- "Dom" - obyczajowy serial o PRL-u.
- Komediowe, kultowe seriale o epoce PRL-u.
- Młodzieżowe seriale w PRL.
- Współczesne produkcje osadzone w epoce PRL-u.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Seriale o PRL-u - "Dom", czyli obyczajowa opowieść o powojennej Polsce
Jednym z najpopularniejszych i najbardziej docenianych przez krytyków seriali o epoce PRL-u jest "Dom". Akcja tej niezwykłej opowieści rozpoczyna się tuż po II wojnie światowej, dzięki czemu widz może zapoznać się z realiami każdej dekady tego okresu. Mamy więc tutaj zarówno odbudowę Warszawy i poszukiwania bliskich po wojennej tułaczce, jak i kartki na jedzenie, propagandę i niepokoje w latach 70., a także strajk w Stoczni Gdańskiej oraz porozumienia sierpniowe.
Głównym bohaterem serialu "Dom" jest Andrzej Talar - chłopak z małej miejscowości, który po wyzwoleniu Warszawy w 1945 roku, przyjeżdża tam na studia techniczne. Na przestrzeni 25 odcinków śledzimy jego powojenne losy, a także całą mozaikę bohaterów, których spotyka na swej drodze. Są to przede wszystkim jego sąsiedzi ze słynnej kamienicy na Złotej 25, która od momentu premiery serialu stała się jednym z kultowych miejsc w polskiej kulturze. Możemy też oczywiście zapoznać się z losami współpracowników oraz członków rodziny Talara. Przedstawiane przez produkcję wydarzenia są mocno osadzone w historycznych realiach PRL-u - podziwiamy na przykład wraz z bohaterami moment wyboru Karola Wojtyły na papieża czy pierwsze kroki człowieka na księżycu. Towarzyszymy również młodszym mieszkańcom kamienicy na protestach studenckich po zdjęciu z afisza "Dziadów" w 1968 roku.
Jest to serial, który bawi, wzrusza, czasem przeraża, a także celnie komentuje rzeczywistość tamtego okresu. Można dzięki niemu dość dobrze poznać PRL, panujące wtedy zasady współżycia społecznego oraz kontekst niektórych wydarzeń.
- Mimo ograniczeń, m.in. cenzuralnych z lat 80., film jest bardzo prawdziwy i rzetelnie pokazuje ówczesną rzeczywistość. Chyba jak w żadnej polskiej produkcji nie ma tu przerysowań, a ciekawe wątki osobiste bohaterów tylko uwiarygodniają ową historyczną stronę filmu - czytamy na łamach portalu dzieje.pl.
Kultowe polskie seriale sprzed lat, czyli PRL "na komediowo"
Wśród seriali opowiadających o PRL-u nie można pominąć tych komediowych, które już dawno zyskały status kultowych i często są cytowane przez Polaków przy rozmaitych okazjach. Zarówno w momencie powstania i pierwszej emisji na antenie Telewizji Polskiej, jak i współcześnie, zachwycają widzów nie tylko humorem, ale też wyrazistymi opowieściami, które trafnie komentują realia epoki. Nadal mają wielu fanów, którzy chętnie zasiadają przed ekranem za każdym razem, gdy telewizja umieszcza je po raz kolejny w swej ramówce.
Jednym z takich seriali są bez wątpienia "Alternatywy 4". Produkcja przedstawia historię mieszkańców nowo oddanego bloku na warszawskim Ursynowie, nad którymi pieczę sprawuje despotyczny gospodarz domu - Stanisław Anioł. Zderzenie ludzkich charakterów, biurokratycznych absurdów i nieustannej kontroli tworzy satyrę na życie w systemie, która mimo upływu lat wciąż śmieszy i pozostaje aktualna.
Kolejnym wartym wspomnienia serialem opowiadającym o PR-u, są "Zmiennicy". Mamy tu pełną humoru historię o kierowcach kultowej korporacji taksówkarskiej WPT. Jedną z głównych bohaterek jest Kasia (w tej roli Ewa Błaszczyk), która, by otrzymać tam pracę, musi podszywać się pod mężczyznę. Pościgi, pomyłki, romanse i wartka akcja nadają serialowi lekkość, a jednocześnie odsłaniają chaos i paradoksy miejskiej codzienności lat 80.
