Od stycznia 2022 roku zmieniło się prawo odnośnie możliwości ponownego przeliczania emerytur. Emeryci, którzy dorabiają do swojego świadczenia, mogą składać wniosek tylko raz do roku, a nie jak było dawniej - raz na kwartał.
Ponowne przeliczenie emerytury może spowodować podniesienie pobieranego świadczenia u niektórych emerytów. Złożenie wniosku nie niesie za sobą ryzyka, ponieważ osoby, które uzyskają niższe przeliczenie będą dalej otrzymywały dotychczasową wypłatę - niezmniejszoną.
Od 1 kwietnia br. ZUS korzysta z nowej tablicy GUS obliczając wysokość nowo przyznawanych emerytur. Nowe tablice nie dotyczą osób, które już przeszły na emeryturę.
Kto może ponownie przeliczyć emeryturę?
Jak podaje Zakład Ubezpieczeń Społecznych, przeliczenie emerytury może występować jedynie w dwóch przypadkach:
- kiedy osoba wciąż pracuje mimo osiągnięcia wieku emerytalnego przy jednoczesnym odprowadzaniu składek,
- jeśli osoba wnioskująca odnajdzie brakujące dokumenty poświadczające o pracy sprzed 1999 roku, czyli rozliczająca się według starych zasad.
Kiedy można przeliczyć rentę lub emeryturę? Jak podaje ZUS:
- przy składaniu wniosku o przyznanie świadczenia nie dysponowałeś wszystkimi dokumentami za okresy ubezpieczenia, które moglibyśmy uwzględnić przy obliczaniu Twojego świadczenia;
- obecnie możesz udokumentować zarobki za lata sprzed roku przejścia na emeryturę lub rentę, lub zarobki, jakie uzyskiwałeś po przyznaniu świadczenia;
- po przyznaniu świadczenia pracowałeś lub opłacałeś składki na ubezpieczenie społeczne.
Co istotne, przeliczenie świadczenia może mieć miejsce jedynie na wniosek. Oznacza to, że ZUS sam nie będzie przeliczał emerytury lub renty, nawet jeśli osoba ją otrzymująca dalej pracuje i odprowadza składki. Osoby, które złożą wniosek i okaże się, że przysługujące świadczenie jest niższe, będą otrzymywały je w dotychczasowej wysokości - czyli niepomniejszone. Z kolei jeśli okaże się, że świadczenie powinno być wyższe - zostanie ono podwyższone.
Kto nie może ubiegać się o przeliczenie emerytury:
- emeryci niepracujący z tzw. systemu - urodzeni przed 1 stycznia 1949 roku,
- osoby niepracujące, które mają nową emeryturę - urodzeni po 31 grudnia 1948 roku.
Jak złożyć wniosek o ponowne przeliczenie emerytury?
Wniosek o ponowne naliczenie emerytury nazywa się ERPO i jest dostępny na stronie zus.pl. Należy w nim podać dane wnioskodawcy, adres zamieszkania, adres do korespondencji oraz dane dotyczące świadczenia, w sprawie którego składa się wniosek - w tym miejscu należy podać rodzaj, numer świadczenia oraz jednostkę Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wypłacającą świadczenie.
We wniosku należy zaznaczyć, o co się wnosi:
- ponowne obliczenie świadczenia z uwzględnieniem składek zapisanych na moim koncie po przyznaniu świadczenia,
- ponowne obliczenie świadczenia z zastosowaniem najkorzystniejszego średniego dalszego trwania życia,
- ponowne obliczenie świadczenia z uwzględnieniem przeliczonego kapitału początkowego,
- doliczenie okresów składkowych,
- ponowne obliczenie emerytury z FUS (dotyczy Cię to, jeśli jesteś kobietą i skończyłaś 65 lat, ale nie osiągnęłaś jeszcze wieku emerytalnego wyższego niż 65 lat, do którego przed 1 października 2017 r. przyznaliśmy Ci okresową emeryturę kapitałową),
- przyjęcie do ponownego obliczenia świadczenia zarobków z 10 kolejnych lat kalendarzowych – wybranych z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym złożyłem wniosek o świadczenie/ ponowne obliczenie świadczenia, od roku [...] do roku [...],
- przyjęcie do ponownego obliczenia świadczenia zarobków z dowolnych 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu mojego stażu pracy przypadających przed rokiem, w którym złożyłem ten wniosek, tj. lat: [...],
- przyjęcie do obliczenia świadczenia wynagrodzenia minimalnego za okresy, w których pozostawałem w stosunku pracy, ale nie udokumentowałem zarobków za te okresy doliczenie dodatkowego składnika wynagrodzenia należnego za okres, z którego zarobki przyjęto do obliczenia wysokości mojego świadczenia,
- obliczenie wysokości emerytury według nowych zasad (dotyczy Cię, jeśli urodziłeś się przed 1 stycznia 1949 r., masz ustalone prawo do emerytury według dotychczasowych zasad na wniosek złożony po 31 grudnia 2008 r. i po tym, jak ukończyłeś powszechny wiek emerytalny, kontynuowałeś ubezpieczenia emerytalne i rentowe),
- uwzględnienie w podstawie wymiaru świadczenia zagranicznych okresów ubezpieczenia/zamieszkania w państwach członkowskich UE/ EFTA lub w państwach, z którymi Polska zawarła umowy dwustronne o zabezpieczeniu społecznym,
- przyjęcie do obliczenia świadczenia przeciętnego wynagrodzenia za okresy, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 8 i 10 oraz ust. 2 pkt 6a, 6b i 8 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (okresy: [1] osadzenia w więzieniach lub innych miejscach odosobnienia po 1955 r. za działalność polityczną; [2] świadczenia pracy po 1956 r. na rzecz organizacji politycznych i związków zawodowych; [3] niewykonywania pracy lub pozbawienia możliwości wykonywania swojego zawodu przed 31 lipca 1990 r. na skutek represji politycznych; [4] internowania na podstawie art. 42 dekretu z 12 grudnia 1981 r. o stanie wojennym) ,
- bądź podanie innego sposobu ponownego obliczania świadczenia.
Ponowne przeliczenie emerytury - warunki
Wszyscy emeryci i renciści wykonujący pracę zarobkową i podlegający ubezpieczeniu emerytalno-rentownego mogą zgłaszać wnioski i ponowne ustalanie wysokości świadczenia, w których dolicza się okresy składkowe. W takiej sytuacji można zgłosić wniosek o przeliczenie podstawy od wymiaru zarobków z dowolnie wybranych 20 lat kalendarzowych, w których podlegało się ubezpieczeniu społecznemu, bądź z 10 kolejnych lat kalendarzowych z ostatnich 20 lat kalendarzowych, poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłosiło się wniosek o emeryturę albo o przeliczenie podstawy jej wymiaru.
Zobacz także:
- Emerytury stażowe. Komu ma przysługiwać świadczenie?
- Podwójna emerytura. Jak złożyć wniosek o świadczenie?
- "Szczęśliwi z wiekiem". Jak zadbać o swoją emeryturę?
Autor: Teofila Siewko/Diana Ryściuk
Źródło: gazeta.pl/zus.pl
Źródło zdjęcia głównego: Charday Penn/Getty Images
