37 proc. Polaków ma kredyty i pożyczki - wynika z badania panelu Ariadna. To nie tylko kredyty hipoteczne, ale też gotówkowe. Jak ustrzec się przed "hodowcami długów"? O tym w Dzień Dobry TVN opowiedzieli prezes Fundacji "Kocham cię tato" Michał Jasiewicz, dziennikarka Renata Granat oraz prawniczka Katarzyna Kozioł.
Czat z ekspertem - prawniczka Katarzyna Kozioł
Mój przyjaciel wziął kilka pożyczek w parabankowych bankach tzw. chwilówki. Teraz ma windykatora i wysyłają mejle oraz nachodzą w domu.
- Katarzyna Kozioł: Wato byłoby zwrócić uwagę na podstawę żądań wierzyciela/windykatora, czy istnieje wyrok sądowy, czy też mamy do czynienia z próbą wyegzekwowania należności, jeszcze przed wstąpieniem na drogę postępowania sądowego. Jeżeli wyrok w sprawie nadal nie zapadł w odpowiedzi na wezwanie firmy windykacyjnej, powinniśmy zwrócić się o wskazanie podstaw żądania i w następstwie tego ustalić, czy roszczenie nie jest przedawnione i w tym wypadku uwzględniamy rodzaj zobowiązania i charakter podmiotu, który domaga się realizacji świadczenia. Warto jest również zwrócić uwagę na to, czy podmiot, który zwraca się do nas w sprawie realizacji świadczenia, jest do tego uprawniony - w tym, czy doszło do skutecznej cesji wierzytelności. W dalszej kolejności warto jest zwrócić uwagę na możliwość porozumienia się z wierzycielem i rozłożenia należności na raty bądź konsolidacji tego długu. Jeżeli zaś roszczenie zostało już potwierdzone wyrokiem sądowym, wówczas badamy termin przedawnienia, roszczenia głównego i ewentualnie odsetek, co umożliwia weryfikację, czy w danym wypadku wierzyciel uprawniony jest do przymusowej realizacji świadczenia. Pamiętamy o tym, iż terminy przedawnienia świadczenia głównego oraz odsetek są różne i nawet skierowanie sprawy do postępowania egzekucyjnego nie przesądza o skuteczności egzekwowania należności. Istnieje również możliwość zastosowania powództwa przeciw egzekucyjnego i ostatecznie pamiętajmy, że porozumienie z wierzycielem może zostać zawarte również w toku postępowania egzekucyjnego.
Gdzie się zgłosić, jeśli mam długi?
- Katarzyna Kozioł: Pytanie nie precyzuje, czy autor ma świadomość rodzaju i wymiaru zadłużenia. W razie wątpliwości co do źródła zadłużenia istnieje możliwość zwrócenia się do dostępnych rejestrów zadłużenia. Są to m.in. BIG InfoMonitor S.A., KRD, ERIF, BIK, Krajowe Biuro Informacji Gospodarczej S.A., Rejestr Należności Publicznoprawny, Krajowy Rejestr Zadłużonych, Krajowa Informacja Długów Telekomunikacyjnych. Każdy z wyżej wymienionych rejestrów gromadzi niezależnie informacje dotyczące zadłużeń i niestety konieczne jest zwrócenie się do nich odrębnie. Możliwe jest to na stronach wyżej wymienionych rejestrów po opłaceniu wniosku. Jeżeli autor pytania ma świadomość źródła zadłużenia, warto rozważyć, czy roszczenie nie jest przedawnione, czy nie jesteśmy w stanie postawić zarzutu potrącenia, czy roszczenie nie powstało na skutek wyzysku, oraz czy roszczenie jest wymagalne. Jeżeli nie dostrzegamy podstaw dla podważenia relewantności żądania, wówczas pozostaje nam możliwość podjęcia z wierzycielem rozmów o rozłożenie świadczenia na raty, bowiem wbrew powszechnemu przekonaniu w interesie wierzyciela nie leży namnażanie kosztów zaliczkowanej przez niego egzekucji komorniczej. Obok próby realizacji świadczenia, o ile istnieją ku temu przesłanki, warto pamiętać o instytucji upadłości konsumenckiej czy o wszczęciu postępowania restrukturyzacyjnego w przypadku podmiotów gospodarczych.
