C: Laktacja w ciąży i laktacja bez ciąży, czyli wtedy, gdy produkcja i wydzielanie mleka nie są potrzebne, są również możliwe.
Laktacja – co to takiego?
Co to jest laktacja ? To proces wydzielania mleka. Występuje u ssaków tuż po porodzie. Kiedy zanika laktacja ? Czas trwania laktacji jest różny. Zanika zazwyczaj w momencie, kiedy matka zdecyduje o odstawieniu dziecka od karmienia, zależy także od czynników zewnętrznych. Tu wyjątek stanowi laktacja krowy, którą utrzymuje się dłużej niż okres potrzebnego karmienia cielęcia, by wykorzystać ją dla celów spożywczych. U człowieka jest to najlepszy sposób karmienia potomstwa, najzdrowszy i najkorzystniejszy dla niemowlęcia, gdyż w mleku matki znajduje się wiele witamin i mikroelementów, które potrzebne są maleństwu. Dzięki karmieniu piersią dziecko prawidłowo się rozwija nie tylko fizycznie, ale i psychoruchowo.
Laktacja – hormony
Za uruchomienie laktacji (produkcję mleka) odpowiada prolaktyna - hormon wydzielany przez przysadkę. Dużą rolę w tym procesie odgrywa także oksytocyna, która odpowiada za samoistne wydzielanie mleka. Czasem zdarza się, że jest ona produkowana nadmiernie w innych etapach życia kobiety w wyniku nadmiernej produkcji prolaktyny. Może to doprowadzić do laktacji w ciąży lub poza ciążą.
Laktacja – etapy
· Przygotowanie gruczołów sutkowych – etap ten zachodzi na początku ciąży; gruczoły rozwijają się dzięki estrogenowi oraz prolaktynie; pierś jest przygotowana do laktacji nowonarodzonego,
· uruchomienie produkcji mleka – ten etap trwa około tygodnia, a rozpoczyna się już nawet przed porodem,
· utrzymanie produkcji mleka – okres ten trwa aż do odstawienia dziecka od piersi; dzięki prawidłowemu przystawianiu dziecka do piersi mleko jest produkowane w sposób ciągły; im częściej dziecko jest karmione i im częściej ssie, tym więcej pokarmu jest produkowane.
Kiedy stabilizuje się laktacja? Zazwyczaj między trzecim a piątym dniem występuje tak zwany nawał mleczny, czyli naturalna, nadmierna produkcja mleka. Stabilizacja następuje między trzecim a czwartym tygodniem po narodzinach dziecka.
Laktacja po porodzie a laktacja po cesarce – jak pobudzić laktację?
Kiedy zaczyna się laktacja? Laktacja w wyniku zmian w organizmie pojawia się naturalnie zaraz po porodzie – czasem jednak się tak nie dzieje. Co w takim przypadku możemy zrobić? W procesie pobudzenia laktacji pomocny jest słód jęczmienny. Jest to produkt naturalny, działań niepożądanych właściwie nie obserwuje się. By pobudzić wytwarzanie mleka, stosuje się również prawidłowe przystawianie dziecka do piersi. Są to sposoby sprawdzone, istnieje jednak też sporo mitów na temat pobudzenia laktacji. Bawarka a laktacja – napój ten nie wpływa na wytwarzanie mleka, tak jak inne płyny ma działanie nawadniające. Do czynników, które mogą zaburzyć wydzielanie mleka, należy stres. Sytuacja szczególna, w której pojawia się problem z karmieniem, ma miejsce po cięciu cesarskim. O tym, jak będzie wyglądać laktacja po porodzie , a szczególnie laktacja po cesarce , decydują procedury okołoporodowe. Od razu po narodzinach dziecko ma być przystawione do matki i powinno odbyć się pierwsze karmienie. Najlepiej, gdy cesarskie cięcie wykonywane jest w znieczuleniu zewnątrzoponowym, co pozwoli na zachowanie kobiety w stanie przytomności. Łóżeczko noworodka musi znajdować się na sali z matką już od pierwszego dnia, jeśli to możliwe i jeśli nie ma żadnych komplikacji zdrowotnych u matki i dziecka. Jeżeli takie wystąpią, pokarm powinien być odciągany regularnie, by pobudzić prawidłową laktację.
Laktacja poza ciążą i w ciąży
Zdarza się, że prolaktyna jest produkowana w zwiększonej ilości i, co za tym idzie, następuje produkcja mleka w innym czasie niż po porodzie. Przyczyn jest wiele, a niektóre z nich wymagają natychmiastowej interwencji.
Laktacja bez ciąży - przyczyny
· gruczolak przysadki,
· pierwotna niedoczynność tarczycy,
· niewydolność wątroby.
Laktacja w ciąży może pojawić się fizjologicznie już w drugiej połowie ciąży. Nie jest to objaw niepokojący, jeśli nie towarzyszą temu inne dolegliwości, takie jak bóle podbrzusza czy skurcze macicy. Laktacja w szóstym miesiącu ciąży nie jest więc zazwyczaj patologią.W tym przypadku najczęściej pomaga odpowiednia pielęgnacja sutków oraz zaprzestanie nadmiernego ich drażnienia. Laktacja w czasie ciąży czasem jednak wymaga obserwacji. Jeśli matka zaobserwuje objawy wymienione powyżej, powinna zgłosić się niezwłocznie do lekarza prowadzącego ciążę.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN