Z padaczką zmaga się 50 milionów osób. Jest to wciąż bardzo tajemnicza dolegliwość, którą Hipokrates nazwał "wielką chorobą". Co warto wiedzieć na temat padaczki, jak rozpoznać napad i jak pomóc osobie, która go doświadcza? Przypominamy przy okazji Międzynarodowego Dnia Epilepsji.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Międzynarodowy Dzień Epilepsji i Dzień Chorych na Padaczkę
14 lutego obchodzimy Dzień Chorych na Padaczkę, z kolei 10 lutego przypada Międzynarodowy Dzień Epilepsji. Drugą datą tego "święta" jest 26 marca. Wszystkie te dni mają przypominać o padaczce, która jest najczęstszą chorobą neurologiczną wieku dziecięcego, a która aż po dorosłość może znacznie utrudniać życie codzienne. Co to za choroba?
Paczka - co to za choroba i kto może na nią zachorować?
Epilepsja, inaczej padaczka, jest najczęstszą chorobą neurologiczną w Polsce, zarówno wśród dzieci, jak i dorosłych. Rocznie obserwowanych jest około 50 milionów zachorowań na świecie, w Polsce to około 300 tysięcy chorych, a co roku wykrywanych jest 27 tysięcy przypadków.
Wyróżnia się trzy główne rodzaje padaczki:
- idiopatyczna - bez wyraźnej przyczyny, przy istnieniu możliwości obciążenia genetycznego,
- symptomatyczna - gdzie znana jest przyczyna,
- kryptogenna - w której lekarze wiedzą, że jest jej przyczyna, jednak nie są w stanie jej znaleźć.
U osób z padaczką obserwuje się nagły wzrost aktywności elektrycznej w mózgu lub w jego określonym obszarze. Powoduje to tymczasowe zakłócenie komunikacji między neuronami. W efekcie dochodzi do nagłych i napadowych wyładowań elektrycznych, a osoba z padaczką traci świadomość w trakcie napadu. Zazwyczaj jest to krótkotrwały stan. Co ważne, napady padaczkowe muszą się powtarzać, pacjent z jednorazowym napadem padaczkowym nie ma padaczki.
Objawy padaczki
Do powszechnych objawów przed atakiem zalicza się:
- dezorientacja w mowie,
- drżenie,
- puste spojrzenie,
- szczękanie zębami,
- żucie.
Kto może zachorować na padaczkę?
Padaczka może powstać wskutek różnych czynników. W około 10-15% wszystkich przypadków przyczyną jest genetyka, ponieważ choroba może być dziedziczona. Innym powodem są zmiany prenatalne i uszkodzenie mózgu w okresie prenatalnym, ale także w trakcie narodzin.
Epilepsja może być spowodowana zaburzeniami rozwojowymi, jak autyzm, ale także przez choroby zakaźne, tj. zapalenie opon mózgowych, AIDS i wirusowe zapalenie mózgu.
U dorosłych powyżej 35. roku życia przyczyną powstania padaczki może być udar.
W rzadkich sytuacjach epilepsja może być spowodowana guzem mózgu lub innym urazem mózgu: wypadkiem, krwotokiem podpajęczynówkowym, zapaleniem mózgu i opon mózgowych, toksyczno-metabolicznym uszkodzeniem tkanki mózgowej. W takich sytuacjach do rozwoju padaczki może dojść nawet po latach od zdarzenia.
Do grupy ryzyka zalicza się:
- osoby, u których w rodzinie występowała choroba,
- niemowlęta,
- osoby po 65. roku życia,
- osoby z demencją,
- osoby po urazie oraz infekcji mózgu.
Leczenie padaczki
Po rozpoznaniu choroby - zbadaniu objawów i historii choroby, a także przeprowadzenia badań neurologicznych i z krwi - lekarz może ustalić występowanie epilepsji. Padaczkę leczy się lekami przeciwdrgawkowymi, dzięki którym u większości osób udaje się całkowicie zatrzymać napady. Jeśli nie dojdzie do eliminacji, często udaje się zmniejszyć liczbę ataków, a także ich intensywność.
W przypadku padaczki lekoopornej wykonywane są różne zabiegi, które mają polepszyć jakość życia chorego. Możliwe jest wykonanie operacji, która polega na wykonaniu nacięcia w części mózgu związanej z napadami, a nawet całkowitym usunięciu tej części, jeśli można wykluczyć ryzyko naruszenia podstawowych funkcji życiowych.
Jak podaje portal pacjent.gov.pl, stosowanie postu może zmniejszyć liczbę napadów padaczkowych u dzieci. Efekt ten przypisywany jest nagromadzeniu ketonów w układzie krwionośnym, co wpływa na załagodzenie objawów.
Jak unikać napadów padaczkowych?
Oprócz stosowania leków część padaczek może być wywoływana przez niektóre czynniki. Do tak zwanych wyzwalaczy ataków zalicza się:
- silne emocje,
- intensywne ćwiczenia fizyczne,
- głośna muzyka,
- migające światła (gry wideo, oświetlenie klubów nocnych, latarnie morskie itp.),
- napięcie,
- gorączka,
- miesiączka,
- brak snu.
Unikanie tego typu bodźców może pomóc obniżyć liczbę napadów.
Jak rozpoznać atak padaczkowy?
Głównym objawem, który jest rozpoznawany, są drgawki, a także utrata świadomości podczas napadu. Jednak mogą także występować objawy dotyczące zaburzeń wzroku, węchu, słuchu, a także sfery autonomicznej i motorycznej - ruchu oraz psychiatrycznej.
Jeśli jesteśmy obserwatorem napadu padaczkowego, należy przestrzegać kilku zasad, które znajdziesz poniżej.
Jak pomóc osobie z napadem padaczkowym?
Jeśli zauważymy osobę z napadem padaczkowym, możemy jej pomóc. Karetkę należy wezwać, jeśli jest to pierwszy napad padaczkowy u osoby, drgawki trwają dłużej niż 5 minut, dojdzie do urazu podczas ataku, napady padaczkowe następują po sobie, a pacjent nie odzyskuje przytomności, a także jeśli atak ma osoba w ciąży lub osoba z cukrzycą.
W trakcie napadu należy zachować spokój, usunąć niebezpieczne przedmioty z najbliższego otoczenia. To bardzo ważne, aby nie powstrzymywać ataku i przede wszystkim nie wkładać niczego do ust osoby z napadem. Jeśli chory znajduje się w niebezpiecznej pozycji, należy go położyć w pozycji bocznej, tzw. ustalonej, aby zapewnić odpowiednią drożność dróg oddechowych.
Należy poluzować krawaty, kołnierze i tym podobne. Po napadzie należy pod głową osoby położyć poduszkę lub złożoną odzież i przewrócić ją delikatnie na bok, aby oczyścić drogi oddechowe i przyspieszyć przepływ śliny.
Ataki padaczkowe są bardzo męczące, należy więc osobie chorej dać czas na odpoczynek.
Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.
Zobacz także:
- Przełom w diagnostyce i leczeniu padaczki lekoopornej. "To jest współpraca wielu specjalistów, żeby osiągnąć ten cel"
- Macierzyństwo z padaczką w tle. "Po diagnozie postawiono na mnie przysłowiowy krzyżyk"
- Padaczka alkoholowa – czy można ją wyleczyć? Pierwsza pomoc
Autor: Teofila Siewko
Źródło: pacjent.gov.pl
Źródło zdjęcia głównego: Tunatura/Getty Images