Podstawą radzenia sobie z tego typu problemami jest uzmysłowienie sobie, z czym mamy do czynienia, a następnie zdiagnozowanie czynników, które prowadzą nas do autodestrukcji. Dopiero zwalczenie tych problemów pozwoli wieść szczęśliwe życie.
Czym jest autodestrukcja?
Bardzo ważnym wyznacznikiem autodestrukcji jest dobrowolność negatywnych działań podejmowanych wobec samego siebie. Mogą one doprowadzić do uszczerbku na zdrowiu lub nawet śmierci. Do oczywistych działań tego rodzaju należą samookaleczenia czy wręcz próby samobójcze. Okazuje się, że także różnego rodzaju uzależnienia, takie jak alkoholizm, nałogowe palenie papierosów czy narkomania, które niewątpliwie są działaniami skutecznie wyniszczającym organizm. Do najnowszych autodestruentów zaliczyć trzeba uzależnienie od komputera czy telefonu komórkowego. Inne przykłady autodestrukcji to wyniszczanie organizmu w obszarze zaburzeń odżywiania, czyli bulimia lub anoreksja. Co ciekawe, autodestrukcja może dotyczyć codziennych zachowań, takich jak zbyt szybka jazda samochodem lub motocyklem, co niesie ze sobą ryzyko odniesienia urazu czy nawet utraty życia.
Jednym z największych zagrożeń działań autodestrukcyjnych jest chwilowa ulga, którą przynoszą. Na chwilę można zapomnieć o problemach, przytłumić negatywne emocje. W takim przypadku najczęściej stosuje się autoagresję, taką jak samookaleczenie. Niestety, w konsekwencji problemy ulegają utrwaleniu, a człowiek przestaje szukać konstruktywnego rozwiązania.
Funkcje zachowań autodestrukcyjnych
Zachowania autodestrukcyjne mają bardzo wiele funkcji do spełnienia:
- Odzyskanie poczucia kontroli nad własnym życiem i uzyskanie autonomii – działania autodestrukcyjne mają prowadzić do zapanowania nad swoimi emocjami, nad samym sobą.
- Jednym z najistotniejszych zadań autodestrukcji jest regulacja napięcia emocjonalnego. Dzięki zastosowaniu wobec siebie autoagresji może dojść do chwilowego rozładowania napięcia, czasowego zapomnienia o przykrych przeżyciach i doświadczeniach. Taki silny bodziec ma służyć również pobudzeniu organizmu, zapomnieniu o otaczającej pustce i samotności.
- Bardzo często spotykaną funkcją autodestrukcji jest przekazanie otoczeniu informacji o doskwierających nam problemach. Jest to klasyczne wołanie o pomoc. Najczęstszym rodzajem takiej ekspresji są próby samobójcze, które w swoim założeniu mają zakończyć się niepowodzeniem, ale zwrócić uwagę otoczenia na problemy.
- Zachowania autodestrukcyjne dotyczą bardzo często okresu dojrzewania i wtedy służyć będą uwypukleniu swojej indywidualności lub z drugiej strony jasnej deklaracji przynależności do określonej grupy.
Zachowania autodestrukcyjne – jak pomagać nastolatkom?
Działania prowadzące do samookaleczenia lub do zadawania sobie bólu przez nastolatków to dla rodziców szokująca i często wywołująca bardzo intensywne uczucia wiadomość. Przede wszystkim będzie to szok i strach o młodego człowieka. Pierwszą reakcją może być zaprzeczenie i bagatelizowanie problemu, rodzicowi wydaje się bowiem niemożliwe, że jego dziecko może mieć takie problemy. Drugim biegunem w reakcji rodzica będzie chęć jak najszybszego rozwiązania problemu. Wszystko ze względu na obawę o zdrowie i życie młodej osoby, która takie zachowanie prezentuje. Może objawiać się to w formie próśb (proszę przestań sprawiać sobie ból) lub gróźb (jeśli nie przestaniesz się tak zachowywać, to poniesiesz bardzo poważne konsekwencje). Wynika to z bezradności i braku zrozumienia problemów młodego człowieka. Żadna z tych reakcji nie jest odpowiednia – nie wpłynie na złagodzenie problemu z autodestrukcją, a może wręcz wywołać jego eskalację. Takie postępowanie osób dorosłych oparte jest na błędnym założeniu, że osoba autodestrukcyjna w pełni panuje nad swoim zachowaniem, a jedynym czego jej trzeba, jest odpowiednia motywacja.
Aby rzeczywiście pomóc młodej osobie wyjść z tego problemu, należy przede wszystkim uświadomić sobie, że nie da się go rozwiązać od razu, nie ma żadnego złotego środka na rozwiązanie tej trudnej sytuacji. Z czasem jednak poprawa powinna nastąpić, pod warunkiem, że pozwolimy dziecku zrozumieć siebie, własne potrzeby, a także przemyśleć i przetworzyć doświadczenia i emocje. To najlepsza droga do przekonania młodego człowieka, że warto pracować nad sobą, a autodestrukcja nie jest dobrym rozwiązaniem problemów.
Zobacz wideo: Depresja sezonowa a jesienna chandra. Psycholożka tłumaczy
Zobacz też:
Niezwykła pomoc dla babci, która zaopiekowała się porzuconymi wnukami. "Skradli moje serce"
Jak zwalczyć znużenie w dobie pandemii? "Codzienne rytuały są super ważne"
Autor: Adrian Adamczyk