Światowy Dzień Chorych na Osteoporozę - co to za choroba?
24 czerwca obchodzony jest Światowy Dzień Chorych na Osteoporozę. Została ona zaliczona przez Światową organizację Zdrowia (WHO) jako główna choroba cywilizacyjna. Celem tego święta jest edukacja w zakresie przyczyn, rozpoznawania oraz właściwego leczenia. W Polsce rocznie dochodzi do nawet 120 tysięcy złamań, których przyczyną jest właśnie ta choroba.
U podstaw osteoporozy leży obniżenie wytrzymałości kości, zwiększające ich łamliwość. Problemy związane z tą przypadłością rosną wraz z wiekiem pacjenta, zwłaszcza u kobiet. Złamania w późnym wieku przyczyniają się do rozwoju innych chorób, a także zwiększają umieralność. Do poważnych złamań dochodzi nawet z powodu niewielkich urazów, jak upadek z wysokości własnego ciała. W procesie rozwoju osteoporozy dochodzi do zaniku kości.
Czynniki ryzyka osteoporozy
Osteoporoza uważana jest za chorobę cywilizacyjną, gdyż wraz z rozwojem cywilizacji wydłuża się życie człowieka. W efekcie okres, w którym zmniejsza się masa kostna, również rośnie. Dochodzą do tego także takie czynniki, jak praca siedząca, nadmiar spożywanej soli, zmniejszenie przyjmowania nabiału bogatego w wapń, przyjmowanie większej ilości leków itd.
Do czynników ryzyka osteoporozy można zaliczyć:
- wiek,
- płeć (kobiety chorują znacznie częściej),
- skłonności rodzinne,
- choroby nerek, wątroby, tarczycy, jelit lub stawów,
- menopauza przed 40 r.ż.,
- niska aktywność fizyczna,
- palenie papierosów,
- spożywanie dużej ilości alkoholu,
- dieta z małą podażą wapnia,
- leki, takie jak sterydy, uspokajające, zmniejszające krzepliwość czy przeciwpadaczkowe.
Objawy osteoporozy
Osteoporoza bardzo długo nie daje prawie żadnych objawów. Pierwszym symptomem, który może wskazywać na rozwój choroby, są częste złamania. Niestety, to oznaka zaawansowanego stadium. Osoby będące w grupie ryzyka (których dotyczy wiele z czynników ryzyka) powinny regularnie kontrolować stan swojego zdrowia.
Typy osteoporozy
Zasadniczo wyróżnia się trzy typy osteoporozy - pomenopauzalna, starcza i wtórna. Pierwsza dotyczy kobiet po 50. roku życia, a jej przyczyną jest niedobór estrogenów wpływający na proces zaniku kości. Rocznie może dochodzić do ubytku na poziomie 4-5%.
Osteoporoza starcza dotyczy zarówno mężczyzn, jak i kobiet, a zanik kostny jest mniejszy - około 1% rocznie. Najpoważniejsze złamania są w obrębie bioder i kręgów.
Osteoporoza może być także wtórna - spowodowana np. lekami lub inną chorobą. Stanowi ona około 20% przypadków chorych.
Rozpoznanie osteoporozy
Diagnozę osteoporozy stawia się najczęściej poprzez badanie densytometryczne, czyli masy kostnej. Podczas badania sprawdzany jest kręgosłup lędźwiowy oraz/lub biodro. Wykonywane są także badania laboratoryjne i zdjęcia rentgenowskie - głównie kręgosłupa.
Profilaktyka i leczenie osteoporozy
Przede wszystkim warto podejmować się zapobiegania rozwoju osteoporozy - dbać, aby dieta była bogata w wapń, unikać alkoholu i nikotyny, prowadzić aktywny tryb życia, a przede wszystkim - regularnie się badać.
Wiele osób uważa, że osteoporoza jest przewlekłą i nieuleczalną chorobą. Jest to jednak mit, gdyż właściwa terapia może przyczynić się do wyzdrowienia. Stosowana jest przede wszystkim farmakoterapia, zmiana stylu życia, modyfikacja diety (tak, aby była bogata w wapń), a także suplementacja witaminy D, która wpływa na poprawny metabolizm kości. Całe leczenie osteoporozy dąży do zwiększenia masy kostnej, co może zredukować ryzyko złamań. Oznacza to zatem, że istotne jest także skupienie się na zdolnościach fizycznych, wydolności i ogólnym stanie siły.
Osoby dotknięte osteoporozą powinny regularnie kontrolować swój stan zdrowia także u okulisty, neurologa oraz kardiologa.
Jesteśmy serwisem kobiecym i tworzymy dla Was treści związane ze stylem życia. Pamiętamy jednak o sytuacji w Ukrainie. Chcesz pomóc? Sprawdź, co możesz zrobić. Pomoc. Informacje. Porady.
Zobacz także:
- Dramatyczna sytuacja w zakresie osteoporozy w Polsce. "28% kobiet umiera w ciągu roku"
- Przełom w leczeniu osteoporozy? Naukowcy z UJ opracowali hydrożel, który wspomoże walkę z chorobą
- Czy witamina D faktycznie chroni kości przed złamaniem? Nowe ustalenia badaczy
Autor: Teofila Siewko
Źródło: gov.pl/Osteoporoza. Choroba współczesnej cywilizacji
Źródło zdjęcia głównego: Predrag Popovski/Getty Images
