Mizofonia to choroba, którą rozpoznaje się między 9. a 13. rokiem życia. Reakcje na drażniące bodźce mogą osłabnąć z czasem lub zaniknąć, jednak najczęściej pojawiają się dodatkowe dźwięki, przy których osoba obciążona mizofonią nie potrafi przejść obojętnie.
Jak rozpoznać mizofonię?
Mizofonię oficjalnie potwierdzono w 2001 r. podczas wykonywania badania obrazowego rezonansem magnetycznym głowy osoby poddanej dźwiękom o różnym charakterze. Badanie wykazało, że osoba z mizofonią wykazuje nadmierną w stosunku do osoby bez nadwrażliwości dźwiękowej wrażliwość płata czołowego w trakcie słyszenia płaczu dziecka, krzyku, głośnego oddychania i żucia. Ponadto zaobserwowano reakcje somatyczne w postaci przyspieszonego bicia serca, pocenia się rąk i suchości w gardle.
Mizofonię rozpoznaje się dodatkowo w wyniku wykluczenia innych potencjalnych zaburzeń w odbieraniu dźwięków przejawiających się nadwrażliwością dźwiękową, np. uwzględniając fonofobię, hiperakuzję, zaburzenia lękowe, zaburzenia obsesyjno-kompulsywne czy afektywną chorobę dwubiegunową.
Kiedy rozwija się mizofonia , lekarze zazwyczaj wykluczają zaburzenia czynności aparatu i zmysłu słuchu.
Mizofonia – objawy
Mizofonia objawia się silnymi reakcjami na konkretne, drażniące grupy dźwięków. Siła reakcji osoby z mizofonią uzależniona jest od natężenia i częstotliwości wyzwalacza, który wywołuje doświadczenie silnego psychicznego, emocjonalnego i fizycznego dyskomfortu.
Mizofonia objawia się przez szereg reakcji takich jak agresja werbalna i fizyczna, uczucie niepokoju, nadpobudliwość, zdenerwowanie i poczucie lęku, przyspieszony oddech i akcja serca, wzmożone pocenie się czy odwodnienie. Ponadto drażniące dźwięki wyzwalają stres, który może prowadzić do pogorszenia relacji interpersonalnych, a nawet poczucia izolacji i wykluczenia społecznego.
Mizofonia – przyczyny
Przyczyny mizofonii nie są jednoznacznie określone w świecie nauki. Można doszukiwać się ich w zaburzeniach pracy ośrodków słuchowych mózgu, które odpowiadają za odbiór bodźców dźwiękowych oraz nadaktywności autonomicznego i limbicznego układu nerwowego.
Ponadto przyczyny nadwrażliwości na dźwięki można przypisać wzmożonej pracy płatów czołowych mózgu odpowiedzialnych za ocenę emocji i sytuacji, przewidywanie konsekwencji działań, uczucia napięcia, lęku i frustracji oraz układu nagrody czy podejmowanie decyzji.
Mizofonia występuje również w przebiegu chorób i zaburzeń rozwojowych, jak szumy w uszach, chroniczne migreny, autyzm, zespół stresu pourazowego, urazy mechaniczne głowy i uszkodzenia kręgosłupa szyjnego.
Mizofonia – leczenie
Do tej pory nie ustalono najskuteczniejszej metody leczenia mizofonii, jednak lekarze zalecają na początek rozpoznanie i określenie wyzwalaczy dźwiękowych.
Do wyzwalaczy nadwrażliwości dźwiękowej należą m.in.:
· dźwięki związane z ustami i jedzeniem: stękanie, żucie, połykanie, chrupanie, cmokanie, lizanie, siorbanie, zgrzytanie zębami, chrząknięcia itp.;
· dźwięki związane z oddychaniem: pociąganie nosem, mruczenie, głośne oddychanie, chrapanie, chrypka podczas mówienia, czkawka, ziewanie itp.;
· dźwięki związane z głosem: mówienie przez nos, szeptanie, gwizdanie, nadużywanie w trakcie wypowiedzi „ yyyy..”, „eee..”, „hmm…”, jąkanie, zbyt szybka lub zbyt powolna mowa, płacz i krzyk dziecka, dorośli mówiący dziecięcym głosem;
· dźwięki związane z ciałem: pstrykanie palcami, obgryzanie paznokci, jedzenie, bawienie się włosami, strzelanie stawów, kiwanie głową, gestykulacja w trakcie rozmowy itp.
Mizofonia – leki
Obecnie nie istnieje lek na mizofonię, jednak w zaawansowanych postaciach tego zaburzenia specjaliści polecają leki antydepresyjne lub działające na podobnej zasadzie, witaminowe i mineralne suplementy diety. Należy pamiętać, że farmakoterapia wspiera leczenie mizofonii, ale nie eliminuje źródła problemu.
Jak leczyć mizofonię?
W leczeniu mizofonii praktykuje się różne metody terapeutyczne dla złagodzenia objawów i poprawy komfortu życia. W zakresie terapii nadwrażliwości na dźwięki typu mizofonii znajduje się:
· terapia behawioralna - polega na nauce kontrolowania własnych reakcji mizofonicznych;
· terapia habituacyjna - polega na kojarzeniu drażniącego wyzwalacza z przyjemnym dźwiękiem lub okolicznościami;
· techniki relaksacyjne - skupiają się na opanowaniu emocji towarzyszących podczas wystąpienia stresora dźwiękowego oraz odprężenia nerwowego po ataku mizofonii;
· technika unikania - polega na opuszczaniu towarzystwa osoby, która wywołuje drażniące bodźce dźwiękowe;
· metody mechaniczne - zatyczki do uszu, słuchawki, metoda białego szumu. Metody zniekształcają i ograniczają dotarcie drażniącego bodźca do ośrodka słuchu osoby z mizofonią;
· wsparcie bliskich osób - technika wsparcia polega na edukacji najbliższych osób, które wywołują ataki mizofonii, na temat nadwrażliwości dźwiękowej i wynikających z niej konsekwencji.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN