Chrzan można wykorzystywać w zielarstwie i medycynie jako pomoc w walce z wieloma chorobami i osłabieniem organizmu. Właściwości chrzanu pomocne są również w kosmetologii, gdyż ma on działanie wybielające i ściągające.
Skąd przywędrował i jak wygląda chrzan domowy?
Łacińska nazwa chrzanu brzmi Armoracia rusticana . To roślina z gatunku kapustowatych. Chrzan jest szeroko znany i uprawiany w całej Europie , a także w niektórych miejscach w Azji, Ameryce Północnej czy Nowej Zelandii. W Europie na szeroką skalę zaczął być uprawiany w XIX w. Poznany został jednak już o wiele wcześniej, gdy zaliczany był do innego rodzaju warzyw, tj. warzuchy. Z tych powodów w polskich źródłach pisanych z XIX w. chrzan nazywany był po prostu warzęcha chrzanem. Nazwa chrzanu, czyli Armoracia, wywodzi się z języka celtyckiego od słów ar ( blisko) i more ( morze). Tłumaczenie tej nazwy nasuwa wniosek, że roślina ta miała jakieś związki z morzem. Wynika to z tego, że chrzanu używali pływający po morzu wikingowie, którzy zabierali go na swoje długie wyprawy, by dostarczał im cennych witamin.
Liście chrzanu rosną do 100 cm, trzymają się na długich ogonkach i są ciemnozielone. Korzeń chrzanu jest długi, ma złotą, czasem brązową, barwę i biały środek. Warzywo ma malutkie, białe kwiaty.
Zastosowanie i właściwości chrzanu
· Chrzan stosuje się przede wszystkim w kuchni, głównie jako przyprawę i dodatek do dań. Jest dopełnieniem ogórków kiszonych – zapewnia im zapach i trwałość. Często wykorzystuje się chrzan tarty z sokiem z cytryny. Takie połączenie świetnie pasuje jako przyprawa do wędliny, sałatek czy mięsa. Chrzan dobrze jest spożywać z tłustymi daniami. Dzięki niemu organizm łatwiej je trawi, a dodatkowo przyswaja witaminy. Poza tym smak chrzanu – ostry i wyrazisty, świetnie uzupełnia delikatne dania. W kuchni chrzan można również wykorzystać do ochrony żywności przed zepsuciem. Zawiera on związki, które zabijają bakterie i grzyby.
· Kolejne zastosowanie chrzanu to zielarstwo i medycyna. Chrzan jako korzeń pełen witamin może być wykorzystywany do poprawy naszego zdrowia – wykazuje on działanie bakteriobójcze, wspomaga trawienie, zmniejsza bóle reumatyczne oraz ma właściwości moczopędne. Dlatego stosując go wewnętrznie, można sobie pomóc w wielu dolegliwościach. Chrzan pomaga także w chorobach górnych dróg oddechowych. Dawniej chrzan drobno krojono, suszono i podawano choremu z ciepłym winem. Syrop z chrzanu ma typowo wykrztuśne działanie. Chrzan na zatoki to świetne rozwiązanie dla borykających się z zatkanym nosem. Zawiera duże dawki olejków eterycznych – wdychane mogą przeczyścić zablokowane zatoki. Szczególnie zdrowy jest chrzan japoński, tzw. wasabi. Zawiera dużą ilość substancji nazywanych izotiocyjanianami. Mają one silne działanie odtruwające i antyrakowe.
· Chrzan pospolity w kosmetologii stosowany jest od bardzo dawna . Kiedyś rozcierano go ze śmietaną, by rozjaśnić plamy skórne. Szczególnie popularna jest nalewka z chrzanu na piegi. Wybielające właściwości chrzanu to potężna moc tego pachnącego korzenia. Można go stosować do walki z praktycznie każdymi przebarwieniami skórnymi. Oprócz tego pielęgnuję skórę poprzez minimalizowanie zmarszczek, ma również działanie oczyszczające i regenerujące. Polecany jest zwłaszcza do skóry tłustej.
· Liście chrzanu jako okłady zamiast maści. Zalecane jest robienie okładów z liści chrzanu na bóle głowy czy artretyzm. Ważne, by wcześniej skórę natłuścić, a potem stosować okłady.
Jak zrobić chrzan? Przepis
Przepis na domowy chrzan jest bardzo prosty. Potrzebne składniki to: 2 korzenie chrzanu, 100 ml wrzącej wody, sok z cytryny lub ocet jabłkowy, łyżeczka cukru oraz sól. Chrzan trzeba obrać, a potem zetrzeć na tarce z drobnymi oczkami. Najlepiej mieć do dyspozycji korzeń dojrzały, ale jędrny. Podwiędnięty korzeń można włożyć do lodóki albo zimnej wody, tak by go ujędrnić. Utarty chrzan należy zmieszać z solą, cukrem i sokiem z cytryny lub octem jabłkowym. Całą miksturę zalać wrzącą wodą. Dzięki temu chrzan podwoi swoje rozmiary.
Chrzan to korzeń, który można wykorzystać naprawdę wielorako. Smakuje wyśmienicie, podkreślając charakter potraw, jest zdrowy – wspomaga nasz organizm i znajduje zastosowanie w kosmetologii.
Zobacz także:
Chcesz się odmłodzić? Jedz chrzan
Gulasz, który wzmacnia odporność
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN