- Czym są robaki z rodzaju Schistosoma
- Choroba wywołana robakami - schistosomatoza
- Objawy schistomatozy
- Robaki znieczulające skórę i ich niezwykłe właściwości
- Niezwykły potencjał znieczulających skórę robaków
Dalsza część artykułu znajduje się pod materiałem wideo
Czym są robaki z rodzaju Schistosoma
Schistosoma, rodzaj robaków, znany także jako przywry krwi lub żylne, są przyczyną pasożytniczej choroby o nazwie schistosomatoza, zwanej również bilharcjozą. Ta choroba stanowi istotne zagrożenie dla zdrowia na całym globie, zwłaszcza w Afryce, Ameryce Południowej, Azji oraz na Bliskim Wschodzie.
Są to pasożyty, płazińce, o robakowatym kształcie, które przeważnie pasożytują na człowieku, osiedlając się w jego żyłach krwionośnych. Ich cykl rozwojowy obejmuje dwa etapy: żywiciela pośredniego, którym są słodkowodne ślimaki, i żywiciela ostatecznego, czyli człowieka. Infekcja płazińcami następuje poprzez kontakt z wodą zawierającą ich larwy, zwane cerkariami. Larwy te przenikają przez skórę do organizmu, gdzie przekształcają się w dorosłe płazińce i rozmnażają się w żyłach krwionośnych swojego gospodarza.
Choroba wywołana robakami - schistosomatoza
Schistosomatoza jest chorobą pasożytniczą wywołaną przez robaki z gatunku Schistosoma, które należą do grupy przywr. Infekcja następuje podczas kontaktu z zainfekowaną wodą, na przykład podczas pływania, prania lub połowu ryb, gdy larwy przenikają przez skórę. Co ciekawe, robak ten często potrafi uniknąć wykrycia przez układ odpornościowy, co jest niespotykane w przypadku innych bakterii czy pasożytów, które zazwyczaj wywołują ból, swędzenie lub wysypkę.
Schistosomatoza, zwana też bilharcjozą, jest powszechna w krajach o klimacie tropikalnym i subtropikalnym. Jest to - obok malarii - jedno z największych globalnych problemów zdrowotnych związanych z pasożytami. Może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak zapalenie płuc, zapalenie wątroby czy choroby nerek.
W najnowszym badaniu, naukowcy z Tulane School of Medicine (USA) próbowali zrozumieć, dlaczego pasożyt Schistosoma mansoni nie wywołuje bólu ani swędzenia po przeniknięciu przez skórę.
Objawy schistomatozy
Mogą pojawić się:
- gorączka,
- dreszcze,
- bóle mięśni,
- objawy przewlekłe - związane z uszkodzeniem narządów, w których zagnieżdżają się jaja pasożyta, np. wątroba, jelita, pęcherz moczowy.
Robaki znieczulające skórę i ich niezwykłe właściwości
Zgodnie z przeprowadzonymi badaniami, aktywność białka TRPV1+, które przekazuje mózgowi sygnały interpretowane jako ciepło, ból lub swędzenie, jest zredukowana pod wpływem S. mansoni. Białko to pełni rolę w regulacji odpowiedzi immunologicznych na takie sytuacje jak infekcje, alergie, nowotwory, choroby autoimmunologiczne i nawet wzrost włosów, które są odczuwane przez neurony czuciowe jako ból.
S. mansoni wytwarza cząsteczki hamujące TRPV1+, co powoduje zablokowanie przekazywania sygnałów do mózgu, umożliwiając robakowi niemal niewidoczne przenikanie do skóry. Ten mechanizm prawdopodobnie ewoluował w celu zwiększenia szans robaka na przetrwanie. Odkrycie cząsteczek, które tłumią działanie TRPV1+, może przyczynić się do stworzenia nowych leków przeciwbólowych.
Niezwykły potencjał znieczulających skórę robaków
- Jeśli zidentyfikujemy i wyizolujemy cząsteczki wykorzystywane przez robaki do blokowania aktywacji TRPV1+, może to stanowić alternatywę dla obecnych terapii opioidowych w celu łagodzenia bólu – powiedział prof. De'Broski R. Herbert, immunolog z Tulane School of Medicine, który kierował badaniem. - Cząsteczki blokujące TRPV1+ mogą również zostać opracowane w postaci leków zmniejszających nasilenie choroby u osób cierpiących na bolesne stany zapalne.
Badania naukowe dowodzą, że TRPV1+ jest nieodzowny do uruchomienia mechanizmu obronnego organizmu przeciwko S. mansoni. Aktywizacja TRPV1+ powoduje natychmiastową mobilizację komórek systemu odpornościowego, w tym limfocytów T gd, monocytów i neutrofili, które wywołują stan zapalny. Ta reakcja zapalna ma zasadnicze znaczenie dla odporności organizmu na przenikanie larw do skóry. Najnowsze odkrycia naukowe podkreślają wagę neuronów, które są odpowiedzialne za odczuwanie bólu i swędzenia, w efektywnej reakcji immunologicznej.
- Identyfikacja u S. mansoni cząsteczek, które blokują TRPV1+, może przyczynić się do opracowania metod leczenia profilaktycznego schistosomatozy. Wyobrażamy sobie środek miejscowy, który aktywuje TRPV1+, aby zapobiec zarażeniu poprzez zanieczyszczoną wodę u osób narażonych – powiedział dr Herbert.
W przeprowadzonym eksperymencie zainfekowano myszy S. mansoni i oceniono ich odczucie bólu oraz rolę TRPV1+ w zapobieganiu infekcji. Naukowcy planują teraz określić charakter cząsteczek wydzielanych przez pasożyty lub związanych z ich powierzchnią, które hamują działanie białka TRPV1+ oraz specjalnej grupy limfocytów T gd, odpowiedzialnych za reakcję immunologiczną. Autorzy badania dążą także do lepszego zrozumienia mechanizmu działania neuronów, które robaki pasożytnicze nauczyły się tłumić w procesie ewolucji.
Zobacz także:
- "Moda" na pasożyty w polskich szpitalach. "Można to nazwać fobią"
- 27 proc. przedszkolaków ma pasożyty! Jakie są objawy i jak się ich pozbyć?
- Pasożyty. Czy powinniśmy się profilaktycznie odrobaczać?
Autor: Teofila Siewko
Reporter: Paweł Wernicki
Źródło: PAP/Wikipedia
Źródło zdjęcia głównego: romrodinka/Getty Images