Jak wygląda podgrzybek?
Podgrzybek w większości przypadków jest grzybem jadalnym i bezpiecznym. Najbardziej znany i najłatwiej rozpoznawalny jest oczywiście podgrzybek brunatny. Osiąga on trzon do 14 cm, a szerokość do 4 cm. Jak wygląda podgrzybek? Przybiera dość różne kształty – zazwyczaj ma formę walcowatą z zaostrzoną podstawą. Kapelusz jest więc nieco „wywinięty”. Może przybierać również bardziej wybrzuszony kształt, z grubą bulwą. Ma charakterystyczny kasztanowo-brązowy kapelusz i dużo jaśniejszy trzon.
Rodzaje podgrzybków
Podgrzybek brunatny to nie jedyny grzyb jadalny z tej odmiany. Można też spotkać inne jego określenia: podgrzybek siniak lub czarny łepek. W Polsce występują również inne odmiany podgrzybka:
- podgrzybek złotawy
- podgrzybek obciętozarodnikowy (skórka żółtobrązowa do oliwkowobrązowawej, beżowobrązowawa)
- podgrzybek żeberkowany
- podgrzybek tęgoskórkowy (inaczej podgrzybek pasożytniczy)
- podgrzybek czerwonawy
- podgrzybek aksamitny
- podgrzybek miodowy
- podgrzybek brzoskwiniowy
- podgrzybek żółty
- podgrzybek zielony.
Podgrzybkom nadaje się nazwy nie tylko od koloru kapelusza lub jego właściwości (aksamitny, żeberkowany), ale również od miejsca występowania (podgrzybek piaskowy czy sosnowy). Wszystkie te rodzaje podgrzybków są jadalne i bezpieczne dla człowieka. Podgrzybek trujący, niestety, także istnieje. Jest to tzw. podgrzybek szatan. Mniej od niego niebezpieczny jest grzyb podobny do podgrzybka brunatnego, czyli goryczak żółciowy. Nie jest on trujący, natomiast popsuje smak każdej potrawy, do której zostanie dodany.
Kiedy i jak długo rośnie podgrzybek?
Podgrzybek to jeden z 40 gatunków jadalnych grzybów występujących w Polsce. Różne odmiany podgrzybka pojawiają się w lasach od czerwca do listopada. Natomiast pełnia tworzenia się owocnika przypada przede wszystkim na wrzesień i październik. Wśród grzybiarzy panują różne mity dotyczące tego, jak szybko rosną podgrzybki, borowiki czy maślaki. Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Wydaje się jednak – z wielu praktycznych obserwacji – że potrzebuje on minimum 48 godzin. Więc jeśli przeczesaliście dokładnie ulubiony przez was kawałek lasu, nie ma sensu wracać do niego wcześniej niż za dwa dni. Chyba że jednocześnie poszukujecie także innych grzybów, maślaki na przykład potrzebują dużo mniej czasu, by wyrosnąć. Wystarczy im około 8 godzin.
Podgrzybek – jak rozpoznać podgrzybek trujący?
Grzyby trujące podobne do podgrzybka zazwyczaj określa się mianem borowika szatańskiego. Doświadczeni grzybiarze nie powinni mieć jednak problemów z odróżnieniem jednego od drugiego. Podgrzybek szatan występuje na stokach lasów bukowych i dębowych. Jego wysyp nieco później się zaczyna i nieco wcześniej się kończy (lipiec–październik).Podgrzybek trujący jest często szerszy niż wyższy. Jego kapelusz u młodych grzybów jest szaro-biały (i tutaj często bywa mylony z borowikiem szlachetnym lub niektórymi odmianami podgrzybka), później delikatnie zielony. Jak rozpoznać trujący grzyb podobny do podgrzybka? Po miąższu. Ten u trujących grzybów:
- błękitnieje (sinieje) po przełamaniu (to najprostsza metoda sprawdzenia grzyba),
- słabo pachnie w przypadku młodych grzybów,
- u grzybów starszych pachnie padliną.
Podgrzybek zajączek – podgrzybek a prawdziwek
Podgrzybek zajączek to kolejna jadalna odmiana, tylko że... nie podgrzybka. Jeszcze do niedawna uznawano go za gatunek podgrzybka, jednak po nowej klasyfikacji został dopisany do rodziny borowikowatych. Dzięki wysokim walorom smakowym jest on często wykorzystywany w kuchni, nie nadaje się natomiast do suszenia ze względu na zbyt miękki kapelusz. Rośnie w lasach liściastych i iglastych, preferuje kwaśną glebę.
Właściwości zdrowotne podgrzybka. Jest polecany wegetarianom
Podgrzybki jadalne mają sporą wartość odżywczą, która jest skumulowana w kapeluszach. Zawierają m.in. witaminy: A, B1, B2, C, D, PP i E. Znajdziemy w nich także wiele soli mineralnych, co nie jest tak oczywiste, jeśli chodzi o grzyby jadalne. Podgrzybki składają się przede wszystkim z wody, natomiast 20% ich masy stanowi białko i trochę cukru. Są niskokaloryczne.
Podgrzybek jadalny jest dobrym źródłem aminokwasów egzogennych dla wegetarian. Jest też ważnym źródłem błonnika, choć w jego skład wchodzi również chityna i dlatego grzybów nie podaje się dzieciom poniżej 6. roku życia oraz osobom starszym.
Jak wykorzystać podgrzybek szlachetny w kuchni?
Podgrzybek czerwony, brunatny, miodowy – wszystkie odmiany podgrzybka jadalnego są cenionym produktem kuchennym. Wykorzystuje się je do zup i jako dodatki do sosów. To niezastąpiony dodatek do pierogów z kapustą czy polskiego bigosu. Z samych podgrzybków przygotowuje się także różnego rodzaju marynaty. Większość podgrzybków nadaje się również do suszenia.
Zobacz także:
- Rozpoczyna się sezon na grzyby. Co warto wiedzieć przed wyprawą do lasu?
- Poradnik grzybiarza. Które grzyby są najbardziej wartościowe dla naszego organizmu?
- Grzyby kiszone – jak je przygotować? Jakie rodzaje najlepiej wybrać?
Zobacz wideo: Cała moc grzybów. Jakie właściwości mają?
Autor: Adrian Adamczyk