Jaką funkcję pełnią aminokwasy w organizmie człowieka?

Co to są aminokwasy? To organiczne związki chemiczne, będące budulcem ludzkiego organizmu i wchodzące w skład białek. Wyróżniamy 20 podstawowych aminokwasów białkowych, m.in. leucynę, glicynę, alaninę, cysteinę oraz kwas asparaginowy. Dlaczego są one tak ważne?

Organizm człowieka samodzielnie produkuje niektóre aminokwasy, jednak pozostałe muszą być dostarczane razem z pożywieniem. Jakie jest najlepsze źródło aminokwasów? Najlepsze będzie mięso z niską zawartością tłuszczu, zwłaszcza pochodzące z ekologicznych hodowli. Szczególnie polecany jest indyk, kurczak, łosoś, pstrąg, królik i tuńczyk. Warto również spożywać jaja kurze i sery twarogowe.

Aminokwasy: podział i występowanie

Organizm człowieka nie funkcjonowałby poprawnie, gdyby nie aminokwasy. Warunkiem uniknięcia niedoborów jest zbilansowana dieta, dostosowana do wieku, płci, trybu życia i aktywności fizycznej. Z jakimi rodzajami aminokwasów możemy się spotkać?

Aminokwasy egzogenne

Dostarczane są do organizmu razem z pożywieniem. Jest ich 10: walina, tryptofan, treonina, lizyna, metionina, izoleucyna, leucyna, fenyloalanina, histydyna i arginina. Dwa z nich – histydyna i arginina – to tzw. aminokwasy względnie egzogenne, wytwarzane w odpowiedniej ilości tylko przez dorosły organizm. W przypadku dzieci konieczne jest dostarczanie ich wraz z pokarmem. Najlepiej wybierać produkty pełnowartościowe, nieprzetworzone i charakteryzujące się niską zawartością tłuszczu.

Aminokwasy endogenne

Są samodzielnie syntezowane przez organizm. Ich również jest 10: asparagina, alanina, glutamina, glicyna, cysteina, kwas asparaginowy, kwas glutaminowy, tyrozyna, seryna i prolina.

Aminokwasy znajdują się również w produktach pochodzenia roślinnego. Najlepszym źródłem są zboża, ziemniaki, nasiona roślin strączkowych i niektóre warzywa.

Budowa i właściwości aminokwasów

Te związki chemiczne są pochodnymi węglowodorów i w większości przypadków składają się z dwóch grup funkcyjnych – karboksylowej i aminowej. Aminokwasy budujące białka mają w sobie atomy węgla, azotu, wodoru i tlenu. Cystyna, cysteina i metionina to związki, w których budowie wyróżnia się dodatkowo atom siarki. Aminokwasy łączą się za pomocą wiązania peptydowego. Po połączeniu się dwóch z nich powstają dipeptydy, a przy połączeniu trzech – tripeptydy. Natomiast związki, które składają się z wielu cząsteczek, nazywane są polipeptydami.

Aminokwasy mają właściwości amfoteryczne, czyli reagują zarówno z kwasami, jak i zasadami. Ponadto mają wysoką temperaturę topnienia. Umiarkowanie dobrze rozpuszczają się w wodzie lub alkoholu. Nie wchodzą w reakcję z benzyną oraz eterem. Aminokwasy alifatyczne to izoleucyna, leucyna, walina, alanina i prolina. Ich podstawnikiem, czyli atomem lub grupą atomów, jest łańcuch węglowodorowy.

Jakie jest zastosowanie aminokwasów?

Znajdują się w składzie leków poprawiających pamięć. Stosowane są również przez sportowców i osoby trenujące na siłowni. Szczególnie ceniona przez sportowców jest glutamina, która bierze udział w budowie tkanki mięśniowej. Pomaga w redukcji tkanki tłuszczowej oraz przyspiesza metabolizm organizmu.

Jakie aminokwasy będą najlepsze po treningu?

Osoby spożywające suplementy diety często sięgają po mieszankę waliny, izoleucyny i leucyny. Preparaty zawierające te związki przyspieszają budowę masy mięśniowej, zwiększają regenerację oraz chronią przed rozkładem białek, czyli wykazują działanie antykataboliczne. Porcję białka szybko wchłanialnego, w którego składzie znajdują się aminokwasy, powinno się przyjąć jak najszybciej po treningu. Dzięki temu rozpoczną się procesy regeneracyjne w organizmie.

Jakie są podstawowe funkcje aminokwasów?

Pomagają utrzymać równowagę kwasowo-zasadową, która jest niezbędna do utrzymania homeostazy w organizmie.
Chronią przed wirusami i drobnoustrojami. Odpowiednia ilość aminokwasów w organizmie przyczynia się do zwiększenia odporności.
Biorą udział w procesach przemiany materii.
Są niezbędne w procesach naprawczych.

Organizm w zależności od płci, wieku i wagi produkuje około 300 gramów białka każdego dnia. Średnio 70 gramów dostarczane jest wraz z pożywieniem. Odpowiednio zbilansowana dieta jest podstawą prawidłowego funkcjonowania organizmu. Rola diety jest niezwykle istotna, szczególnie w przypadku osób aktywnych fizycznie. Czym różnią się aminokwasy od białka? Białka są zbudowane z aminokwasów i w procesie trawienia następuje ich rozkład, dzięki czemu mogą zostać wchłonięte przez błonę naskórka jelita cienkiego.