Sposoby na zbadanie i obniżenie poziomu hormonów stresu

zestresowana kobieta
Fot. izusek / Getty Images
Hormony stresu to substancje, które w sposób naturalny syntetyzuje nasz organizm. Pewien ich poziom jest utrzymywany we krwi, natomiast w sytuacji stresowej dochodzi do ich nadmiernego wyrzutu. Ich działanie ma pomóc organizmowi uporać się z trudną dla niego, stresową sytuacją.

W dzisiejszym świecie coraz częściej jesteśmy narażeni na przewlekły stres. Coraz większa presja jest wywierana na nas w pracy, chcemy realizować się we wszystkich sferach życia i nie czuć się ograniczonym przez żadne czynniki zewnętrzne. Życie „w biegu”, praca po kilkanaście godzin na dobę, mnogość zajęć i obowiązków poza pracą sprawia, że nasz organizm narażony jest na wiele niekorzystnych czynników, związanych ze złą dietą, przemęczeniem i brakiem snu. W sytuacjach nasilonego stresu ustrój człowieka reaguje uwalnianiem tak zwanych hormonów stresu. Należą do nich przede wszystkim adrenalina i kortyzol. Ich uwolnienie podczas krótkotrwałego stresu ma za zadanie mobilizację wszystkich sił organizmu, aby mógł on poradzić sobie z niesprzyjającą sytuacją. Jednakże w warunkach narażenia na długotrwały stres, podniesiony poziom tych hormonów może prowadzić do wielu groźnych zaburzeń.

Więcej:

Co to są hormony stresu?

W sytuacjach związanych z nadmiernym stresem organizm rozpoczyna zwiększoną syntezę i wyrzut do krwioobiegu hormonów stresu. Są to substancje wydzielane przez nadnercza i uwalniane do krwi, tak aby mogły oddziaływać na wiele organów i układów zlokalizowanych nawet w odlegle położonych w stosunku do nadnerczy strukturach. Jako pierwsze po zadziałaniu bodźca produkowane są katecholaminy, czyli adrenalina i noradrenalina. Jeżeli sytuacja stresowa trwa dłużej niż 10 minut, rozpoczyna się produkcja glikokortykosteroidowego hormonu stresu – kortyzolu .

Hormony stresu – adrenalina

Adrenalina i noradrenalina wykazują największe działanie na układ krwionośny. Powodują one zwężenie naczyń krwionośnych, zwiększają częstość rytmu serca, powodują wzmożenie napięcia mięśniowego, zwiększają zapotrzebowanie na tlen i poprawiają krążenie krwi. Wszystkie te działania mają za zadanie poprawę wydolności organizmu i zmobilizowanie go do „walki” w niesprzyjającej sytuacji. Poprzez zwiększenie przepływu krwi przez komórki nerwowe jesteśmy w stanie jaśniej i szybciej myśleć. Zwiększenie dopływu krwi do mięśni pozwala nam np. na wykonanie wysiłku fizycznego większego niż normalnie.

Zobacz także: Fototerapia. Sposób na sezonową depresję?

Hormony stresu – kortyzol

Kortyzol jako związek chemiczny jest glikokortykosteroidem. Jest on produkowany przez korę nadnerczy i w prawidłowych ilościach ma pozytywny wpływ na organizm, jednak jeżeli jego ilość jest zbyt duża, bywa szkodliwy, a czasami nazywa się go nawet „hormonem zabójcą” . Charakterystyczne są dobowe zmiany stężenia kortyzolu – największa jego ilość produkowana jest w godzinach porannych, stężenie spada zaś na wieczór. W związku z tym działanie kortyzolu to stabilizowanie rytmu dobowego i wpływ na poziom cukru we krwi. Oddziaływuje on też na gospodarkę białkową i tłuszczową oraz pełni rolę w regulacji ciśnienia krwi. W związku z pozytywnym działaniem kortyzolu, celem nie jest usuniecie go z organizmu, a jedynie utrzymywanie prawidłowego stężenia hormonu. Celem określenia poziomu hormonu stresu badanie wykonuje się w godzinach porannych, na czczo, po przespanej nocy i w momencie, kiedy człowiek jest wypoczęty.

Szkodliwość hormonów stresu

Długotrwała synteza i utrzymywanie się podwyższonych wartości hormonów stresu działa niekorzystnie na organizm . Adrenalina, która wpływa głównie na układ krążenia, jest największym zagrożeniem dla osób z nadciśnieniem tętniczym i zaburzeniami rytmu serca. U pacjentów z nadciśnieniem, u których parametry RR i tak są zawyżone, adrenalina powoduje ich dodatkowy wzrost do niebezpiecznych dla życia wartości. Może to prowadzić do zawału i udaru. Poprzez wzrost akcji serca dochodzić może do tachykardii, tachyarytmii, w tym częstoskurczu, który również stanowi zagrożenie dla życia. Kortyzol i jego wysokie stężenie zaburza pracę układu odpornościowego organizmu, zatem wzrasta skłonność do infekcji, a w przypadku długotrwałego działania może dojść do rozwoju chorób nowotworowych. Ponadto kortyzol niekorzystnie działa na niektóre obszary mózgowia (np. na hipokamp), co może być przyczyną zaburzeń pamięci i koncentracji.

Zobacz także: Co dziedziczymy w genach po rodzicach?

Zobacz film: Co jeść, żeby się nie stresować? Źródło: Dzień Dobry TVN

Hormon stresu – jak obniżyć jego stężenie?

Nie ma typowych środków farmakologicznych, które odpowiadałyby za zmniejszenie poziomu hormonów stresu . Są natomiast sposoby, które przyczyniają się do normalizacji stężenia hormonów. Przede wszystkim ważne jest dbanie o higienę rytmu dobowego . Zatem istotna jest dieta i regularność w przyjmowaniu posiłków. Ważny jest prawidłowy wypoczynek nocny i przesypianie minimum sześciu godzin. Warto zapoznać się i wdrożyć do codziennego funkcjonowania techniki oddechowe i relaksacyjne, można rozpocząć np. uczęszczanie na zajęcia jogi. Ponadto ważne jest posiadanie hobby, które jest spokojne i sprawia, że czujemy się zrelaksowani. Ponadto można stosować preparaty ziołowe, które zwiększają odporność na stres i obniżają poziom kortyzolu. Przydatny bywa tu żeń-szeń i korzeń lukrecji – zażywane regularnie wpływają również pozytywnie na nastrój.

Autor: Redakcja Dzień Dobry TVN

podziel się:

Pozostałe wiadomości

Samotność, stres i szok młodej mamy. "W łazience się zamykałam i płakałam"

Samotność, stres i szok młodej mamy. "W łazience się zamykałam i płakałam"

Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
Materiał promocyjny

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym

Jak gwiazdy spędzają Wielkanoc? Marzena Rogalska: "Szaleństwo"

Jak gwiazdy spędzają Wielkanoc? Marzena Rogalska: "Szaleństwo"

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
Materiał promocyjny

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
Materiał promocyjny

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
Materiał promocyjny

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
Materiał promocyjny

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
Materiał promocyjny

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
Materiał promocyjny

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
Materiał promocyjny

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
Materiał promocyjny

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
Materiał promocyjny

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"