Od 1 września 2025 roku w szkołach będą nauczane dwa nowe przedmioty: edukacja obywatelska i edukacja zdrowotna. Ministra Barbara Nowacka podpisała już projekty rozporządzeń. Jaki jest cel tych zajęć? Czego dowiedzą się uczniowie? Oto szczegóły.
Dalsza część tekstu pod wideo:
Szkoła
Nowe przedmioty w szkołach: edukacja obywatelska i edukacja zdrowotna
Minister Edukacji Barbara Nowacka podpisała 6 marca br. projekty rozporządzeń w sprawie podstawy programowej przedmiotów: edukacja obywatelska i edukacja zdrowotna. Oba będą nauczane w szkołach od 1 września 2025 roku.
Szczegółowy wymiar zajęć w poszczególnych klasach będzie określony w przygotowywanych przepisach. Trwają końcowe prace nad projektem rozporządzenia Ministra Edukacji zmieniającego rozporządzenie w sprawie ramowych planach nauczania dla publicznych szkół. Projekt zostanie podpisany przez ministra jeszcze w marcu.
Edukacja obywatelska - co to za przedmiot?
Głównym celem przedmiotu edukacja obywatelska jest przygotowanie uczniów do świadomego i odpowiedzialnego zaangażowania obywatelskiego w społeczeństwie demokratycznym. Przedmiot będzie budował i wzmacniał postawy patriotyczne młodych ludzi oparte na poczuciu tożsamości i dumie z przynależności do wspólnoty, troski o małą i dużą Ojczyznę, poczuciu odpowiedzialności za jej kształt. Równolegle przedmiot ma kształtować otwartość i szacunek względem innych, empatię i solidarność z innymi oraz zaangażowanie na rzecz dobra wspólnego.
Nowy przedmiot edukacja zdrowotna
Nieobowiązkowy przedmiot edukacja zdrowotna, który zastąpi przedmiot wychowanie do życia w rodzinie, będzie realizowany począwszy od roku szkolnego 2025/2026:
- w szkołach podstawowych w klasach IV–VIIII,
- w szkołach ponadpodstawowych: w liceum ogólnokształcącym, technikum oraz branżowej szkole I stopnia.
Głównym celem przedmiotu edukacja zdrowotna jest kształtowanie kompetencji uczniów związanych z całożyciową dbałością o zdrowie oraz budowanie potencjału zdrowotnego własnego i otoczenia.
Wymagania szczegółowe dotyczące wiedzy i umiejętności ujęte zostały w 11 działach tematycznych:
- Wartości i postawy
- Zdrowie fizyczne
- Aktywność fizyczna
- Odżywianie
- Zdrowie psychiczne
- Zdrowie społeczne
- Dojrzewanie (tylko w szkołach podstawowych)
- Zdrowie seksualne
- Zdrowie środowiskowe
- Internet i profilaktyka uzależnień
- System ochrony zdrowia (tylko w szkołach ponadpodstawowych).
Zasady organizacji tych zajęć w poszczególnych klasach będą analogiczne do przedmiotu wychowanie do życia w rodzinie. Przedmiot edukacja zdrowotna również będzie nieobowiązkowy tj. rodzice lub pełnoletni uczniowie będą mogli zgłosić dyrektorowi szkoły w formie pisemnej rezygnację z udziału w tych zajęciach.
Zajęcia będą odbywać się w wymiarze 1 godziny tygodniowo przez cały rok szkolny.
Konsultacje publiczne projektów rozporządzeń
Konsultacje i opiniowanie projektów rozporządzeń trwały od 31 października do 21 listopada 2024 r. W wyniku przesłanych uwag dokonano zmian i uzupełnień mających na celu lepsze dostosowanie treści programowych podstawy do potrzeb uczniów oraz aktualnych wyzwań zdrowotnych i społecznych.
Kwalifikacje nauczycieli do nauczania przedmiotów
Konsekwencją wprowadzenia edukacji zdrowotnej i obywatelskiej do szkół jest określenie kwalifikacji do nauczania tych przedmiotów.
Jeszcze w marcu zostanie skierowany do konsultacji społecznych i uzgodnień międzyresortowych projekt nowelizacji rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki z dnia 14 września 2023 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli.
W projekcie wskazano, że nauczycielem przedmiotu edukacja zdrowotna może być osoba, która spełnia wymagania kwalifikacyjne, takie jak inni nauczyciele przedmiotów lub zajęć, tj. osoba, która ukończyła studia magisterskie w zakresie edukacji zdrowotnej i posiada przygotowanie pedagogiczne albo osoba, która ukończyła inne studia magisterskie, posiada przygotowanie pedagogiczne i ukończyła studia podyplomowe w zakresie edukacji zdrowotnej.
Zgodnie z projektowanym rozporządzeniem kwalifikacje do nauczania edukacji zdrowotnej będą posiadali także:
- nauczyciele biologii, przyrody, wychowania fizycznego, wychowania do życia w rodzinie oraz nauczyciele psycholodzy,
- osoby, które ukończyły studia przygotowujące do wykonywania zawodu lekarza, lekarza dentysty, farmaceuty, pielęgniarki, położnej, diagnosty laboratoryjnego, fizjoterapeuty, ratownika medycznego, albo studia w zakresie zdrowia publicznego i posiadają przygotowanie pedagogiczne.
Przyjęto również, że zajęcia z przedmiotu edukacja zdrowotna będą mogły być prowadzone przez zespół dwóch lub więcej ww. nauczycieli.
Darmowe studia podyplomowe dla nauczycieli przygotowujące do nauczania edukacji zdrowotnej
Ministerstwo Edukacji Narodowej zleci 11 uczelniom realizację kwalifikacyjnych studiów podyplomowych dla nauczycieli przygotowujących do nauczania edukacji zdrowotnej. Dobiegają końca ustalenia z uczelniami w sprawie warunków realizacji studiów. Studia będą finansowane z budżetu MEN i będą bezpłatne dla nauczycieli. Będą trwały 3 semestry, a zajęcia rozpoczną się w marcu/kwietniu br.
Studia podyplomowe będą prowadzone przez:
- Uniwersytet Medyczny w Białymstoku,
- Gdański Uniwersytet Medyczny,
- Uniwersytet Śląski w Katowicach,
- Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie,
- Uniwersytet Medyczny w Poznaniu,
- Uniwersytet Rzeszowski,
- Uniwersytet Medyczny w Szczecinie,
- Akademię Pedagogiki Specjalnej w Warszawie,
- Uniwersytet Warszawski,
- Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu,
- Uniwersytet w Zielonej Górze.
Szkolenia i materiały edukacyjne dla nauczycieli do nowych przedmiotów
Szkolenia dla nauczycieli, którzy będą uczyć przedmiotów: edukacja obywatelska i edukacja zdrowotna zorganizuje i przeprowadzi Ośrodek Rozwoju Edukacji w Warszawie we współpracy z publicznymi placówkami doskonalenia nauczycieli.
Informacje na temat zakresu, formy i kalendarza szkoleń będą dostępne od 17 marca 2025 r.
Ośrodek Rozwoju Edukacji przygotuje również cyfrowe materiały edukacyjne (w tym scenariusze lekcji) do nauczania i uczenia się edukacji zdrowotnej, które będą opublikowane na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej przed nowym rokiem szkolnym.
Zobacz także:
- Wyjazdy z dziećmi podczas roku szkolnego. Czy to na pewno dobry pomysł?
- "Nie chodzi zawsze o dociekanie prawdy". Jak powinny wyglądać szkole wywiadówki?
- Prywatna, publiczna, leśna. Jaką podstawówkę wybrać? "Presja jest ogromna"
Autor: Dominika Czerniszewska
Reporter: kom/wm/ ktl
Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: StockPlanets/Getty Images