Maść koni, czyli w powszechnym rozumieniu barwa ich sierści, warunkowana jest przez szereg czynników genetycznych. W najprostszym podziale rodzaj konia warunkuje jego kolor, jednak przy zaawansowanej klasyfikacji bierze się pod uwagę barwę grzywy, kopyt i ogona. Na tej podstawie prowadzony jest podział na rodzaje koni , który umożliwia ich identyfikację w wykazach i zestawieniach ewidencji prowadzonej przez hodowców.
Jak warunkowana jest maść konia? To, jaką budowę ma koń, ale też jaki kolor ma jego sierść, jest wynikiem dostosowania się do środowiska, w którym żyje. Mutacje, ingerencja człowieka i mieszanie koni z różnych rodzin, a także wpływ środowiska naturalnego przełożyły się na urozmaicenie umaszczenia koni.
Zobacz także:
- Nieprawidłowy kłus konia – przyczyny. Jak poprawić kłus?
- Jazda konna – garść praktycznych wskazówek
- Czym wyróżnia się koń czystej krwi arabskiej?
Maść konia – rodzaje
Maść konia uwarunkowana jest genetycznie i zależy od pigmentu obecnego w skórze zwierzęcia. Im więcej pigmentu, tym ciemniejsze umaszczenie. Białe i siwe odcienie są więc wadą spowodowaną brakiem pigmentu.
Podstawowy podział na rodzaje maści koni zakłada wyszczególnienie rodzajów uwarunkowanych występowaniem podstawowych genów decydujących o umaszczeniu. Kategorie te dzielą się na podgrupy, które wynikają z klasyfikacji biorącej pod uwagę ilość występującego koloru: jednolite i złożone.
Rodzaje maści koni – maść podstawowa:
- maść kasztanowata – odcienie rudobrązowe, ciemnobrązowe o jednolitej barwie, utrzymane w ciepłej i stonowanej tonacji. Ogon, grzywa i kopyta są w tym samym odcieniu. Nogi również jednolite, bez efektu podpalania lub rozjaśniania,
- maść gniada – odcienie brązu od jasnych po ciemne. Grzywa, ogon i kopyta w odcieniach czerni. Nogi z efektem podpalania, przechodzące w czerń,
- maść kara – jednolite odcienie głębokiej czerni, która pokrywa całe ciało, grzywę, ogon i kopyta. Sierść błyszcząca w słońcu.
Rodzaje maści koni – maść rozjaśniona:
- maść palomino – bardzo jasny kasztan wpadający w odcienie beżu i szampana, jasna grzywa i ogon wpadające w kremową biel. Skóra konia jest biała, co wyraźnie przebija się przez jasną sierść, optycznie dodatkowo ją rozjaśniając,
- maść cremello – podobna do maści białej, rozjaśniony kasztan, bez pigmentu. W przeciwieństwie do podobnego brata ma żółtokremowe kopyta. Ogon i grzywa w odcieniach kremu, ubarwienie sierści jednolite, białe,
- maść perlino – podwójnie rozjaśniona maść gniada z wyraźnym kontrastem między ogonem i grzywą a resztą ciała. Perlino to połączenie odcienia kremoworóżowego z beżem i szampanem obecnym na grzywie i ogonie,
- maść bułana – połączenie maści gniadej z odcieniami żółci. Maść bułana charakteryzuje się jasnym beżowym kolorem w okolicach grzbietu, zadu i brzucha, przechodzi w ciemny, podpalany na nogach i kopytach. Ogon i grzywa również pozostają w ciemnych odcieniach,
- maść czerwonobułana – intensywnie odcienie rudości z wyraźnymi pręgami na nogach. Ogon i grzywa pozostają w odcieniach ciemnego brązu z dodatkiem czerwieni,
- maść myszata – występuje w przypadku niskich, krępych koni. To odcień popielaty z dodatkiem szarości. Najjaśniejsza część obejmuje grzbiet i boki konia.
Rodzaje koni – wzory białej sierści:
- maść dereszowata – maść, której zasadnicze ubarwienie rozjaśniane jest nakrapianym jasnym, białym odcieniem koncentrującym się głównie na grzbiecie i bokach konia. Nogi, kopyta, ogon, grzywa i głowa pozostają w odcieniu podstawowym, np. brązowym,
- maść siwa – charakteryzuje się efektem przejścia dwóch kolorów i stopniowego ciemnienia. Niewielka ilość białej sierści przechodzi w jasnoszare lub ciemnoszare zabarwienie. To ciekawy efekt cieniowania, który jest również obecny na grzywie, ogonie i kopytach,
- maść tobiano – konie tej maści wyglądem przywodzą na myśl konie Indian. Występują w odcieniach śmietankowej bieli z dużymi, nieregularnymi plamami w odcieniach brązu i karmelu. Ogon, grzywa i kopyta są ciemne, w odcieniach zbliżonych do brązowych łat,
- maść biała – konie w odcieniach czystej, jednolitej bieli. Co ciekawe, ze względu na brak pigmentu również grzywa, ogon a nawet kopyta są w odcieniach bieli,
- maść tarantowata – czyli maść pstra. Występuje w odcieniach bieli z czarnymi cętkami. W zależności od wzoru wyróżnia się konie z małymi i drobnymi cętkami rozłożonymi w niewielkiej liczbie na ciele zwierzęcia lub z tymi przywodzącymi na myśl lamparcie cętki, które pokrywają całego konia.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN