Automatyczne skrzynie biegów posiadają jedną zasadniczą wadę – koszt jej ewentualnej naprawy jest bardzo wysoki. W manualnej skrzyni biegów wystarczy wymienić wadliwy element, natomiast automatyczna skrzynia biegów wymaga bardzo skomplikowanej naprawy. Dlatego trzeba pamiętać o odpowiednim terminie wymiany oleju w automatycznej skrzyni biegów.
Więcej:
- Budowa samochodu – jak wygląda auto pod maską?
- Eco-driving, czyli poznaj zasady płynnej jazdy
- Kierowca-maratończyk. Zmienia biegi jak nikt inny
Automatyczna skrzynia biegów – oznaczenia i symbole
Automatyczna skrzynia biegów posiada kilka istotnych oznaczeń literowych :
- P – pozycja parkingowa – jak sama nazwa wskazuje, ustawienie w tej pozycji ma miejsce w momencie zaparkowania pojazdu. Jest to też jedyne ustawienie, w którym można wyjąć kluczyki ze stacyjki. Lewarek w pozycji P ustawić można tylko w czasie postoju. Absolutnie niedozwolone jest włączenie pozycji P w czasie jazdy. Nawet przy niedużej prędkości taka czynność może doprowadzić do poważnego uszkodzenia automatycznej skrzyni biegów.
- D – drive, czyli przełożenie do jazdy do przodu. Jest to program do jazdy na wszystkich biegach. Po wybraniu tej opcji i zwolnieniu hamulca ręcznego, samochód rusza. Biegi zmieniane są automatycznie przez system. Dźwignia ustawiona w pozycji D ma trzy specjalne warianty działania oznaczone 3, 2, 1. Tryb 3 oznacza działanie automatycznej skrzyni biegów na trzech pierwszych biegach, 2 – używany jest tylko pierwszy lub drugi bieg – opcja wykorzystywana przy dużym obciążeniu pojazdu, 1 – automatyczna skrzynia biegów zablokowana jest na pierwszym biegu – to ustawienie wykorzystywane jest w razie potrzeby wyjechania z grząskiego gruntu.
- R – reverse – bieg wsteczny. Można go uruchomić wyłącznie w trakcie postoju z wciśniętym hamulcem.
- N – pozycja neutralna, przejściowa. W tej pozycji automatyczna skrzynia biegów nie przenosi napędu z silnika na koła. Pozycja podobna do parkingowej, z tą różnicą, że nie są zablokowane koła na osi napędzanej. W tej pozycji można uruchomić lub wyłączyć silnik albo holować samochód.
Wymiana oleju w automatycznej skrzyni biegów
Automatyczna skrzynia biegów jest przekładnią sterowaną za pomocą płynu. Ma on za zadanie smarować wewnętrzne, ruchome części skrzyni, a także przekazuje informacje pochodzące z elementu sterującego do elementów wykonawczych. Dlatego też olej znajdujący się w skrzyni musi być czysty i mieć odpowiednią klasyfikację. W czasie pracy skrzyni do oleju dostają się opiłki metalu i inne zanieczyszczenia. Niestety, nie wszystkie one wychwytywane są przez filtr. Poza tym olej po pewnym czasie ulega zużyciu, dlatego okresowo musi być on wymieniany. Wymiana taka polega na odkręceniu i zdemontowaniu miski olejowej w skrzyni biegów i wylaniu zużytego oleju w odpowiednie miejsce. Następnie miskę ponownie się montuje i wlewa do niej świeży olej. Warto skontrolować wtedy stan uszczelki i w razie potrzeby wymienić ją na nową. Bardzo często uszczelki są w komplecie z filtrem, który trzeba zawsze zmienić przy wymianie oleju. Po zmianie oleju trzeba przeprowadzić krótką jazdę próbną, aby sprawdzić, czy automatyczna skrzynia biegów działa poprawnie. Brak wymiany oleju może doprowadzić do nieprawidłowej pracy skrzyni biegów, co objawia się przełączaniem biegów w nieodpowiednim momencie. Może dojść nawet do uszkodzenia całej skrzyni. Olej powinno wymieniać się w granicach od 30 do 60 tysięcy przejechanych kilometrów.
Automatyczna skrzynia biegów – opinie
Opinie na temat obsługi automatycznej skrzyni biegów są podzielone. Część kierowców uważa, że przeznaczone są one tylko dla starszych użytkowników dróg i że tylko przy użyciu skrzyni manualnej ma się pełną kontrolę nad samochodem. Nie jest to prawdą. Automatyczne skrzynie biegów posiadają wiele zalet, które ukazują się w czasie jazdy. Pierwsza z nich to szybkość. Nowoczesne automatyczne skrzynie zmieniają biegi z prędkością, której nie jest w stanie dorównać żaden z kierowców używających manualnej skrzyni. Druga duża zaleta to płynność pracy automatycznej skrzyni biegów. Przy równej jeździe biegi zmienią się w sposób precyzyjny i delikatny – przy zmianie biegów samochodem w ogóle nie szarpie. Kolejny plus automatycznej skrzyni biegów to wygoda jej używania. Po włączeniu trybu drive skupić się trzeba jedynie na dodawaniu gazu i hamowaniu – resztą zajmuje się automat. Mając automatyczną skrzynię biegów, można skupić się na jeździe, zamiast zastanawiać czy trzeba wrzucić wyższe przełożenie lub je zredukować. Bardzo duża zaleta automatów ujawnia się w czasie jazdy w korkach. Przy skrzyniach manualnych co chwilę trzeba wrzucać bieg, dodawać gaz, hamować i wrzucać luz. W automacie wystarczy tylko lekko poluzować hamulec (samochód ponownie ruszy) i w odpowiednim momencie zatrzymać się. I wreszcie różne tryby pracy automatycznej skrzyni biegów. Można użyć trybu sport do bardziej agresywnej jazdy, natomiast tryby normal eco zapewniają jazdę bardzo ekonomiczną.
Autor: Adrian Adamczyk