę - podsumowała ekspertka w Dzień Dobry Wakacje.
Jak zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka piersi?
Profilaktyka to nie tylko badania, ale też styl życia. Warto utrzymywać prawidłową masę ciała, bo nadwaga zwiększa ryzyko raka piersi. Każda ilość alkoholu sprzyja powstawaniu nowotworów, dlatego najlepiej całkowicie z niego zrezygnować. Podobnie jest z nikotyną — zarówno tradycyjne papierosy, jak i e-papierosy zawierają substancje rakotwórcze. Zwiększenie aktywności fizycznej pomaga utrzymać prawidłową masę ciała i obniża poziom estrogenów. Eksperci podkreślają też ochronną rolę karmienia piersią — sprzyja ono prawidłowemu dojrzewaniu nabłonka gruczołu mlekowego.
Współczesne metody leczenia raka piersi
Ministerstwo Zdrowia zapewnia dostęp do nowoczesnych metod leczenia, dostosowanych indywidualnie do stanu zdrowia, wieku i preferencji pacjentki. Zaawansowana diagnostyka pozwala określić podtyp nowotworu i dobrać najbardziej skuteczne terapie. Badania receptorów steroidowych, ekspresji HER2 oraz mutacji BRCA1/2 pomagają w wyborze leczenia. Nowoczesne terapie, w tym leczenie celowane i immunoterapia, mogą zwiększyć skuteczność terapii i ograniczyć działania niepożądane, umożliwiając pacjentkom często kontynuowanie pracy i codziennych aktywności.
Badania genetyczne finansuje Ministerstwo Zdrowia
Pacjentki z podejrzeniem dziedzicznego raka piersi mogą wykonać bezpłatne badania genetyczne w kierunku mutacji BRCA1 i BRCA2. Wyniki pomagają zarówno w diagnostyce, jak i w kwalifikacji do programów lekowych, np. terapii celowanych. Kobiety zdrowe, u których wykryto patogenną mutację BRCA, mogą rozważyć działania profilaktyczne — obustronną mastektomię czy usunięcie jajników i jajowodów — co znacząco zmniejsza ryzyko zachorowania.
Onkopłodność
Ministerstwo Zdrowia finansuje procedury zabezpieczenia płodności u osób leczonych onkologicznie. Przed rozpoczęciem terapii można skonsultować się ze specjalistą leczenia niepłodności w sprawie zamrożenia komórek jajowych, zarodków lub fragmentu tkanki jajnika, aby móc wykorzystać je w przyszłości.
Wiarygodne źródła informacji o leczeniu onkologicznym
Wiarygodnym źródłem dla pacjentów i rodzin, z chorobami onkologicznym, jest strona onkologia.pacjent.gov.pl/pl.
Można tam znaleźć informacje m.in. na temat programu profilaktyki raka piersi czy instrukcji samobadania piersi. Koniecznie zajrzyj na tę stronę, by dowiedzieć się wszystkich szczegółowych informacji. Ta wiedza może uratować zarówno twoje zdrowie, jak i osób z twojego otoczenia.
- Jak nie dopuścić do udaru słonecznego? Ratownik: "Jeśli to zignorujemy, narażamy się na bardzo poważne skutki zdrowotne"
- 7 grup najbardziej narażonych na poparzenia słoneczne. Kto powinien uważać?
- Te leki są szczególnie wrażliwe na temperaturę. Które trzeba chronić przed upałami?
Źródło: onkologia.pacjent.gov.pl
Źródło zdjęcia głównego: GettyImages/spukkato