Zaburzenia rozwojowe u dziecka w ciągu pierwszego roku życia bardzo trudno dostrzec, gdyż jest to okres niezwykle intensywnych i indywidualnych zmian. Prawidłowy rozwój niemowlaka to nieustanne zmiany w jego ciele, psychice i umyśle. Dla każdego rodzica trudnością jest zdiagnozowanie, czy zachowanie ich dziecka na poszczególnych etapach odbiega od normy czy nie, dlatego tak ważne jest, aby rodzice znali charakterystykę poszczególnych skoków rozwojowych u niemowlaka.
Poznanie etapów prawidłowego rozwoju niemowlaka pozwoli rodzicom na dokładną ocenę postępów ich dziecka. Może też odegrać kluczową rolę w zdiagnozowaniu objawów, które ich niepokoją.
Etapy rozwoju niemowlaka – noworodek
W pierwszym miesiącu dziecko jest noworodkiem. Przesypia większość nocy i dnia. Kiedy leży na wznak, głowę układa na boku. Noworodek zazwyczaj ma zaciśnięte piąstki i silnie chwyta. Bardzo mocno czuje dotyk, dlatego uspokaja go wzięcie na ręce. Po karmieniu odbija mu się, ulewa. Waży niewiele więcej jak po porodzie, może przybrać około 0,5 kg.
Rozwój dziecka – drugi miesiąc
Dziecko nie jest już noworodkiem, przybiera na wadze i zaokrągla się. W pozycji leżenia na brzuchu potrafi unieść i utrzymać przez kilka sekund główkę. Reaguje na mowę, łaskotanie – zazwyczaj uśmiechem. Podejmuje pierwsze próby gruchania, używa samogłosek. Po karmieniu rzadziej mu się odbija i ulewa. Podczas płaczu pojawiają się też pierwsze prawdziwe łzy.
Skok rozwojowy u niemowlaka – od trzeciego do czwartego miesiąca
W okolicach trzeciego, czwartego miesiąca ma miejsce drugi skok rozwojowy u niemowlaka . Dziecko leżąc na brzuchu, unosi i utrzymuje głowę dłużej niż 10 sekund. Poznaje swoje ciało, wkładając ręce do buzi, dotykając brzucha. Reaguje na dźwięki, wodząc za nimi wzrokiem, obracając głowę, a także rozpoznaje ton głosu. Wyciąga ręce do zabawek i przedmiotów wiszących nad nim i próbuje je chwytać. W reakcji na wyraz twarzy czy ton głosu potrafi się głośno śmiać.
Skok rozwojowy u niemowlaka – od czwartego do piątego miesiąca
Rozwój 5-miesięcznego dziecka przebiega pod kątem gaworzenia, które sprawia, że dziecko staje się coraz bardziej komunikatywne. Niemowlak na tym etapie może ważyć już nawet dwa razy więcej niż zaraz po porodzie. Potrafi przewracać się z pleców na brzuch i odwrotnie, mocno wierzga rękami i nogami, podpierając się na rękach, podnosi tułów. Leżąc na plecach, może chwytać za swoje stopy, bawić się nimi i wkładać do ust. Chwyta zabawki całą dłonią, przekłada z ręki do ręki, często wkłada do buzi.
Rozwój dziecka – od szóstego do siódmego miesiąca
Kolejny skok w rozwoju dziecka ma miejsce około szóstego, siódmego miesiąca życia. Na tym etapie dziecko samodzielnie siada z podparciem, pełza i próbuje raczkować. Mogą pojawić się pierwsze ząbki, a dziecko próbuje żuć i gryźć. Celnie chwyta drobniejsze przedmioty, uderza je ze sobą trzymając w obu dłoniach. Prawidłowy rozwój niemowlaka zakłada też pojawienie się lęku separacyjnego, dlatego dziecko rozpoznając już bliskie osoby, denerwuje się podczas nieobecności rodziców.
Etapy rozwoju niemowlaka – od ósmego do dziewiątego miesiąca
Dziecko w ósmym, dziewiątym miesiącu życia potrafi samodzielnie albo delikatnie przytrzymując się palców rodzica usiąść, a trzymane za ręce potrafi chwilę stać. Podejmuje próby raczkowania albo też raczkuje już całkiem dobrze. Dostrzega szczegóły zabawek, celowo rzuca nimi na podłogę, obserwuje. Macha na pożegnanie, naśladując dorosłych. Powtarza sylaby – mogą paść z jego ust pierwsze słowa: „mama”, „baba”, „tata”.
Rozwój motoryczny niemowlaka – od dziesiątego do dwunastego miesiąca
Od dziesiątego do dwunastego miesiąca rozwój motoryczny niemowlaka jest bardzo intensywny. Dziecko coraz lepiej panuje nad swoim ciałem. Najpierw coraz szybciej i sprawniej raczkuje, by w ostatnim miesiącu pierwszego roku starać się już samodzielnie chodzić. Na początku samo wstaje, przytrzymuje się stabilnych przedmiotów i stawia pierwsze kroki z pomocą tego lepiej nie praktykować. Potrafi jeść rączkami, np. kawałki jabłka, próbuje jeść łyżką, samodzielnie pije z kubka. Może wypowiedzieć świadomie kilka pierwszych słów.
Poza wiedzą o charakterystycznych zachowaniach towarzyszących poszczególnym etapom rozwoju dziecka, należy również zdać sobie sprawę z tego, że każdy skok rozwojowy to duże obciążenie i stres dla niemowlaka. Warto wiedzieć, że przed nabyciem i opanowaniem nowych umiejętności dziecko może być rozdrażnione, płaczliwe i mieć problemy ze snem.
Każde dziecko rozwija się w swoim indywidualnym tempie i niektóre umiejętności mogą pojawić się nieco później co nie świadczy o patologii. W razie wątpliwości warto skonsultować się z lekarzem pediatrą.
Zobacz także: Kolorowe zabawki dla niemowląt to dobry pomysł?
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN