To, w jakim wieku chłopcy zaczynają dojrzewać, uwarunkowane jest wewnętrznymi czynnikami genetycznymi oraz zewnętrznymi – środowiskowymi, jednak ogólne ramy czasowe, w którym powinno rozpocząć się dojrzewanie u chłopców są powszechnie określone. Niezależnie od czasu dorastania, etapy dojrzewania chłopców są niezmienne.
Jak wygląda i ile trwa dojrzewanie u chłopców?
Dojrzewanie płciowe u chłopców średnio przypada na 12-13 rok życia. Przedwczesnym dojrzewaniem płciowym nazywa się okres dojrzewania chłopców , który rozpoczyna się około 9 roku życia, natomiast późne dojrzewanie chłopców powyżej 14-15 roku życia, określa się mianem opóźnionego okresu dojrzewania.
Pierwsze objawy dojrzewania u chłopców, obserwuje się w zakresie dojrzewania biologicznego . Rozwój psychiczny i emocjonalny następuje w trakcie dojrzewania ze względu na aktywizację produkcji hormonalnej.
Dojrzewanie płciowe chłopców średnio trwa 4-5 lat. Zakończeniem procesu dojrzewania jest ustalenie ostatecznej sylwetki ciała oraz rozwinięte typowe cechy męskie wyglądu.
Biologiczne oznaki dojrzewania u chłopców
Kiedy chłopcy dojrzewają i zmieniają się w młodego mężczyznę, oznaki dojrzewania chłopców pojawiają się stopniowo, ale są bardzo widoczne i charakterystyczne. Fizyczne objawy dojrzewania chłopców obejmują:
- zmiany narządów płciowych, m.in.: zwiększenie objętości oraz wzmożenie pigmentacji jąder i moszny (to podstawowe aspekty biologiczne brane pod uwagę w procesie analizy oceny prawidłowości dojrzewania chłopca według skali Tannera);
- pojawienie się owłosienia: łonowego, które z czasem gęstnieje i rozrasta się dookoła narządów płciowych; pod pachami oraz w obrębie brzucha i klatki piersiowej;
- skok pokwitaniowy i zmiany w obrębie budowy ciała, czyli przyspieszenie wzrostu, przyrost masy mięśniowej i kształtowanie się męskiej sylwetki. W ciągu roku, chłopiec może urosnąć nawet o 12 cm, w związku z czym występuje prawdopodobieństwo bólów kostno-stawowych;
- mutację głosową – przebudowie ulegają struktury głosowe zmieniając stopniowo ton i barwę głosu dorastającego chłopca; początkowo głos jest nieuregulowany i może zmieniać się z głębokiego do piskliwego brzmienia;
- pojawiający się trądzik na twarzy oraz wzmożona praca gruczołów łojowych ciała;
- możliwość wystąpienia ginekomastii u chłopców w okresie dojrzewania oraz dolegliwości bólowych sutków w związku z tym procesem; powiększenie gruczołów piersiowych najczęściej samoistnie zanika w trakcie dojrzewania płciowego;
- regularną produkcję testosteronu, odpowiedzialnego za kształtowanie się i rozwijanie męskich cech fizycznych, psychicznych oraz emocjonalnych.
Fazy dojrzewania płciowego u chłopców
Dojrzewanie chłopca przebiega w kilku fazach:
Faza zwiastunów pokwitania to etap rozpoczynający dojrzewanie płciowe chłopca. Zaczyna się ok. 12 roku życia i trwa przeciętnie do dwóch lat, gdzie pierwsze oznaki dorastania dotyczą zmian biologicznych narządów płciowych
Faza przedpokwitaniowa to czas przypadający na 13-14 rok życia, gdzie narządy płciowe nadal się rozwijają i zaczyna pojawiać się owłosienie łonowe oraz pod pachami. Niski do tej pory chłopiec, wchodzi w okres skoku pokwitaniowego.
Faza pokwitania właściwego jest etapem rozpoczynającym się około 14-15 roku życia. W tym czasie skok wzrostu trwa a sylwetka ciała nabiera męskich kształtów, zaznaczają się barki i gorset mięśniowy tułowia. Owłosienie łonowe zagęszcza się, pojawia się rzadki zarost pod pachami oraz na twarzy. W okresie pokwitania właściwego obserwuje się nocne polucje i zainteresowanie płcią przeciwną, co związane jest z aktywizacja produkcji testosteronu.
Faza młodzieńcza to czas średnio powyżej 15-16 roku życia. Budowa ciała jest rozwinięta o męskich rysach, owłosienie łonowe jest gęste i ciemne, zarost na twarzy gęstnieje, głos mutuje lub przeszedł proces mutacji. Pojawiło się również jabłko Adama, czyli powiększona chrząstka tarczowata krtani. Etap młodzieńczy to kres, gdzie zmiany biologiczne stabilizują się i niedojrzały dotąd chłopiec osiąga pełną dojrzałość płciową.
Okres dojrzewania u chłopców – psychika
Oznaki dojrzewania psychiczno-emocjonalnego ściśle związane są z działaniem męskich hormonów płciowych. To właśnie testosteron odpowiada w dużej części za stan emocjonalny i stabilność psychiczną chłopca oraz umiejętności radzenia sobie w stresujących okolicznościach. Nadprodukcja testosteronu może wyzwalać agresję i zachowania dewiacyjne. Testosteron wpływa również na kształtowanie się cech charakteru mężczyzny oraz jakość jego funkcjonowania w społeczeństwie.
Wraz z produkcją testosteronu w wieku młodzieńczym , zaczyna pojawiać się napięcie seksualne i potrzeba jego rozładowania. W aspekcie biologicznym, kiedy narządy męskie płciowe są rozwinięte i produkują plemniki, występuje zainteresowanie płcią przeciwną. Młody mężczyzna odczuwa popęd seksualny, co oznacza, że jest gotowy do odbywania stosunków płciowych. Młodzi mężczyźni dla rozładowania napięcia seksualnego zaczynają się masturbować, ale jest to powszechne i naturalne zjawisko.
Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN