- Przyznano Literacką Nagrodę Nike 2025.
- Wyróżniono książkę Elizy Kąckiej, "Wczoraj byłaś zła na zielono".
- O czym opowiada nagrodzona publikacja?
- Co wiadomo o autorce?
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Nagroda literacka Nike 2025 - Kto ją zdobył? Jaką książkę nagrodzono?
W niedzielę wieczorem, 5 października, odbyła się gala wręczenia Literackiej Nagrody "Nike" 2025. Zdobyła ją książka "Wczoraj byłaś zła na zielono" Elizy Kąckiej.
- Nagrodziliśmy książkę przygodową, książkę, która nie odwraca się od czytelnika, przeciwnie - porywa go i zostawia z przesłaniem trafiającym do serc, krzepiącym serca. Opowieść inicjacyjna o przejściu przez jedno z najtrudniejszych doświadczeń, a zarazem literacki raport z projektu Człowiek. Książka na pograniczu science fiction, bo traktująca o bliskich spotkaniach nie tyle z Obcym, ile z Innym - mówiła przewodnicząca jury, Justyna Jaworska.
Pozostałymi finalistami tegorocznej nagrody byli: Beata Guczalska za książkę "Konrad Swinarski. Biografia ukryta" (Wydawnictwo Literackie), Ignacy Karpowicz za "Ludzi z nieba" (Wydawnictwo Literackie), Kora Tea Kowalska za "Patrz pod nogi. O zbieraniu rzeczy" (wyd. Karakter), Dorota Masłowska za "Magiczną ranę" (wyd. Karakter), Tomasz Różycki za "Hulanki & Swawole" (wyd. a5) i Paweł Sołtys za "Sierpień" (wyd. Czarne).
Nagroda Literacka "Nike" za najlepszą książkę przyznawana jest od 1997 roku. Jej celem jest promocja polskiej literatury współczesnej, ze szczególnym uwzględnieniem powieści. W jury w tym roku zasiadali: Anna Arno, Witold Bereś, Bogdan Białek, Andrzej Brzeziecki, Justyna Jaworska (przewodnicząca), Zbigniew Mentzel, Radosław Romaniuk, Katarzyna Sawicka-Mierzyńska i Krzysztof Siwczyk.
Nike 2025 - o czym jest książka "Wczoraj byłaś zła na zielono"?
"Wczoraj byłaś zła na zielono" to literacka opowieść oparta na osobistych doświadczeniach autorki z czasu ciąży oraz wychowywania córki, dziś już dorosłej kobiety w spektrum autyzmu. Co znamienne, słowo "autyzm" nie pojawia się w książce ani razu. Już na początku narratorka zapowiada, że celowo unika języka medycznego. - Nie będę cytować rozpoznań, bo ta książka sprzeciwia się władzy. Również władzy diagnoz. Diagnoza to zasieki ochronne i klincz, poduszka i kaganiec.
Tytułowa Ruda, kilkuletnia bohaterka, od wczesnego dzieciństwa przejawia silny indywidualizm. To coś, co z początku napawa matkę dumą, ale z czasem budzi niepokój. Dziewczynka funkcjonuje we własnym świecie, do którego trudno dotrzeć i który niełatwo pojąć. Zaczyna mówić późno, a jej pierwszym słowem nie jest "mama", lecz przysłówek "tam". Z perspektywy lat matka odczytuje to jako zapowiedź dystansu między Rudą a otaczającą ją rzeczywistością, dystansu, który pogłębia się wraz z jej dorastaniem.
Eliza Kącka - kim jest? Co o niej wiadomo?
Tegoroczna laureatka "Nike", Eliza Kącka, to doktorka nauk humanistycznych, krytyczka literacka i autorka licznych publikacji. Napisała m.in. "Stanisław Brzozowski wobec Cypriana Norwida" oraz "Lektura jako spotkanie. Brzozowski – tekst – metoda". Redagowała również wybory poezji, w tym tomy Cypriana Kamila Norwida i Marii Konopnickiej. Jej debiut prozatorski, "Halo? Pani Elizo? Archiwalia", ukazał się w 2015 roku. Kolejne książki jej autorstwa to: "Elizje" (2017), "Po drugiej stronie siebie" (2019), "Strefa zgniotu" (2022) oraz wydane w 2023 roku "Idiomy" - zbiór esejów poświęconych twórcom i twórczyniom szczególnie jej bliskim.
Wraz z nagrodą Nike autorka otrzymała statuetkę zaprojektowaną przez Gustawa Zemłę oraz czek o wartości 100 tysięcy złotych.
- Dziękuję, Ruda! Bohaterko literacka! Dziękuję, Absolemie! Dziękuję, Kocie z Mokrą Sierścią! Dziękuję, Ośmiorniczko i cała menażerio! Dziękuję, świecie, który był w stanie mnie także tolerować - powiedziała laureatka do obecnej na uroczystości bohaterki książki - córki, która wśród braw pokazała się publiczności.
Zobacz także:
- Zagraniczni czytelnicy wybrali polską książkę wszech czasów. Przeczytałeś ją?
- Amerykanie docenili polską książkę. Jest na prestiżowej liście New York Timesa
- Nie żyje Urszula Kozioł. "Będzie nam jej bardzo brakowało"
Autor: Regina Łukasiewicz
Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: EyeEm Mobile GmbH/GettyImages