Choroby intymne należą do bardzo wstydliwych chorób. Nie można jednak ich ignorować i udawać, że nie istnieją, zwłaszcza jeżeli należą do tych tak niebezpiecznych, jak kłykciny kończyste. Spowodowane one są przez wirus brodawczaka ludzkiego, nazywanego także HPV.
Szacuje się, że ryzyko zarażenia się wirusem HPV dotyczy ponad 60% aktywnych seksualnie osób. Aż u 4% z nich rozwiną się kłykciny kończyste.
Co to są kłykciny?
Jak wspomniano wcześniej, kłykciny w pochwie lub kłykciny na penisie są bardzo łatwe do zdiagnozowania. Wszystko dzięki ich charakterystycznemu wyglądowi. Okolice intymne chorującego pokryte są niewielkimi grudkami, w kolorze jasnoróżowym lub brunatnym. Występować mogą pojedynczo lub w grupach. Zmiany te początkowo mogą być niewidoczne gołym okiem, a zlokalizowanie ich ułatwia kwas octowy, dzięki któremu stają się intensywniejsze i nie sposób je przeoczyć.
Kłykciny — objawy inne
Oprócz typowych objawów takich jak brodawki pochwy czy brodawki na mosznie może wystąpić krwawienie podczas lub po stosunku, a także ewentualne swędzenie odbytu, jeżeli kłykciny zlokalizowane są w tym miejscu.
Kłykciny kończyste — przyczyny
Jak wspomniano wcześniej, kłykciny kończyste spowodowane są dostaniem się do organizmu wirusa HPV 6 lub 11 (w większości przypadków). Jednakże jego wniknięcie nie jest równoznaczne z rozwinięciem się choroby. Dochodzi do niej w przypadku spadku odporności. Prawidłowo działający układ odpornościowy jest w stanie pokonać wirus. Do zakażenia nim dochodzi najczęściej poprzez kontakt seksualny. Kłykciny kończyste odbytu mogą być spowodowane stosunkiem analnym, z kolei brodawki na wargach sromowych czy penisie są z reguły spowodowane stosunkiem klasycznym czy oralnym. Wirus może być także przenoszony na rękach, podczas wspólnej kąpieli, lub przez korzystanie z ręcznika osoby będącej nosicielem. Na kłykciny kończyste mniej odporne są młode osoby.
Kłykciny kończyste — objawy
Kłykciny kończyste charakteryzują się niewielkimi grudkami na narządach rozrodczych (mogą one występować pojedynczo lub łączyć się w grupy) w jasnoróżowym lub brunatnym kolorze. Objawy te pojawiają się około 2-3 miesiące po stosunku z osobą zakażoną. Nieleczone, w zaawansowanym stadium, przyjmują formę narośli, które przypominają strukturą kalafior.
Kłykciny kończyste u mężczyzn objawiają się w postaci grudek na wewnętrznej powierzchni napletka, na żołędzi, środkowej części penisa, lub mosznie. Czasem dojść może do zainfekowania cewki moczowej. U kobiet brodawki zlokalizowane mogą być na zewnętrznych narządach płciowych, ale także na ścianie pochwy.
Do dodatkowych objawów tej choroby należeć może również pieczenie, swędzenie okolic intymnych, a także ból podczas stosunku. Są to jednak odczucia subiektywne, które uwarunkowane są fizjologią każdego człowieka i nie w każdym przypadku zachorowania będą zaobserwowane.
Pamiętać należy, że kłykciny kończyste w początkowe stadium są niewielkie i czasem nie sposób zauważyć brodawki, które się pojawiły.
Kłykciny kończyste — diagnostyka
Lekarzem, do którego należy się udać w przypadku podejrzenia bądź ryzyka zachorowania, jest ginekolog (w przypadku kobiet), a także dermatolog-wenerolog lub urolog (w przypadku mężczyzn). Diagnozuje on chorobę podczas badania ogólnego. Dodatkowo zaleca się wykonanie cytologii oraz kolposkopii celem oceny szyjki macicy.
Konsekwencje nieleczonych kłykcin mogą być bardzo poważne, dlatego należy pokonać wstyd, strach i udać się do lekarza.
Kłykciny kończyste — leczenie
Jeżeli zostaną szybko zdiagnozowane, to leczenie polega na smarowaniu zmian maścią, która zawiera środki hamujące podziały komórkowe. Gdy są to niewielkie kłykciny kończyste, leczenie miejscowe może być wystarczająco efektywne. Jeżeli jednak zdiagnozowane będą w zaawansowanym stadium, konieczne będzie usunięcie narośli za pomocą ciekłego azotu lub lasera. W skrajnych przypadkach lekarz wykonać może wulwektomię, czyli usunięcie fragmentu lub całości zewnętrznych narządów płciowych kobiety.
Tylko w taki sposób można wyleczyć kłykciny kończyste. Leczenie octem jest mitem. Jego prawdopodobne źródło to fakt, że kwas octowy wykorzystywany jest do zidentyfikowania miejsc, w których znajdują się brodawki płciowe w początkowym stadium, które mogą być trudne do dostrzeżenia gołym okiem.
Kłykciny kończyste są chorobą nawracającą. Wynika to z braku możliwości całkowitego pozbycia się wirusa z organizmu. Można jednak zmniejszyć ryzyko jej nawrotu przez stosowanie leków, które indukują odpowiedź autoimmunologiczną organizmu.
Profilaktyka zakażeń wirusem HPV, czyli czynnikiem powodującym kłykciny kończyste
Brodawki na narządach płciowych są nie tylko wstydliwe, ale i groźne. Ryzyko zakażenia wirusem HPV zmniejszyć można nie tylko poprzez unikanie ryzykownych kontaktów. Zalecane jest szczepienie przeciwko temu wirusowi dziewczynek w wieku od 10. do 14. roku życia. Szczepionki podawane są domięśniowo w trzech dawkach. Zmniejszają nie tylko ryzyko zachorowania na kłykciny kończyste, ale przede wszystkim raka szyjki macicy.
Szczepionka skuteczna jest u osób niezakażonych wirusem HPV, dlatego zaleca się jej przyjęcie przed rozpoczęciem współżycia seksualnego. U kobiet aktywnych seksualnie po wykonaniu wcześniejszych badań można również rozważyć szczepienie.
Czy kłykciny kończyste w ciąży są niebezpieczne dla zdrowia dziecka?
Kłykciny kończyste np. pochwy u kobiet w ciąży namnażają się dużo szybciej. Wynika to ze zmienionej gospodarki hormonalnej w tym czasie. Ciężarnym chorującym na brodawki w miejscach intymnych zalecane jest cesarskie cięcie, które pozwala na uniknięcie zakażenia dziecka brodawczakiem krtani, do którego dojść może podczas porodu siłami natury.
Zobacz także:
- Jak uchronić się przed rakiem szyjki macicy? "Jedyną skuteczną formą ochrony są szczepienia"
- Dlaczego należy szczepić chłopców przeciw wirusowi HPV? Ekspert: „Możemy uzyskać bardzo dobre efekty uodpornienia populacji”
- Lekarze zyskali nową broń w walce z rakiem szyjki macicy. "Sama cytologia to za mało"
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN
Źródło zdjęcia głównego: Pornpak Khunatorn/Getty Images