Dalsza część tekstu znajduje się poniżej.
Badania naukowców z Desert Research Institute w USA pokazują, że powszechne stosowanie ołowiu w czasach panowania Cesarstwa Rzymskiego przyczyniło się do obniżenia ilorazu inteligencji mieszkańców Starego Kontynentu.
Do czego starożytni wykorzystywali ołów?
Specjaliści sprawdzili zawartość rdzeni lodowych - próbek starego lodu wydobywanych z warstw utworzonych przed setkami tysięcy lat. Uwięzione w nich aerozole, pyły i gazy pozwalają na określenie dawnej temperatury, skali opadów czy składu powietrza. W tym wypadku wykorzystano arktyczne rdzenie, w których uwięzione zostały dane od V wieku p.n.e. do końca VI wieku n.e.
Zdaniem badaczy ok. 15 r. p.n.e. do atmosfery ziemskiej mogło trafić ponad 500 tys. ton ołowiu. Mimo że zdawano sobie sprawę ze szkodliwości tego pierwiastka, to wciąż był wykorzystywany do wyrobu rur wodociągowych, naczyń, leków, farb, kosmetyków i zabawek. Używano go do konserwowania soku z winogron, powszechnie używanego do słodzenia.
O ile spożycie skażonej żywności i wina stanowiło większe zagrożenie dla klas wyższych, to cała populacja wdychała unoszący się w powietrzu ołów pochodzący z kopalń i hut. Ołów był bowiem produktem ubocznym rafinerii srebra i złota.
Jak ołów obniżył inteligencję Europejczyków?
Ołów to neurotoksyna, która gromadzi się w organizmie i uszkadza układ nerwowy. Szczególnie podatne na jej działanie są dzieci. W dużych stężeniach ołów może prowadzić do trwałego uszkodzenia mózgu, w mniejszych - upośledza i obniża zdolności poznawcze. Ołów może być wdychany lub połykany, jest w stanie przedostać się do mózgu przez barierę krew-mózg. Badania osób, u których w dzieciństwie stwierdzono podwyższony poziom ołowiu w organizmie, wykazały, że ich iloraz inteligencji pozostawał obniżony po upływie 30 lat.
Naukowcy użyli modeli atmosferycznych, aby ocenić, jak ołów rozprzestrzeniał się w Europie. Następnie sięgnęli po współczesne opracowania, aby oszacować, jak wysokie stężenie ołowiu wpłynęło na IQ rodzących się tam wówczas dzieci.
- Spadek IQ o 2-3 punkty może wydawać się niewielki, ale dotyczył całej populacji i utrzymywał się przez prawie 180 lat - powiedział dr Joseph McConnell. - Pozostawiam epidemiologom, historykom i archeologom ustalenie, czy poziomy zanieczyszczenia atmosfery ołowiem i wpływu na zdrowie, które zidentyfikowaliśmy (…) były wystarczające, aby zmienić historię - podsumował.
Zobacz także:
- W tym miesiącu rodzą się najinteligentniejsi ludzie. Naukowcy przedstawili badania
- Zaczął czytać, gdy miał 26 miesięcy, doskonale liczy w sześciu językach. Niezwykły 4-latek jest członkiem Mensy
- Dwulatka została członkiem Mensy. Jest mądrzejsza od 99% rówieśników
Autor: os/ akl/Katarzyna Oleksik
Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Tom Werner/Getty Images