Dzień dobry, mam pytanko dotyczące parkingu przy tzw. marketach. Dostałam wezwanie do zapłaty (190 zł), gdy nie pobrałam bileciku. W tej chwili dostałam ponowne wezwanie podwyższone o 30 zł, gdyż musieli uzyskać moje dane z CEPiK-u. Z tego co się orientuję, bezprawnie są takie parkingi i jeśli by doszło do rozprawy sądowej i jeśli się nie przyznam, że to ja, takie postępowania są umarzane. Proszę mi powiedzieć, czy to prawda?
- Katarzyna Kozioł: Szanowni Państwo przede wszystkim podkreślić należy fakt, iż pobieranie opłat za prywatny parking przez właściciela terenu bądź firmy zarządzającej obiektem nie jest zabronione. Stanowi to formę modelu biznesowego. W żadnym wypadku takiego działania nie mylimy z postępowaniem mandatowym. W istocie podmiot prowadzący taką działalność jest uprawniony do zwrócenia się o dane kierowcy w rejestrze CEPIK. W kontekście zasadności ewentualnych żądań warto rozważyć i zgromadzić materiał dowodowy w kierunku braku należytego informowania w regulaminie o zasadach nakładanych na użytkownika opłat, czy przedsiębiorca w sposób należyty oznaczył teren, czy spełniliśmy bądź byliśmy w stanie zrealizować wymagania przewidziane w regulaminie. Ustalamy, czy sam regulamin jest dla nas czytelny i czy nie ma w nim nadto zapisów abuzywnych. Pomocne w podjęciu obrony może okazać się podniesienie braku realizacji przez przedsiębiorcę obowiązków wynikających z RODO, w tym utrwalania wizerunku, danych rejestrowych pojazdu. W razie stwierdzenia naruszeń dotyczących obowiązku klarowności regulaminu czy oznaczenia terenu proszę pamiętać o uprawnieniu do zgłoszenia sytuacji do Prezesa UOKiK, kolejno złożenia odwołania od jego decyzji do sądu okręgowego i rozpoznania sprawy w dwóch instancjach. W kontekście ustalenia odpowiedzialności ciężar dowodu co do tego, iż dana osoba obowiązana jest do zrealizowania świadczenia ciąży na przedsiębiorcy. Już nawet na kanwie postępowań dotyczących stref płatnego parkowania pojawiło się w orzeczeniu zdanie odrębne dopuszczające możliwość wykazywania, iż obowiązane do realizacji świadczenia miałby być nie właściciel pojazdu, a kierowca. Ostatecznie również proszę pamiętać o prawie o podniesienia zarzutu przedawnienia, a z daleko idącej ostrożności procesowej podniesienia, zasadności rozważenia przez sąd art. 5 kc.
Witam serdecznie, od 10 lat mieszkam w Anglii, a wiem, że mam długi w Polsce na ok. 5000 zł, w jaki sposób mogę znaleźć, w jakich firmach mam długi i je spłacić.
- Katarzyna Kozioł: O istnieniu i wymiarze zadłużenia można się dowiedzieć m.in. w BIG InfoMonitor S.A., KRD, ERIF, BIK, Krajowe Biuro Informacji Gospodarczej S.A., Rejestr Należności Publicznoprawny, Krajowy Rejestr Zadłużonych, Krajowa Informacja Długów Telekomunikacyjnych.
Dzień dobry, jak sprawdzić, czy mam jakieś zadłużenie?
- Katarzyna Kozioł: Dzień dobry, odsyłam Państwa do odpowiedzi powyżej.
Mam kilka zobowiązań finansowych. Wydaje mi się, że sprawy się przedawniły. Telefony się urywają. Co mam zrobić?
