Wielkanocny weekend pod znakiem spadających gwiazd? W tym roku to możliwe! Na nocnym niebie pojawi się rój Lirydów - pierwszy wiosenny spektakl meteorów, który zachwyca swoją regularnością i historią sięgającą tysięcy lat. Kiedy dokładnie będzie można je obserwować? Czy będzie potrzebny specjalistyczny sprzęt?
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Roje Meteorów w kwietniu 2025
Wiosna na półkuli północnej niesie ze sobą obietnicę pierwszego spektakularnego pokazu meteorów w tym roku - roju Lirydów. I choć kwiecień dopiero zaczyna nas rozpieszczać cieplejszą pogodą, dni nie są jeszcze tak długie jak latem, dzięki czemu nie trzeba czekać do późnej nocy, by podziwiać rozgwieżdżone niebo. Na dodatek, końcówka miesiąca to prawdziwe święto dla miłośników astronomii - oprócz Lirydów można wtedy będzie obserwować także Eta Akwarydy, które będą miały szeroki szczyt trwający od 19 kwietnia do 28 maja, z centrum przypadającym na 5 maja 2025.
Na pierwszy plan wysuwają się jednak Lirydy, które swoją nazwę zawdzięczają położeniu w okolicach gwiazdozbioru Lutni (Lyra). Ich radiant, czyli punkt na niebie, z którego zdają się wybiegać meteory, znajduje się osiem stopni na południowy zachód od Wegi - jednej z najjaśniejszych gwiazd nieba - tuż przy granicy Lutni i Herkulesa. Co ciekawe, ten właśnie punkt leży zaledwie około pięciu stopni na północ od tzw. Wierzchołka Drogi Słońca. Jest to miejsca na niebie, w stronę którego zmierza nasz Układ Słoneczny, krążąc wokół centrum Drogi Mlecznej.
Lirydy - kiedy je obserwować w kwietniu?
W kwietniu 2025 roku jasny Księżyc nie będzie przeszkadzał w obserwacji Lirydów. W czasie maksimum roju będzie on w fazie ubywającego sierpa, oświetlony jedynie w 40%, i wzejdzie dopiero nad ranem. Według prognoz maksymalna zenitalna liczba godzinowa (ZHR) dla Lirydów w 2025 roku wyniesie około 18 meteorów na godzinę. To liczba, jaką można zobaczyć w idealnych warunkach, przy ciemnym i bezchmurnym niebie.
Tegoroczny kwiecień to czas kosmicznych widowisk. Na nocnym niebie roi się wręcz od meteorów! W tegoroczny weekend wielkanocny warto spojrzeć w górę, ponieważ właśnie wtedy pojawią się one nad naszą półkulą.
Szczyt aktywności Lirydów w 2025 roku przypada na krótki moment - około godziny 03:00 czasu uniwersalnego, w nocy z 20 na 21 kwietnia. Najlepsze warunki do obserwacji będą wtedy miały Europa, a kilka godzin później również Ameryka Północna. To doskonała okazja, by spędzić wiosenną noc pod rozgwieżdżonym niebem i złapać choć jeden spadający meteor na szczęście.
W jaki sposób obserwować i fotografować rój Lirydów?
Obserwacja meteorów to jedna z najprostszych i najbardziej dostępnych form astronomii. Nie potrzebujesz teleskopu ani specjalistycznego sprzętu - wystarczą sprawne oczy i odrobina cierpliwości. Warto mieć też pod ręką lornetkę, by dokładniej przyjrzeć się ewentualnym smugom dymu, które mogą pozostać po jasnych bolidach. Warto również nasłuchiwać, bowiem niektóre meteory wydają dźwięki, takie jak trzaski czy syczenie. Przez długi czas uważano je za złudzenie słuchowe, jednak dziś wiadomo, że to prawdziwe zjawisko znane jako dźwięki elektrofoniczne, powstające na skutek interakcji fal elektromagnetycznych z otoczeniem.
Fotografowanie meteorów również nie jest trudne - wystarczy aparat DSLR na statywie ustawiony na szerokokątne zdjęcia nocnego nieba. Warto wcześniej wykonać serię próbnych ujęć, by dobrać odpowiednie wartości ISO, przysłony i czas naświetlania w zależności od warunków. Coraz częściej również nowoczesne smartfony, wyposażone w tryby nocne, radzą sobie całkiem dobrze z rejestrowaniem spadających meteorów.
Zobacz także:
- Huk i eksplozja. Uderzenie meteorytu zarejestrował domowy monitoring
- Planetoidy, asteroidy i planetki. Czym są? Poznaj największe obiekty
- Marcin Cimała – łowca meteorytów. "Gram może kosztować dziesięć tysięcy złotych"
Autor: Regina Łukasiewicz
Źródło: sciencealert.com
Źródło zdjęcia głównego: Adventure_Photo/GettyImages