Nie można też pominąć tu legendarnego "Czterdziestolatka". Serial skupia się na losach inżyniera Stefana Karwowskiego, który między ambitnymi projektami, rodzinnymi perypetiami i kryzysami wieku średniego próbuje odnaleźć sens i równowagę w realiach modernizującej się Polski. Produkcja ta dała nam między innymi jedną z najciekawszych postaci tamtego okresu, czyli graną przez Irenę Kwiatkowską "Kobietę pracującą". Jej powiedzenie, "Ja jestem kobieta pracująca - żadnej pracy się nie boję", zna chyba każdy.
Młodzieżowe seriale osadzone w PRL-u
W epoce PRL-u powstało również wiele seriali dla młodzieży. Wśród nich między innymi "Stawiam na Tolka Banana", "Do przerwy 0:1", "Siedem życzeń" czy "Rodzina Leśniewskich". Tworzyły one barwny, pełen przygód świat, w którym bohaterowie mierzyli się z codziennymi problemami, ale też przeżywali niezwykłe, często magiczne zdarzenia.
Przygody Tolka Banana i jego ekipy wyróżniał klimat tajemnicy i wątek poszukiwania autorytetu, "Do przerwy 0:1" opierało się na energii podwórkowych drużyn piłkarskich i mówiło o wartości przyjaźni, serial "Siedem życzeń" łączył w sobie realizm z fantazją, za sprawą mówiącego kota spełniającego życzenia, a "Rodzina Leśniewskich" pokazywała ciepłą, bliską widzom obyczajowość. Te produkcje zapisały się w pamięci pokoleń, dawały młodym widzom zarówno rozrywkę, jak i bohaterów, z którymi mogli dorastać.
Współcześni filmowcy o PRL-u - jakie produkcje warto obejrzeć?
Tematyką PRL-u zajmują się niejednokrotnie również współcześni twórcy filmowi. Jednym z najciekawszych seriali, które pokazują tamte realia jest "Pajęczyna". Przedstawia losy Kornelii Titko (w tej roli Joanna Kulig), badaczki obdarzonej fenomenalną pamięcią, która w 2010 roku otrzymuje list nawiązujący do zagadkowej śmierci swojej siostry z 1978 roku. Wiadomość skłania ją do rozpoczęcia własnego dochodzenia, prowadzącego w głąb realiów PRL-owskiego programu atomowego oraz działań kontrwywiadu. Wszystkie odcinki produkcji znaleźć można w serwisie Player.
Już niedługo będzie można obejrzeć też inny ciekawy serial, który opowiada o tamtej epoce. Jan Holoubek, twórca między innymi serialu "Odwróceni. Ojcowie i córki" oraz filmu "25 lat niewinności. Sprawa Tomka Komendy" , przygotowuje nowy projekt pod tytułem "Wśród nocnej ciszy". Będzie on inspirowany prawdziwymi wydarzeniami, które wstrząsnęły Polską lat 70. Za kanwę scenariusza posłużył reportaż Wiesława Łuki "Nie oświadczam się". To opowieść o zmowie milczenia, śmierci, która nie powinna była się wydarzyć, i o tych, którzy za wszelką cenę dążyli do prawdy i sprawiedliwości. Serial będzie można oglądać w HBO Max.
Ostatnia produkcja, o której chcemy tu wspomnieć, nie rozgrywa co prawda w Polsce, a w ZSRR, ale również doskonale obrazuje ówczesną rzeczywistość oraz mentalność. Mowa oczywiście o miniserialu "Czarnobyl", który dostępny jest w bibliotece HBO Max. Warto poświęcić mu czas, by rozszerzyć swoją wiedzę o tamtych wydarzeniach. Jest to niezwykle wciągająca opowieść o ludzkiej tragedii, niekompetencji polityków oraz propagandzie i kłamstwie, która z pewnością zachwyci każdego miłośnika historii, zwłaszcza tej z okresu PRL-u.
Zobacz także:
- "Czterdziestolatek" skończył 50 lat. "Trochę fajtłapa, uczciwy i naiwny marzyciel"
- "Wśród nocnej ciszy". Nowy serial HBO Max o wstrząsającej zbrodni PRL
- Muzyka w czasach cenzury. Sprawdź, jak wyglądały koncerty i festiwale w epoce PRL-u
Autor: Regina Łukasiewicz
Źródło: PAP, wikipedia.org, filmpolski.pl, dzieje.pl
Źródło zdjęcia głównego: GettyImages, MWMEDIA, Facebook