- Katarzyna Kozioł: Pytanie nie zawiera informacji dotyczącej rodzaju zadłużenia. Przepisy prawa przewidują różne terminy przedawnień dla poszczególnych stosunków prawnych. Termin przedawnienia warto jest również zbadać w kontekście zmian ustawowych wprowadzonych ustawą z 13 kwietnia 2018 roku i przepisów intertemporalnych. Co do zasady jednak, w razie braku przepisów szczególnych, obecnie termin przedawnienia roszczeń pieniężnych wynosi 6 lat, chyba że należność związana jest z prowadzeniem działalności gospodarczej wierzyciela, wówczas termin ten wynosi 3 lata. Zaś ich bieg kończy się ostatniego dnia roku kalendarzowego (chyba że termin wynosi mniej niż 2 lata).
- Proponuję zwrócenie się do m.in. BIG InfoMonitor S.A., KRD, ERIF, BIK, Krajowe Biuro Informacji Gospodarczej S.A., Rejestr Należności Publicznoprawny, Krajowy Rejestr Zadłużonych, Krajowa Informacja Długów Telekomunikacyjnych z wnioskiem o udzielenie informacji o istnieniu zadłużenia. Autor pytania nie ujawnił, czy otrzymywał już wezwanie do zapłaty (niektóre roszczenia wymagają bowiem dla swojej wymagalności oznaczenia dłużnikowi terminu). Nie wiemy również, czy autor pytania otrzymywał zawiadomienia o woli ujawnienia danych, w którymkolwiek rejestrów. Pamiętamy również o fakcie, iż wierzyciel nie może odmówić przyjęcia świadczenia i nie musimy oczekiwać na ruch ze strony kontrahenta.
Dzień dobry, dostałam mandat pod sklepem spożywczy na "L" w sobotę wieczorem. Płatność gotówką. Nie zabrałam, że sobą rachunku. Czy mogę się w jakiś sposób odwołać od tego mandatu? Jedyną moja obrona to są ewentualnie kamery w sklepie. Co mam zrobić, żeby uniknąć problemów? Pozdrawiam serdecznie.
- Katarzyna Kozioł: Autor pytania nie wskazał, czy w przedstawionej sytuacji mamy do czynienia ze strefą płatnego parkowania, czy też prywatnym parkingiem, na którym ustalone zostały jego właściciela zasady korzystania z danej przestrzeni. W tym wypadku badamy, czy miała Pani przed zawarciem kontraktu (skorzystania z parkingu) możliwość zapoznania się z klarownie sformułowanym regulaminem, czy przestrzeń została należycie oznaczona, czy świadczenia oczekiwane przez właściciela parkingu nie zostały ujawnione w sposób abuzywny. W kontekście uniknięcia ewentualnej odpowiedzialności nawet przy założeniu, że mamy do czynienia ze zrealizowanym przez danego przedsiębiorcę wszystkich ciążących na nim obowiązków, w tym wynikających z przepisów RODO. Możemy wykazywać próbę spełnienia przez siebie wymogów przewidzianych w regulaminie. Na wypadek zaś skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego zwracamy uwagę na termin przedawnienia, którego podniesienie spowoduje brak możliwości przymusowej realizacji świadczenia. Warto zauważyć, iż przedsiębiorcy realizujący tego rodzaju działalność relatywnie rzadko decydują się na pełnowymiarowe postępowanie sądowe związane ze znacznymi kosztami.
Witam, mam dług koło 5 tys. zł. Czy mogę zatrzymać spłatę, dopóki nie stanę na nogi? Bo nowa praca, dopiero co zacząłem, a już jeden dług spłacam.
- Katarzyna Kozioł: Przyjmuję, iż autor pytania znajduje się już na etapie postępowania egzekucyjnego. Warto w takich sytuacjach nawiązać kontakt z wierzycielem i zgłosić wolę realizacji świadczenia. Wierzyciel może wpłynąć na działania komornika. Istnieje bowiem możliwość zawarcia z wierzycielem porozumienia. Wierzyciel może być bowiem zainteresowany uzyskaniem realnej szansy na spłatę długu, rezygnując z ponoszenia kosztów komorniczych związanych m.in. z zaliczkami na koszty czynności. Proszę również pamiętać, że postępowanie egzekucyjne uwzględnia sytuację dłużnika wyłączając niektóre świadczenia spod egzekucji i ograniczając zakres egzekwowanych należności do poziomu, który nie wpływa na możliwość realizacji podstawowych potrzeb bytowych, tak dłużnika, jak i osób pozostających na jego utrzymaniu (ograniczenie kwoty zajmowanego wynagrodzenia). Konkludując, dłużnik nie jest w stanie jednostronnie wpłynąć na naliczanie odsetek czy realizację przez komornika ustawowych obowiązków.
Dzień dobry, jaka powinna być pierwsza reakcja na otrzymanie do zapłaty i potwierdzić jego autentyczność?
- Katarzyna Kozioł: Przyjmuję, iż autor pytania ma na myśli wezwanie do zapłaty. W takim układzie warto skontaktować się z wierzycielem i wezwać go do udzielenia informacji na temat źródła zobowiązania, prosząc o przedłużenie dokumentów potwierdzających istnienie wierzytelności. W takim wypadku nawet w razie skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego można podnosić uzasadniony brak wiedzy o istnieniu zobowiązania, wnosząc o odstąpienie od obciążania kosztami procesu. Wezwanie do zapłaty wysłane przez osobę uprawnioną stanowi również w przypadku świadczeń, których termin nie był ustalony przesłankę do postawienia wierzytelności w stan wymagalności, który zaś wiąże się z naliczaniem odsetek ustawowych za opóźnienie. W razie zatem otrzymania wezwania do zapłaty badamy, czy podmiot, który się do nas w tej sprawie zwraca, jest do tego uprawniony, w tym czy doszło do skutecznej cesji wierzytelności (o ile sytuacja ta dotyczy pytającego).
Dzień dobry. Mam zaległy dług alimentacyjny. Chociaż płacę co miesiąc to narastają mi odsetki. Mam już 100 000 długu i on rośnie. Jak mogę wyjść z tej karuzeli?
- Katarzyna Kozioł: Autor pytania nie ujawnił, czy zadłużenie dotyczy roszczeń należnych od funduszu alimentacyjnego, czy też egzekucja prowadzona jest na wniosek uprawnionego do alimentacji. W przypadku roszczeń uprawnionego istnieje możliwość porozumienia się z nim i na skutego tego umorzenie postępowania egzekucyjnego. W razie dochodzenia należności alimentacyjnych przez fundusz taka możliwość już nie istnieje. Dłużnik może jednak zwrócić się np. o umorzenie części zadłużenia należnego funduszowi. Oczywiście zwracam uwagę również na uprawnienia obowiązanego do alimentacji, do podnoszenia ewentualnych zastrzeżeń do czynności komornika np. w formie skargi. Co bardzo istotne i często pomijane zwracam uwagę na fakt, iż obowiązek alimentacyjny ustalony przez sąd wymusza na obowiązanym do alimentacji złożenia do sądu wniosku o ustalenie ustania obowiązku alimentacyjnego w przypadku gdy uprawniony jest w stanie zrealizować własne potrzeby bytowe. Sam fakt usamodzielnienia się finansowego uprawnionego do alimentacji, zakończenie edukacji czy osiągnięcie niepełnoletności nie wstrzyma prowadzonej egzekucji, by powołać się na brak podstaw do dalszej alimentacji, obowiązany musi uzyskać orzeczenie sądu potwierdzający fakt ustania jego obowiązku. Wówczas w oparciu o takie orzeczenie może oponować dalszemu prowadzeniu przez niego postępowania egzekucyjnego. Oczywiście w wyjątkowych wypadkach sąd może ustalić ustanie obowiązku alimentacyjnego z mocą wsteczną tj. przed datą wytoczenia powództwa.
Nie oglądałeś Dzień Dobry TVN na antenie? Wszystkie odcinki oraz Dzień Dobry TVN Extra znajdziesz też na Player.pl.
Zobacz także:
- Czy wynagrodzenie powinno być jawne? Ekspertka HR: "To nie jest chwalenie się"
- Influencerzy ujawniają swoje zarobki. Kwoty mogą szokować
- Najbogatsi pisarze w Polsce. Jeden z nich zarobił ponad 2 miliony złotych
Autor: Aleksandra Matczuk
Źródło zdjęcia głównego: Adam Burakowski/East News
Jak przekazać 1,5% na Fundację TVN? Kliknij w obraz
podziel się: