Uprawa buraka cukrowego w Polsce jest prowadzona głównie dla celów przemysłu cukrowniczego, choć rośliny te spełniają również funkcję pożywienia dla zwierząt. Nasiona, jakie ma burak cukrowy, powinny trafić na żyzną glebę, bogatą w próchnicę, wodę i składniki pokarmowe.
Uprawa buraka cukrowego – warunki siewu
Uprawa buraka cukrowego jest bardzo wymagająca. Roślina potrzebuje doskonale przygotowanej gleby, dobrego zaopatrzenia w wodę, może źle znosić niskie temperatury. Trzeba zadbać również o systematyczne nawożenie oraz o odpowiednią ochronę przed chwastami.
Jeśli chodzi o rośliny trudne takie jak burak cukrowy, uprawa w dużym stopniu zależy od stanu gleby. Musi być ona bogata w mikro- i makroelementy, warstwę próchniczą oraz mieć odpowiednie pH. Ziemia powinna mieć pH wynoszące około 6.0 (najlepsze warunki do wzrostu) i lekką strukturę, dzięki której powietrze wraz z wodą dociera do głębokich warstw. Optymalnymi warunkami do siewu będą dodatnia temperatura (5˚C) gleby na głębokości kilku centymetrów. Jeśli ziemia jest jeszcze cieplejsza, czas od siewu do kiełkowania znacznie się skraca.
Uprawa buraka cukrowego w Polsce stosowana jest często jako przedplon dla zbóż, takich jak jęczmień i pszenica. Przed burakiem nie powinno się z kolei uprawiać rzepaku czy trawy. Warto stosować poplony, aby uniemożliwić rozwój chwastów.
Jak przygotować glebę do siewu? Powinna być delikatnie zruszona, aby nie powstały nierówności, które niekorzystnie wpłyną na jednakowy wzrost roślin. Nasiona buraka cukrowego muszą być rozmieszczone w glebie na tej samej głębokości (optymalnie 2 cm), aby można było uzyskać wyrównane wschody. Rzędy powinny być równo oddalone od siebie (50 cm).
W przypadku uzyskania optymalnych warunków gleby (temperatura, wilgotność), jakich potrzebuje burak cukrowy, termin siewu powinien być ustalony na podstawie wymaganych 180 dni wegetacji. Najlepiej, gdy jest on przeprowadzony na przełomie kwietnia, ponieważ kolejny miesiąc mógłby niekorzystnie wpłynąć na rozwój plonów. Jeśli tylko pogoda będzie sprzyjająca, siewu należy się podjąć wczesną wiosną.
Do czego wykorzystywany jest burak cukrowy?
Roślina ta jest przede wszystkim wykorzystywana do produkcji cukru na całym świecie. Również uprawa buraka cukrowego w Polsce wspiera zakłady cukrownictwa. Cukier pozyskuje się z korzeni rośliny. Z tej części buraka powstaje także melasa (używana w procesie produkcji np. drożdży i alkoholu). Uprawa buraka cukrowego umożliwia uzyskanie cennego nawozu oraz wartościowych pasz, które tworzy się z liści i korzeni rośliny.
Jak uprawiać buraka cukrowego?
Uprawa buraka cukrowego wymaga nie tylko odpowiedniego przygotowania gleby i sprzyjających warunków atmosferycznych. O plony należy dbać już od samego początku, właściwie dobierając rodzaj nawozu czy stosując regularną ochronę przed chwastami i chorobami. Dobrze jest rozpocząć nawożenie jeszcze przed siewem (na jesień lub 2 tygodnie przed siewem), aby podłoże było dla nasion źródłem najważniejszych pierwiastków.
Jeśli chodzi o nawożenie, burak cukrowy wymaga dużej zasobności w mikro- i makroelementy. Do prawidłowego wzrostu jest mu niezbędny potas, azot, sód, fosfor, magnez, bor i cynk.
Regularne uzupełnianie, szczególnie zasobów potasu, powinno się rozpocząć już od samego początku. Oznaki niedoboru to chloroza (żółte przebarwienia) i zasychanie brzegów liści.
W uprawie buraka cukrowego dużą rolę ogrywa także azot, który jest niezbędny do prawidłowego rozwoju korzeni. Oznaki niedoboru to więdnięcie liści i ich jasnozielony kolor.
Jeśli gleba jest uboga w fosfor, jego zasoby należy uzupełnić odpowiednim nawozem, by zagwarantować roślinie odpowiedni wzrost. Oznaki niedoboru to ciemnienie brzegów liści i bardzo powolny wzrost buraka.
Gleba powinna być bogata w magnez, od którego zależy ilość cukru znajdującego się w korzeniach. Oznaki niedoboru to żółknięcie liści.
Nawozy (np. nalistne) dla buraka cukrowego muszą zawierać bor, ponieważ niedobory tego pierwiastka wywołują nieodwracalne zmiany. Oznaki niedoboru to więdnięcie i pękanie liści oraz w późniejszym okresie czernienie liści, a nawet zgnilizna rośliny.
Jak chronić buraka cukrowego przed chwastami i chorobami?
Odpowiednie zabiegi przeciwdziałające rozwojowi chwastów powinno się rozpocząć już jesienią – po zbiorze przedplonu, a przed siewem rośliny. Stosowanie preparatów zwalczających chwasty, takich jak herbicydy jest możliwe również w fazie przedwschodowej (do 3 dni po siewie) oraz powschodowej (aplikowane nalistnie).
Nasiona buraka cukrowego od początku są też narażone na rozwój chorób, które zwalcza się odpowiednim rodzajem fungicydów i insektycydów. Trzeba pamiętać również o zwalczaniu szkodników, takich jak mszyce, pędraki czy mątwik burakowy. Można je unieszkodliwić za pomocą preparatów nalistnych i odkażających glebę.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN