Żaba trawna to niewielki płaz bezogonowy, który licznie występuje w Polsce. Można spotkać ją zwłaszcza w miejscach, gdzie panuje duża wilgotność, choć nie dziwi też jej obecność na ulicach większych miast.
Występowanie i zachowania żaby trawnej
Żaba trawna, Rana temporaria, jest najczęściej spotykanym płazem na terenie Polski. Występuje na północy i środkowym obszarze Europy i Azji, można ją też spotkać za kołem podbiegunowym. W Pirenejach i Alpach zajmuje obszary do wysokości 3000 m n.p.m., a w rodzimych Tatrach do wysokości 1700 m n.p.m., wykazuje odporność na wysokogórskie mrozy.
>>> Zobacz także:
Jak narysować żabę? Przewodnik dla dzieci
Zoo Wrocław, Afrykarium - podwodny świat tropików!
Żaba trawna prowadzi lądowy tryb życia, jest aktywna wieczorem i w nocy. Można ją wtedy spotkać zarówno na nizinach, jak i na terenach górskich. Najlepiej czuje się na obszarach wilgotnych, w lasach mieszanych i iglastych, na łąkach, polach uprawnych, w cienistych parkach, sadach, ogrodach. W dzień żabę trawną można spotkać w czasie deszczu. W trakcie snu zimowego i rozrodu zamieszkuje zbiorniki wodne. W październiku zapada w sen zimowy i przebywa w mule rzek i strumieni, a w zbiornikach wód stojących, czyli jeziorach i stawach, odbywa gody i dochodzi do rozmnażania. Budzi się wczesną wiosną. Co je żaba trawna? Jej głównym pożywieniem są owady, takie jak chrząszcze, muchówki, ślimaki pozbawione muszli, pająki i dżdżownice.
Wygląd żaby trawnej
Charakterystyczne dla gatunku żaby trawnej jest bardzo zmienne ubarwienie. Grzbiet żaby często jest w odcieniach brązowego, może być też oliwkowo-zielony, szary, żółtawy. Na grzbiecie żaby trawnej niekiedy występują ciemne plamy układające się we wzór. Ciemne plamy występują również na skroniach, a na udach tego gatunku można zaobserwować poprzeczne pręgi w ciemnych odcieniach. Ubarwienie brzucha jest jaśniejsze niż reszta ciała – występują odcienie żółci, szarości i zieleni, często pojawiają się też plamy. Skóra płazów pozbawiona jest brodawek, jest gładka i wilgotna. Fałdy grzbietowe poprowadzone są po bokach ciała. Żaby trawne mają masywne ciało, długie i silne kończyny tylne o palcach połączonych słabo rozwiniętą błoną pławną. Dojrzałe samce osiągają długość 10 cm, a samice – 11 cm. Zaokrąglony i zwężony pysk jest typowy dla żaby trawnej. Ciekawostką gatunkową jest fakt, że w trakcie godów samce nieznacznie zmieniają swoją szatę – występują czarne modzele godowe na pierwszych palcach przednich kończyn, rezonatory po bokach głowy i zabarwione na niebiesko podgardle.
Rozmnażanie żaby trawnej
W Polsce pora godowa żab trawnych rozpoczyna się zaraz po wybudzeniu ze snu zimowego. Przypada to mniej więcej na przełom marca i kwietnia. Po opuszczeniu miejsca zimowania płazy wędrują do zbiorników wodnych, takich jak jeziora, stawy, rozlewiska, gdzie dochodzi do rozmnażania. Takie wędrówki mogą wynieść nawet kilka kilometrów. Żaby podejmują się wędrówki masowo i spontanicznie, często to właśnie w trakcie drogi łączą się w pary, jeśli wcześniej nie doszło do tego na miejscu zimowania.
Aby w miejscu rozrodu rozpoczęły się gody, woda musi być już ciepła. W najcieplejszym miejscu stawu ustawiają się samce. Wydają dźwięki godowe przypominające ciche mruczenie. Samce są bardzo aktywne, atakują samice i pływające w wodzie przedmioty. Składanie jaj odbywa się, kiedy temperatura wody osiągnie wartość 10–15 stopni. Skrzek ma formę kuli, która składa się z około 900–4000 jaj. Kijanki wykluwające się z jaj po 15–30 dniach są czarne, z dobrze wykształconą płetwą ogonową. Kijanki rozwijają się około 70–130 dni. Dojrzałe kijanki mają 3–5 cm długości, ciało o kształcie jaja. Żywią się glonami, zielenicami, wiciowcami, okrzemkami, nicieniami, skorupiakami oraz pierwotniakami. Kijanki na obszarze Polski najczęściej przeobrażają się w drugiej połowie czerwca w małe żabki długości 1–1,5 cm.
Zagrożenia i ochrona żaby trawnej
W Polsce żaba trawna jest objęta ścisłą ochroną gatunkową. Chroniony jest również skrzek i kijanki żaby trawnej. Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem, jednak dużym zagrożeniem dla żaby trawnej jest zanikanie jej naturalnych miejsc bytowania, często z powodu działalności człowieka. Niekorzystne dla gatunku jest wylesianie, stosowanie pestycydów i środków ochrony roślin. Zagrożeniem dla żaby trawnej są również pasożyty takie jak grzyby, nicienie, wirusy. Żaby te giną na drogach i bywają pokarmem większych zwierząt, m.in. lisów, kun, wydr, borsuków, zaskrońców i żmij, a także ptaków drapieżnych. Żaby trawne są cennym elementem ekosystemu. Ograniczają ilość nielubianych przez ludzi komarów i innych tego typu szkodników, które są ich pokarmem.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN