- Żółw błotny (Emys orbicularis) jest jedynym gatunkiem żółwia występującym w Polsce.
- Zamieszkuje głównie płytkie, zarośnięte zbiorniki wodne, takie jak stawy, torfowiska i starorzecza.
- Gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną i znajduje się w Polskiej czerwonej księdze zwierząt.
Dalsza część artykułu znajduje się pod materiałem wideo
W Polsce możesz spotkać to zwierzę. Żyje tu od tysięcy lat
W niektórych częściach Polski zwierzę to bywa nazywane żelazną żabą. A jest to żółw błotny. Należy on do rodziny żółwi błotnych i jest jedynym gatunkiem żółwia, który występuje w naszym kraju w stanie naturalnym. W środowisku przyrodniczym potrafi dożyć kilkudziesięciu lat. Kiedyś można go było spotkać na terenie całej Polski, dziś jest bardzo rzadki i pojawia się jedynie w nielicznych miejscach.
W Polsce żółw błotny występuje w rozproszonych, odizolowanych populacjach, przy czym najwięcej osobników spotkać można na Polesiu Lubelskim, w Ziemi Lubuskiej, na Mazurach, w Wielkopolsce oraz na Pomorzu. Zamieszkuje obszary podmokłe otoczone gęstą, leśną roślinnością. Spotykany jest również w rejonach górskich. Zalicza się go do zwierząt wodno-lądowych, gdyż potrafi przemieszczać się po lądzie na odległość około 1 km. Niekiedy obserwuje się osobniki oddalające się od zbiorników wodnych nawet o 4 km.
Żółw błotny - co to za zwierzę?
Żółwie to jedne z najstarszych gatunków gadów, których początki sięgają ponad 200 milionów lat wstecz. Współczesne żółwie zachowały wiele cech swoich dawnych przodków, dlatego uznaje się je za gatunki reliktowe.
Żółwie błotne występujące w naszym kraju mają ciemne ubarwienie. Na ich głowie i kończynach widoczne są liczne żółte plamki, które pomagają im się maskować. W Polsce dorosłe osobniki rzadko przekraczają 20 cm długości. Samice mają zazwyczaj żółtawą tęczówkę, natomiast samce – czerwonawą. Spód pancerza samców jest wklęsły, co ułatwia im rozmnażanie, podczas gdy u samic pozostaje płaski.
Na terenie północnej i środkowej Europy żółw błotny stał się gatunkiem bardzo rzadkim i w wielu krajach znajduje się w czerwonej księdze zwierząt zagrożonych. Wpływa na to wiele czynników. Gatunek ten potrzebuje zarówno środowisk wodnych, jak i suchych miejsc, w których może składać jaja. Dodatkowo do rozwoju zarodków niezbędne są wyższe temperatury, a klimat naszego regionu nie sprzyja ich przetrwaniu.
Niezwykły polski żółw pod ochroną
W Polsce objęty jest ochroną ścisłą i wymaga działań czynnej ochrony. Status taki uzyskał już w 1935 roku. Dwa lata później podejmowano próby ponownego wprowadzenia go na bagna w rejonie Kopanicy, jednak nie zakończyły się one sukcesem. Nie udało się także odtworzenie populacji w Puszczy Kampinoskiej, którego próbował w 1956 roku prof. August Dehnel.
Żółw błotny znajduje się w Polskiej czerwonej księdze zwierząt jako gatunek zagrożony wyginięciem (kategoria EN – bardzo wysokie ryzyko). Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej został objęty ochroną wynikającą z tzw. dyrektywy siedliskowej 92/43/EWG, dotyczącej zachowania rzadkich gatunków oraz ich siedlisk. Obowiązuje również zakaz fotografowania, filmowania i obserwowania tych zwierząt w sposób, który mógłby je płoszyć lub niepokoić.
Aby utrzymać populację żółwia błotnego w Polsce, podejmuje się działania polegające na zabezpieczaniu miejsc składania jaj oraz na sztucznym wylęgu tych zwierząt w latach, gdy lato okazuje się zbyt chłodne i krótkie. Po przezimowaniu młode żółwie są wypuszczane z powrotem do naturalnego środowiska.
Zobacz także:
- Marcin z lasu o żółwiach błotnych. Żyją ponad 100 lat! Gdzie można je zobaczyć w ich naturalnym środowisku?
- Hodowla żółwia – co musisz wiedzieć o pielęgnacji?
- Jak hodować żółwia domowego? Czym go karmić?
Autor: Teofila Siewko
Źródło: kp.org.pl/wikipedia
Źródło zdjęcia głównego: mtreasure/Getty Images