Gluten - czym jest i czy szkodzi?

Gluten w diecie
Fot. Getty Images/dturphoto
Wybór schematu żywienia z roku na rok, staje się coraz częściej wyznacznikiem dobrobytu organizmu. Dieta gluten-free, model Atkinsa, schemat 1000 kcal - to przykłady popularnych schematów, które według niektórych ludzi stanowią podstawę zdrowego żywienia.

Zobacz też: Jak rozpoznać alergie pokarmowe? >>>

Czy w rzeczywistości diety te mają coś wspólnego ze zdrowiem? Czy produkty bezglutenowe to wyznacznik jakościowo dobrej diety? Czy produkty bezglutenowe dla niemowląt to dobry pomysł?

Gluten - białko roślinne

Gluten to podstawowe białko roślinne, występujące głównie w pszenicy, życie, jęczmieniu. Niekiedy znaleźć je można również w innych wyrobach zbożowych, co uwarunkowane jest przetwórstwem zbóż, które w magazynach mają ze sobą kontakt. Gluten to nazwa ogólna dla mieszanki gliadyny i gluteniny - białek występujących w roślinie.

Zobacz też: Celiakia u dzieci i dorosłych. Przyczyny, objawy i leczenie celiakii >>>

Produkty bezglutenowe - kiedy stosować, wpływ na zdrowie

W ostatnim czasie produkty bezglutenowe stały się wyznacznikiem zdrowej diety. Niestety większość osób nie zdaje sobie sprawy, czym dokładnie jest gluten, przez co stosowanie diet wolnych od tego składnika, w przypadku osób zdrowych jest po prostu bezpodstawne. Istnieje wiele teorii na temat niebezpiecznego glutenu, jednak opinia żywieniowców jest jednoznaczna. Gluten szkodzi wyłącznie osobom obarczonym nietolerancją bądź celiakią. Są to choroby, które ograniczają metabolizm białka w jelitach. Gluten niszczy wtedy kosmki jelitowe wywołując szereg objawów.

Czy dieta wolna od glutenu jest niezbędna w celu poprawy dobrostanu organizmu?

Wniosek jest jeden: produkty bezglutenowe - tak, jednak zdecydowanie dla osób chorych. Stosowanie artykułów wolnych od białka bez jednoznacznej diagnozy lekarskiej jest bezpodstawne i nierozsądne.

Nietolerancja glutenu, celiakia - choroby związane z metabolizmem białka

Problemy z przyswajaniem białka mogą przyjąć różną postać. Nietolerancja/alergia jest mniej niebezpieczną dolegliwością, gdyż z czasem problem może rozwiązać się sam. Wtedy włącza się produkty bezglutenowe do diety na pewien okres (do ustąpienia objawów). Celiakia z kolei, to choroba, w której gluten w ogóle nie będzie trawiony, przez co stosowanie wyrobów bez tych białek jest uzasadnione.

Zobacz też: Przepis na obiad - makaron z sosem sojowym i warzywami >>>

Wyroby dedykowane osobom chorym - produkty bezglutenowe - przykłady

Produkty bezglutenowe - przykłady

  • kukurydza,
  • ziemniaki,
  • ryż,
  • gryka,
  • proso.

Warto pamiętać, że wyroby dostępne na rynku nie są w pełni wolne od glutenu, dlatego niektóre artykuły, które z reguły nie powinny zawierać białka, posiadają w składzie jego śladowe ilości, które również mogą być niebezpieczne.

Produkty bezglutenowe - spis artykułów, które mogą mieć gluten:

  • płatki śniadaniowe kukurydziane,
  • parówki,
  • majonez,
  • jogurty owocowe,
  • tanie kawy rozpuszczalne,
  • gotowe placki ziemniaczane.

Spis produktów zalecanych w celiakii - produkty bezglutenowe

Gluten to główny składnik pszenicy, żyta, jęczmienia i niektórych odmian owsa. Warto wiedzieć, że te wyroby często wykorzystywane są do wyrobu pieczywa, panierek do mięs, słodyczy, gotowych warzyw, zup i większości produktów wysoko-przetworzonych. Warto unikać tych wyrobów, w szczególności, że nie wiemy, jaka zawartość glutenu znajduje się w danym produkcie.

Ilość glutenu dopuszczalna w przypadku nadwrażliwości na składnik to ok. 20 mg. Pamiętajmy jednak, że w trudnych przypadkach nawet śladowe ilości białka mogą wywołać objawy, a w tym: bóle brzucha, nudności, przelewanie w jelitach, wzdęcia, biegunka, wymioty.

Produkty bezglutenowe - tabela niektórych wyrobów zalecanych w celiakii

Sens stosowania produktów bezglutenowych u niemowląt, dzieci, osób zdrowych

W ostatnim czasie, pomimo iż lekarz nie stwierdził zaburzeń w metabolizmie glutenu, coraz więcej osób włącza do diety produkty bezglutenowe . „Mania zdrowego jedzenia”, która w przypadku niektórych osób kompletnie mija się z celem, spowodowała, że niektórzy uznają te produkty jako prozdrowotne. Niektóre matki już od pierwszych lat dziecka wprowadzają produkty bezglutenowe do jadłospisu, co w rzeczywistości jest nieuzasadnione.

Produkty bezglutenowe dla dzieci i dla niemowląt to przede wszystkim świetny sposób na zwiększanie majątku producenta wyrobów. Nieuzasadnione podawanie takich artykułów nie tylko nie pomaga, ale może również zaszkodzić. Nie popadajmy w paranoję i starajmy się kierować opinią ekspertów w zakresie żywienia i lekarzy, którzy jednoznacznie stwierdzą, czy wyroby te muszą być nieodłącznym elementem naszej diety.

Moda na te produkty to główny motor napędowy błędnego przekonania, iż produkty bezglutenowe określić można mianem prozdrowotnych. Osoby obarczone nietolerancją, nadwrażliwością czy celiakią zdecydowanie powinny włączyć te wyroby w swój codzienny jadłospis, jednak co do całej reszty, zdecydowanie należy się mocno nad tym zastanowić.

Zobacz też: Kiedy żywność eko jest naprawdę eko?

Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN

podziel się:

Pozostałe wiadomości

Jak nosić pierścionki? Podpowiadamy! 
Materiał promocyjny

Jak nosić pierścionki? Podpowiadamy!